مراسم شکرگزاری اهالی روستای نامانلو، از آئین‌های شکرگزاری بعد از برداشت محصولات زراعی و باغی است و معمولاً در اواخر تیرماه و اوایل مردادماه در کنار مقبره زکریای نبی انجام می‌شود. در این آیین، اعمالی همچون قربانی کردن، برگزاری دعا و نیایش و سوگواری و نذری برگزار می‌شود.

این مراسم چون بر اساس اعتقادات و باورهای اهالی شکل گرفته است، خود اهالی در حفظ آن به‌عنوان میراثی معنوی، کوشا هستند که همین موضوع باعث پیوند میان شرکت‌کنندگان ازجمله اهالی روستا و افرادی که خارج از روستا سکونت دارند شده و به‌نوعی باعث انسجام اجتماعی آنان می‌شود.

نامانلو از روستاهای توابع بخش سرحد شهرستان شیروان است که اهالی آن و اهالی روستاهای اطراف پس‌ازآنکه برداشت محصولات باغی و زراعی خود را انجام دادند، شورای روستا یا ریش‌سفیدان روزی را برای مراسم شکرگزاری مشخص می‌کنند. با توجه به اینکه برداشت محصول، اواخر تیرماه تا اوایل مرداد به اتمام می‌رسد مراسم نیز در پایان ‌همین ایام برگزار می‌شود.

حال که به دلیل شرایط پیش‌آمده از شیوع ویروس کرونا، این مراسم در سال جاری برگزار نمی‌شود، در ادامه با گوشه‌ای از این آیین ثبت ملی شده، آشنا می‌شویم.

این مراسم در محلی به نام کوه زکریا که در دشت گلول در حدود 13 کیلومتری شمال شرقی روستا واقع‌شده، برگزار می‌شود. اهالی از شب قبل از آغاز مراسم یا صبح زود روز مراسم به دشت گلول حرکت می‌کنند. اهالی، راه روستا تا دامنه کوه زکریا را پای پیاده و یا با حیوانات بارکش و یا با وسایل نقلیه طی می‌کنند. پس از رسیدن اهالی به دامنه کوه زکریا وسایل موردنیاز خود را توسط حیوانات بارکش به بالای کوه می‌برند.

از اعمالی که از دامنه کوه زکریا تا بالای کوه انجام می‌شود، نذر برخی از اهالی برای بالا رفتن از کوه با پای ‌برهنه و یا گذاشتن گوسفند یا بز نذری بر روی دوش و بالا بردن آن از دامنه کوه به محل مقبره زکریا و قربانی کردن آن است.

مقبره زکریا در بالای کوه که نام کوه هم از آن گرفته‌شده از دو قسمت تشکیل‌شده که شامل محل دفن بدن و محل دفن سر زکریا است. مقبره سر زکریا در حدود 50 متر بالاتر از مقبره بدن زکریا قرار دارد.

 اهالی هنگام رسیدن به بالای کوه ابتدا بر مزار بدن ذکریا حاضر شده و بعد از طواف آن‌که بین سه تا هفت دور بوده بر مزار سر رفته و آن‌جا نیز طواف و زیارت می‌کنند. زائران نذرهای خود مانند گوسفند و بز را پس از انجام مراسمی، آن‌ها را قربانی می‌کنند.

 پس از جمع شدن زائران در کنار مزار زکریا به ذکر مصیبت اهل‌بیت پیامبر به زبان محلی (کرمانجی) و زبان فارسی پرداخته و سوگواری می‌کنند. زائران بعد از آن نماز ظهر و عصر را به جماعت اقامه کرده و در آخر مراسم از آن‌ها پذیرایی می‌شود. پس از پایان مراسم، زائران به‌طرف پائین کوه حرکت کرده و به محل زندگی خود برمی‌گردند.

تاریخچه و قدمت

به گفته اهالی روستا قدمت این مراسم به حدود چند صدسال می‌رسد و افراد مسن این مراسم را تا چهار نسل قبل به یاد دارند.

مراسم نامانلو باعث پیوند میان شرکت‌کنندگان و به‌نوعی باعث انسجام اجتماعی آنان شده و چون همراه با شور و اراده است این امر سبب تقویت فکری و معنوی شرکت‌کنندگان در مراسم می‌شود.

شرکت‌کنندگان در این مراسم، باورها و اعتقادات خود را از طریق اعمال و اندیشه‌ها و رفتار از طریق این مراسم ارائه می‌کنند که این فرهنگ‌پذیری دینی را نشان می‌دهد، نسل جدید با اصل تبعیت از نسل‌های قدیم در اجرای مراسم الگوپذیری را به معرض نمایش می‌گذارد.

از ارزش‌های شاخص و منحصربه‌فرد این مراسم می‌توان به تلفیق باورها و اعتقادات ملی و مذهبی در این مراسم اشاره کرد. زیرا جشن‌های سده یا شکرانه برداشت محصول که ریشه باستانی دارد، با مراسم مذهبی به‌ویژه مراسم سوگواری و عزاداری اهل‌بیت پیامبر اکرم (ص) به‌خصوص امام حسین (ع) همراه شده که برای ایرانیان مظهر عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی است.

انتهای پیام/