به محصولاتي که با استفاده از گل رس و نيز گل حاصله از سنگهاي کوارتز و کائولين و با کمک دست و يا چرخ دست و يا چرخ سفالگري توليد و سپس پخته شود سفال و سراميک مي گويند.
در عصر نئوليتيک ( نوسنگي ) انسان غارنشين با فن بافندگي وکوزه گري آشنايي پيدا کرد و در اين دوران زنان غير از نگهباني آتش اختراع کننده و سازنده ظروف سفالين بودند.
به اعتقاد باستان شناسان سفالگري بعد از سبدبافي کهن ترين صنعت بشري است و تزئينات سفال هاي نقشدار اوليه تقليدي از سبدبافي بوده است. در ابتداي پيدايش سبدهايي که از شاخه گياهان بافته، براي نگهداري مايعات و دانه ها با گل اندود ميشد ولي با گذشت زمان براي خشک شدن و فروريختن گلها نياز به حرارت احساس شد و سبدبافان دريافتند که حرارت موجب مقاوم شدن گل مي گردد پس به پختن ظروف پرداختند.
قدمت سفالگري در ايران به شهادت نمونه هاي برجامانده از حفاري‌ها به 12 هزار سال پيش مي رسد. در ارتباط با چين و روم در ايران لعابهاي قليايي و سربي از 2500 سال پيش در ايران ودر صنعت سفالگري رواج يافت.
به نقل از پروفسور پوپ : شوش خوزستان و سيلک کاشان مهمترين مراکز سفال در 300-400 ق . م بودند.
ژان لويي اوئو، شوش را نخستين کانون سفال منقوش شناخته و تاريخ آن را هزاره پنجم پيش از ميلاد معين کرده است.
ساخت سفال مر احل متعدد دارد که مهمترين آنها عبارت است از: تهيه خمير، شکل بخشيدن، تزئين، لعاب دهي و بالاخره پختن.
براي تهيه سفال ابتدا گل را از معدن به محل کارگاه حمل کرده و سپس مقدار مشخصي آب و ماسه به آن افزوده مي شود، پس از اين مرحله ، آب، ماســه و گل کاملاً با هم مخلوط شده و در چندين حوضچه قرار مي گيرند تا گل آماده ورزدادن و شکل بخشيدن شود.
گل آماده را به قطعاتي با اندازه موردنياز تقسيم کرده و بر روي چرخ سفالگري شکل داده و تزئين مي کنند. ظرفهاي ساخته شده را معمولاً بر روي پشت بام يا فضاي بازي به مدت زمان حدوداً يک روز خشک شوند سپس آنها را در کوره به مدت 6 تا 7 ساعت و حرارت 1000 تا 1400 درجه سانتيگراد قرار مي دهند تا پخته شوند پس از آنها ظرفها مدتي در کوره حدود 10 ساعت باقي مي مانند تا به تدريج سرد شوند.
در اين مرحله آن گروه از فرآورده هايي که احتياج به لعاب دهي ندارند، آماده عرضه و فروش هستند ولي سفالينه هاي مصرفي شهري و مصنوعات تزئيني بعد از يک بار پختن، لعابکاري شده و مجدداً درون کوره و در در جه حرارت و مدت زمان کمتري قرار مي گيرند تا پخته شوند.
سفالگري در استان خوزستان در شهرستانهاي آبادان و خرمشهر، شوشتر رواج دارد و شامل انواع کوزه، حب وحبانه، گلدان، خمره هاي کوچک و تغار و سرقليان است./106
انتهای پیام/
