کاريزها را ويران کنند و بعد از پايان جنگ پسر طهماسب که « زو» نام داشت دستور داد کاريزها و نهرها را لايروبي کرده و بعد از آن آب در کاريزها روان گرديد و مردم اين روز را جشن گرفتند. در روايت ديگر گويند: بعد از هشت سال قحطي در ماه آبان باران شروع به بارش کرد و جشن آبان به همين مناسبت برگزار مي‌شود.(1)
در ميان فرشتگان آسمان پر فرشته ايران باستان، آناهيتا، ايزد بانوي آب ايران باستان، يکي از بزرگترين و دوست‌داشتني‌ترين ايزدان آيين زرتشت به شمار مي‌آيد.
نام درست اين فرشته «اَرِدْوي سورَهَ آناهيتا» از پيوند سه صفت تشکيل شده است. اَرِدْوي (اَرِد) به معني افزون و بالاندن که در ونديداد نام يکي از رودهاي افسانه‌اي است و بيشتر با سوره به معني زور مي‌آيد و سرانجام آناهيتا که از پيوند حرف نفي ا و آهيتا* به معني چرک، پليد و ناپاک درست شده است. پس آناهيتا يعني نيالوده و پاک و بي‌آلايش. آناهيتا با گذشت زمان به صورت آناهيتا، آناهيد و ناهيد در آمده است.
در باورهاي ايرانيان باستان از هيچ ايزدي در اوستا و آيين زرتشت به اندازة آناهيتا ايزد بانوي آب ايران باستان، با گرمي و دلبستگي ياد نشده است.
آناهيتا دوشيزه رودها، تجسم رودي توانگر و افسانه‌اي، بيرون از اندازه طبيعي و تبلور آب مقدس و همه رودهاست. او سرچشمه همه آبهاي روي زمين است با اندامي بلند و دروني پاک. (2)
جشن آبان‌گان در گذشته
در گذشته اين جشن را بيش از جشن‌هاي ديگر مي‌شناختند. در آن روز چيزي را در آب نمي‌شستند و به آب چشمه‌ها و جويبارها آب زور (اوستاي ويژه آب) مي‌خواندند.
نياکان زرتشتيان در آن روز بناي کهريزها و قنات‌ها را آغاز مي‌کردند. زرتشتيان بنا به آموزه‌هاي پيامبر خود براي طبيعت و عناصر آن احترام خاصي قائلند و در واقع به پاک‌داري محيط زيست يعني چهار آخشيک يا همان عناصر اربعه (آب، باد، خاک و آتش) مي‌پردازند.
مثلاً براي آتش نيايش و براي آب آبزور و ... را دارند و پاکي و اشويي را پايه و اساس اين مي‌دانند و جشن آبان هم از اين نظر براي آنان از اهميت ويژه‌اي برخوردار است که معتقدند آب عنصر حيات و آباداني است. در گذشته در چنين روزي مردم ملبس به لباس سفيد به کنار چشمه ها و رودها مي‌رفتند و به ستايش و پرستش خداوند مي‌پرداختند. اين جشن نيز سال‌هاست که به دست فراموشي سپرده شده است.
منابع:
1ـ کوروش،نيکنام، از نوروز تا نوروز:86
* ايراني باستان، asita؛ فارسي: آهو
2 - پرويز رجبي، جشن‌هاي ايراني: 140
115/
انتهای پیام/
