نقش محوطه‌ها و بناهای تاریخی در استان زنجان

بناهای تاریخی و محوطه‌های باستانی به‌عنوان موزه‌های روباز محسوب می‌شوند، هدف از گرامیداشت روز جهانی محوطه‌ها و بناهای تاریخی، تشویق افراد و جوامع محلی به آگاهی افزایی درباره اهمیت میراث‌فرهنگی در زندگی، هویت و اجتماع آن‌هاست.

استان زنجان یکی از استان‌های بااهمیت در ایران زمین زیبا است که در ناحیه مرکزی شمال غربی کشور واقع‌ شده است. 

زنجان با قدمتی سه ‌هزار ساله، آثار و بناهای تاریخی ارزشمندی را در خود جای داده است. جاذبه‌های تاریخی و گردشگری آن در تمام قسمت‌های استان پراکنده شده است و می‌توان آن‌ها را در شمار جاذبه‌های طبیعی، تاریخی، اجتماعی و فرهنگی مورد بررسی قرار داد.

این استان با چند هزار سال قدمت و دارا بودن یادگارهایی از تمدن‌های مهم بشری، تفرجگاه‌ها، آثار باستانی و مکان‌های جذاب گردشگری مورد توجه جهانیان به‌ویژه افراد علاقه‌مند به سیاحت و گردشگری قرار داشته و دارد.

زنجان به‌عنوان خاستگاه‌ تاریخ و تمدن بشری، تنوع بی‌نظیری از بناها و اماکن ‏تاریخی را دل خود جای داده است كه هریك از آن‌ها در نوع خود منحصربه‌فرد بوده و دارای ویژگی خاص معماری و ارزش‌های فرهنگی و هنری است. آثاری كه تجلی و تبلور جریانات فرهنگی و فكری و زبانی گویا از شرح حال گذشتگان این مرز و بوم هستند، این آثار فرصتی بی‌نظیر برای توسعه فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و ‏سیاسی کشور محسوب می‌شوند.

موزه‌های استان زنجان هر یک به‌تنهایی بخشی از تاریخ و هنر زنجان را روایت می‌کنند. موزه مردم‌شناسی رختشوی‌خانه، موزه باستان‌شناسی ذوالفقاری، موزه پیر احمد زهر نوش، موزه باستان‌شناسی گنبد سلطانیه و موزه‌های خصوصی در استان زنجان تنها با هدف بازدید برای گردشگران ایجاد نشده است، بلکه مکان مناسبی برای حفاظت و حراست از اسناد، مدارک و اشیای تاریخی و فرهنگی است که نشان پیشینیان و نیاکان ماست که بر اثر مراقبت آنان امروزه در دسترس تمام مردمان جهان قرار گرفته‌اند.

حفاظت از این آثار به سه روش فیزیکی، فنی و حفاظت قانونی انجام می‌­شود. مدیریت، کنترل صحیح و نظارت دقیق همیشه می‌تواند از خسارت جبران‌ناپذیر به بافت‌ها جلوگیری کند.

آثار باستانی و میراث‌فرهنگی زنجان قطعاً بخش اعظمی از شناسنامه این استان است که قدمت، تاریخچه و تمدن این بخش از ایران زمین را نشان می­‌دهند و انتقال‌دهنده پیام فرهنگ و تمدن میان نسل‌هاست، به این دلیل حفاظت و حراست از آن‌ها امری ضروری است و همه مردم بايد مدعی حفاظت و حراست از بناهای تاريخی باشند.

حفاظت از ميراث‌فرهنگی و بناهای تاريخی كه هويت اين سرزمين است، در كنار استفاده از ابزارهای نظارتی، يگانی و هوشمند، نيازمند احساس مسئولیت تک‌تک شهروندان در قبال امانت‌داری شايسته از آن‌هاست. اگر به بناها و محوطه‌­های تاریخی آسيب برسد، همه بايد به ياری آن بشتابند. افزایش سطح آگاهی مردم و فرهنگ‌سازی، ایمن‌ترین و مؤثرترین راه‌ برای حفاظت از بناها و محوطه‌‌های تاریخی است، تا مردمان بومی در نزدیک آثار و محوطه‌­های تاریخی و گردشگران، احترام گذاشتن به آن‌ها را وظیفه اخلاقی‌شان بدانند.

در احیای بناهای تاریخی و تغییر کاربری آنها در استان زنجان رعایت اصول مرمت از جمله برگشت‌پذیری و کاربری آن بسیار اهمیت دارد چراکه اعتبار و اصالت نهفته در بناهای تاریخی و هم پاسخ به نیازهای زندگی امروزی باید در نظر گرفته ­شوند، اگر تغییر کاربری به‌درستی انجام شود همیشه می­‌تواند گوشه‌ای از فرهنگ غنی گذشتگان را نشان دهد، اما نحوه عملکرد احیاء اهمیت بسیاری دارد و سعی بر آن شده که ارزش و ارتباط آن با تاریخ و فرهنگ مردم بومی حفظ شود.

همه ما نیک می‌دانیم که ابنیه و محوطه‌­های تاریخی و باستانی متعلق به مردم است و همه گروه‌های جامعه در این پهنه گسترده، در قبال حفاظت و صیانت از این آثار مسئول‌ هستند. جای تردید نیست که هرگونه هزینه‌ای در راه مرمت و حفاظت این آثار به مصرف برسد نه‌تنها از نظر حفظ حیثیت ملی در خور تحسین است بلکه به بالا بردن درآمد کشور از طریق جلب گردشگر و دیگر امکانات کمک فراوان خواهد کرد.

انتهای پیام/

کد خبر 1400012452

برچسب‌ها