وي افزود: به اين منظور ترانشه‌اي به ابعاد اوليه‌ي 4در4 متر در بخش نسبتاً مسطح فضاي دروني دژ ايجاد شد و کاوش آن را بر اساس لايه‌بندي طبيعي نهشته‌ها انجام داديم. به دلايلي ابعاد اين گمانه به 10 در 10 متر افزايش يافت و در نهايت پس از بيش از 4 متر کاوش عمودي به بستر طبيعي دژ گُلخندان دست يافتيم و بر اساس مواد فرهنگي لايه‌هاي استقراري آن شناسايي شد.
وي افزود: محدوده‌اي به مساحت حدود 5 در 5 کيلومتر به مرکزيت دژ گُلخندان مورد بررسي باستان‌شناختي قرار گرفت تا از محوطه‌هاي احتمالي مرتبط با دژ گُلخندان آگاهي‌هايي به دست آوريم.
به گفته فرحاني، در ترانشه 1 در مجموع شمار 16 لوکوس کاوش شد که بخش اعظم آنها را بقاياي معماري متشکل از ساخت‌وسازهاي سنگي با استفاده از قلوه سنگ‌هاي رودخانه‌اي تشکيل مي‌داد که از نظر کاوش، دشواري‌هاي زيادي ايجاد مي‌کرد.
وي افزود: نکته قابل توجه اين که معماري‌هاي سنگي از چند سانتيمتري زير سطح آغاز مي‌شوند و در اين گمانه به نظر مي‌رسد که بالاترين لايه ساخت‌وسازي دچار آتش‌سوزي شده است زيرا لايه‌هاي ضخيم خاکستر و سوختگي در لوکوس‌هاي 101 تا 105 آشکار شد.
فرحاني در ادامه اظهار داشت: يکي از مشخص‌ترين لوکوس‌هاي اين ترانشه، لوکوس 109 است که عبارت است از ديواري به طول 300، عرض 50 و ارتفاع بيش از 230 سانتيمتر و مصالح بکار رفته در آن شامل سنگ‌هاي رودخانه‌اي تراش نخورده با ميانگين قطر بين 10 تا 30 سانتيمتر با ملات گل است.
علي فرحاني گفت: عرض ديوار در دو رديف سنگ و ارتفاع آن در بيش از سيزده رج بر روي هم چيده شده است. قطر ديوار از عمق 140 سانتيمتري به طور نامنظم بيشتر شده و به بيش از 90 سانتيمتر افزايش يافته است.
سرپرست هيأت اعلام کرد: ابعاد ترانشه 2 تا عمق بيش از 5/4 متر تا رسيدن به بستر سنگي اوليه برونزد صخره‌اي دژ ادامه يافت و نهشته‌هاي فرهنگي آن به 25 لوکوس تقسيم‌بندي شد. هرچند در اين گمانه نيز بيش از هرچيز به بقاياي معماري‌هاي قلوه سنگي برخورد شد ولي بر خلاف ترانشه لايه‌نگاري 1 فاقد ساخت‌وسازهاي منسجم و يکپارچه بود و بيشتر آوارهاي قلوه‌سنگيِ ناشي از تخريب معماري‌هاي دژ آشکار شد.
وي افزود: يکي از اصلي‌ترين لوکوس‌هاي اين گمانه لوکوس 114 است که ديواري است قلوه سنگي که جهت آن جنوب‌غربي و شمال‌شرقي است. اين لوکوس امتداد ديواري است که از جنوب ترانشه آغاز مي‌شود و لوکوس 106 را قطع مي‌کند و تا وسط ترانشه مشاهده مي‌شود.
فرحاني ادامه داد: طول اين ديوار 280 سانتيمتر، عرض 150 سانتيمتر، و بلندي 55 سانتيمتر است. اين ديوار از قلوه‌سنگ‌هايي به ابعاد گوناگون ساخته شده است. کاوش در اين ترانشه پس از 7/4 متر از سطح ترانشه، با رسيدن به کف ضخيم گچي، به پايان رسيد.
وي در پايان تأکيد کرد: بر اساس داده‌هاي سفالي مي‌توان گفت که احتمالاً آغاز استقرار و ساخت اين دژ به دوره‌ي سلجوقي باز مي‌گردد و پس از آن استقرار در دوره‌هاي ايلخاني، تيموري و اوايل صفوي ادامه مي‌يابد./ 120
انتهای پیام/
