به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، سید عبدالمجید شریف‌زاده رئیس گروه پژوهشی هنرهای سنتی سه‌شنبه 28 مرداد 99 با اعلام این خبر گفت: «این پژوهش توسط نادیا پورعباس انجام شده است.»
او تصریح کرد: «انواع درختان در دوره‌های مختلف با تداعی مفهوم درخت زندگی بر روی آثار گوناگون نقش شده‌اند و از میان درختانی که به‌عنوان نماد در هنر اسلامی‌ایرانی نقش مهمی داشته، می‌توان به سرو اشاره کرد که همانند درختانی چون هوم و مورد، دارای قداست بوده و مفهوم واقعی و اسطوره‌ای آن ناشناخته مانده است.»
شریف‌زاده افزود: «برای دست‌یابی به مفهوم نهان و شناخت درخت سرو لازم است از منظر تمثیلی به آن پرداخته شود تا بتوان از طریق پرداختن به روایت‌های اسطوره‌ای، کاربردهای رمزگونهٔ آن را بازخوانی کرد.»
او با اشاره به اینکه پیکره‌های مطالعاتی این پژوهش بر اساس دو اثر قاجاری، یکی قالی کرمان با نقش مایه سروی‌محرابی موجود در موزه فرش و دیگری ترمه کرمان از مجموعه خصوصی، انجام گرفته تصریح کرد: «در مرکز هر دو نمونه، طرح محرابی با نقش‌مایه سرو خاصی قرار گرفته که اطراف آن را پرندگان متعدد و متنوعی احاطه کرده‌اند و دو اژدها از ریشه آن محافظت می‌کنند از این رو به نظر نمی‌رسد که طراح فرش فقط صرف تزئین اقدام به ایجاد این ترکیب‌بندی کرده باشد.»
رئیس گروه پژوهشی هنرهای سنتی گفت: «این پژوهش در نظر دارد با بررسی روایت‌شناختی و اسطوره‌شناختی درخت سرو به نظرورزی درباره بن‌مایه‌های آن بپردازد و مفاهیم پنهان آن را نمایان سازد.»
او اظهار کرد: «با توجه به روش اسطوره‌شناسی تمثیلی کروزر که بر آن است تا با تبیین میان مثال و تمثال در اثر هنری، چگونگی حضور مثال یا ایدوس اثر هنری را در تمثال یا آیکون آن تشریح کند، روش خوانش اثر هنری مورد نظر ثابت می‌کند که هنرمند (یا بافنده) برای یک مثال از پیش موجود یک تمثال با هدف کاربردی آیینی‌مذهبی خلق کرده، در حقیقت هنرمند با بهره‌گیری از آموزه مذهبی برای رساندن پیام نهایی خود با به‌کارگیری از نمادهای گوناگون از تمثیل سود برده است.»
به گفته شریف‌زاده در این تمثال نقش مایه درخت سرو نماد روایت‌داری است که اسطوره آفرینش را در خود نهان دارد و با اسطوره آفرینش درخت ویسپوبیش (همه را درمان‌بخش) یا هرویسپ تخمک (دربردارنده تخم همه گیاهان) که نماد زایش و آفرینش است، برابر است.
او خاطرنشان کرد: «هم‌چنین در روند تحلیلی اثبات شد که درخت همه تخمه در ارتباط با کیش مزدیسنی و پس از آن حلقه واسط برای انتقال مفاهیم با نمونه اسلامی آن، به دلیل نمادشناسی با درخت طوبی مشابهت بیشتری دارد، چراکه به لحاظ مفاهیم اولیه، نقل شده که تصاویر اسطوره‌ای و توصیف‌های درخت همه تخمه چون مفهوم درخت طوبی در قرآن مجید است.»
رئیس گروه پژوهشی هنرهای سنتی گفت: «در مذهب زرتشتی سیمرغ وجه متافیزیکی دارد، اما هنگامی‌که این پرنده در هنر تصویرسازی می‌شود، جنبه آیینی پیدا می‌کند و در انتقال این عنصر تصویری به دوره اسلامی، تبدیل به طاووس می‌شود.»
او تصریح کرد: «علاوه بر این در نقل و انتقال تاریخی‌فرهنگی نقش درخت هرویسپ تخمک به نقش سروی گلدانی تبدیل شده است.»
انتهای پیام/
