نقش موزه‌های دانشگاهی در توسعه علمی و فرهنگی جامعه

با توجه به نقش مؤثر موزه‌ها در توسعه علمی و فرهنگی جامعه و دستیابی به اهداف آموزشی از طریق این نهادهای فرهنگی، امروزه تقویت و گسترش موزه‌های دانشگاهی در جوامع، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و به‌عنوان منبع با ارزش تحقیقاتی به حساب می‌آیند.

موزه‌ها به‌رغم کمبود بودجه، امکانات، کارکنان متخصص و نیز بعضا نبود جایگاه مشخص در چارت سازمانی، نقش توسعه آموزش عمومی به‌عنوان بخش اصلی مأموریت خود پذیرفته‌اند و علاوه بر رویکرد درآمدزایی برخی از آن‌ها، آموزش و ارتقای سطح علمی جامعه را در اولویت اهداف خود قرار داده‌اند.

موزه‌های دانشگاهی مجموعه‌هایی هستند که از سوی یک دانشگاه اداره می‌شوند، این موزه‌ها که محلی برای تحقیق و پژوهش هستند مجموعه‌های دارای جنبه یادبود، مجموعه‌های تشریفاتی، تزئینی و آموزشی را دربر می‌گیرند. مجموعه‌های فوق برای دانشگاهیان نقش یک منبع ارزشمند تحقیقاتی را بازی می‌کنند، در عین حال که برای دانش‌آموزان کاربرد آموزشی و تفریحی دارند و موجب بالا بردن سواد بصری آن‌ها، بهبود تفکر انتقادی و افزایش مهارت‌های خلاقانه می‌شوند.

به طور معمول هدف از تأسیس موزه‌های دانشگاهی، کمک به تدریس و پژوهش در نهادی است که به واسطه اشیا و امکانات موجود در آن، سطح بالاتری از یادگیری را محقق می‌کند.

قدیمی‌ترین موزه دانشگاهی مربوط به دانشگاه آکسفورد (موزه اشمولین) در سال 1683 است، در قرون بعدی تنوع موزه‌ها و مجموعه‌های دانشگاهی به طور قابل توجهی افزایش یافت، از معروف‌ترین موزه‌های دانشگاهی می‌توان به موزه‌های دانشگاه‌ هاروارد، موزه دانشگاه پنسیلوانیا، موزه دانشگاه واشنگتن و ... اشاره کرد که انواع موزه‌های تاریخ طبیعی، باستان‌شناسی، انسان‌شناسی و زمین‌شناسی را در خود جای داده‌اند.

همچنین به‌منظور شناسایی مجموعه و موزه‌های مشابه و به اشتراک‌گذاری تجارب و تبادل دانش بین این موزه‌ها، کمیته بین‌المللی موزه‌ها و مجموعه‌های دانشگاهی که یکی از کمیته‌های زیر شاخه شورای بین‌المللی موزه‌ها است با هدف حمایت از میراث به سرپرستی دانشگاه‌ها، به صورت رسمی فعالیت خود را در ژوئن ۲۰۰۰ آغاز و  بیش از سه هزار و 800 موزه را در خود ثبت و ضبط کرده ‌است.

در کشورمان نیز تاکنون 16 موزه شامل «موزه ملی تاریخ پزشکی» دانشگاه علوم پزشکی تهران، «موزه نگارستان»، «کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد»، «موزه و مؤسسه باستان‌شناسی» و «موزه مقدم» دانشگاه تهران، «موزه تاریخ طبیعی» دانشگاه تربیت معلم مشهد، «موزه تاریخ طبیعی» دانشگاه شیراز، «موزه نصیر» دانشگاه خواجه نصیر، «موزه تاریخ پزشکی» دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، «موزه بهداشت و سلامت» دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، «موزه تاریخ علم» دانشگاه اردبیل، «موزه دانشگاه فردوسی مشهد»، «موزه تاریخ علم و طبیعت» دانشگاه اهواز و دانشگاه تهران و «موزه روان‌پزشکی» دانشگاه علوم پزشکی تهران، «موزه تاریخ طبیعی» و «موزه علم و فنآوری» دانشگاه ارومیه مورد تأیید کمیته بین‌المللی موزه‌ها و مجموعه‌های دانشگاهی قرار گرفته و در پایگاه داده‌های یومک به ثبت رسیده‌اند.

انتهای پیام/

کد خبر 1399070152

برچسب‌ها