اين صنعتگران روزگاري با دستان توانمند و ذهن خلاقشان دست به ابتکاراتي مي‌زدند که علاوه بر تلطيف محيط زندگي خود، با خلق آثار هنري، بخشي از وسايل و ابزار مورد نيازشان را نيز توليد مي‌کردند.
بايد توجه داشت که با بررسي صنايع دستي هر منطقه مي‌توان با فرهنگ و صنعت مردم، استعدادها، مهارت‌ها و خلاقيت افراد آن منطقه آشنا شد.
هنرهاي سنتي و صنايع دستي در ايران جزئي از فرهنگ ملي نيست بلکه در واقع پايه و اساس آن را تشکيل مي‌دهد.
اما به مرور زمان و با توجه به صنعتي شدن جوامع، کاربرد برخي رشته‌ها در حوزه هنرهاي سنتي و صنايع دستي از بين رفته و برخي از آن‌ها نيز در آستانه فراموشي قرار گرفته است.
بنابراين بايد به دنبال کشف راهکارهايي اساسي براي مانايي اين رشتههاي ارزشمند باشيم که بعضا تنها يک هنرمند آن‌ها در قيد حيات است.
91، سالي متفاوت در طول اعصار گذشته براي صنايع دستي مي‌شود
رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري کشور بر لزوم احيا و ماندگاري هنرهاي پيشينيان ايران تاکيد مي‌کند و مي‌گويد: سال 91 براي صنايع دستي و هنرهاي سنتي سالي متفاوت در طول همه اعصار گذشته خواهد بود.
«سيد حسن موسوي» با بيان اين مطلب مي‌افزايد: تاکنون به قدمت 3 هزار و 500 ساله در عرصه هنرهاي سنتي و صنايع دستي دست يافته‌ايم با وجود اين، هنوز اين صنعت به جايگاه واقعي خود دست پيدا نکرده است.
وي مي‌گويد: رشد 300 درصدي صادرات صنايع دستي در سال 91 انقلابي در عرصه هنرهاي سنتي و صنايع دستي کشورمان به شمار مي‌آيد.
معاون رئيس جمهور با بيان اين که برخي از اين هنرها طي گذر زمان کاربري خود را از دست مي‌دهند، يادآور شد: صنايع دستي آرامش دهنده روح و جان است و وقتي اين توليدات در سبد خريد کالاي خانوار قرار گيرد، در نگاه اعضاي خانواده موثر خواهد بود بنابر اين نبايد اجازه داد هيچ يک از رشتههاي صنايع دستي منسوخ شود.
نجات 107 رشته صنايع دستي فراموش شده با آموزش
مديرکل آموزش و حمايت از توليد معاونت صنايع دستي کشور مي‌گويد که سال گذشته 107 رشته صنايع دستي و زيرمجموعه آن در سراسر کشور احيا شد.
«کامران سبزميداني» تصريح مي‌کند: پس از بازنگري رشتههاي صنايع دستي در سال 90 و تعيين رشته و زيرمجموعه رشتههاي صنايع دستي، بالغ بر 360 رشته و زيرمجموعه شناسايي شد.
وي صيانت از رشتههاي صنايع دستي موجود در کشور را از برنامه‌هاي اولويت‌دار اداره کل آموزش و حمايت از توليد مي‌داند و ادامه مي‌دهد: سال گذشته دستور احياي رشتههاي صنايع دستي در حال فراموشي به تمامي استان‌ها ابلاغ شد.
اين مقام مسوول در معاونت صنايع دستي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري کشور مي‌افزايد: آمارهاي دريافتي از سوي استان‌ها نشان دهنده وجود 211 رشته و زيرمجموعه رشته صنايع دستي در حال فراموشي در سال گذشته بوده است.
وي تاکيد مي‌کند: خوشبختانه 107 رشته و زيرمجموعه رشتههاي صنايع دستي در سال 90 احيا شد و به چرخه توليد بازگشت.
مديرکل آموزش و حمايت از توليد معاونت صنايع دستي يادآور مي‌شود: نجات اين تعداد رشته از فراموشي از طريق شناسايي بازماندگان، آموزش، تجهيز و راه‌اندازي کارگاه‌هاي صنايع دستي محقق شده است.
وي با بيان اين که برخي از کارگاه‌هاي صنايع دستي تجهيز شده در اماکن تاريخي قرار دارند، ادامه مي‌دهد: گردشگراني که به بازديد از اماکن تاريخي آمدند، ضمن بازديد از اين اماکن، با هنرهاي سنتي و صنايع دستي در حال احيا نيز آشنا شدند.
سبزميداني خاطرنشان مي‌کند: در سال جاري نيز اداره کل آموزش و حمايت از توليد معاونت صنايع دستي کشور اقدام به احياي ديگر رشته‌ها خواهد کرد.
هنرمندان، بهترين عوامل اجرايي احياي صنايع دستي
يکي از دانشجويان رشته صنايع دستي مي‌گويد: هنرمندان خود بهترين عوامل اجرايي احياي هنرهاي سنتي و صنايع دستي فراموش شده هستند.
«نازنين جعفرپور» ادامه مي‌دهد: هر چند برگزاري دوره‌هاي آموزشي، مستندسازي و مستندنگاري راهکارهاي مناسبي براي ماندگاري صنايع دستي هستند ولي انجام اين‌گونه اقدامات تنها با پشتيباني هنرمندان صنايع دستي ميسر مي‌شود.
وي با اشاره به اين که صنعتگران بايد دست از توليد صنايع دستي به صورت کليشه‌اي و تکراري بردارند، تصريح مي‌کند: متاسفانه در برخي نمايشگاه‌ها مشاهده مي‌شود که صنعتگران استان‌هاي مختلف در يک رشته آثاري دقيقا مشابه هم توليد و عرضه کرده‌اند.
اين دانشجوي صنايع دستي مي‌افزايد: در بسياري موارد مشاهده شده که ايجاد يک تغيير جزئي در خط توليد، نه تنها يکي از رشتههاي صنايع دستي را از فراموشي نجات داده، بلکه به رونق يافتن بازار فروش توليدات آن رشته منجر شده است.
وي در ادامه خواستار افزايش پژوهش در زمينه تغيير کاربري صنايع دستي در حال منسوخ شدن مي‌شود و مي‌گويد: استفاده از توان افراد بومي هر منطقه بهترين راهکار براي جلوگيري از فراموشي رشتههاي صنايع دستي است.
نياز هنرهاي بومي و صنايع دستي جديد به حمايت
يکي از کارشناسان صنايع دستي مي‌گويد: تنها آموزش رشتههاي صنايع دستي کافي نيست و هنرجوياني که به صورت هدفمند فعاليت مي‌کنند چشم‌انتظار حمايت‌هاي بي‌دريغ دولت هستند.
«هادي عبداللهي» با بيان اين مطلب مي‌افزايد: هر چند نبايد نگاه‌هاي دلسوزانه از هنرهاي بومي برداشته شود ولي ابداعات جديد نيز مي‌تواند رونق‌بخش عرصه توليد و فروش محصولات صنايع دستي باشد.
وي ادامه مي‌دهد: احيا، حفظ و صيانت از هنرهاي سنتي و صنايع دستي بايد همواره در اولويت کارهاي معاونت صنايع دستي کشور باشد.
به گفته اين کارشناس، توجه به علم روز و نگاه کاربردي به اقلام صنايع دستي نيز همواره مورد نياز است و تنوع و خلاقيت مي‌تواند صنايع دستي را از رکود نجات دهد.
عبداللهي خاطرنشان مي‌کند: هنرمندان علاوه بر خلاقيت بايد دقت کنند که هنرهاي سنتي و صنايع دستي بخشي از فرهنگ ماست و اصالت در بطن آثار امروزي نيز بايد قرار گيرد.
وي مي‌افزايد: مردم نيز با خريداري توليدات صنايع دستي ايراني مي‌توانند نقش مهمي در احياي صنايع دستي منسوخ شده و رونق يافتن بازار فروش آن‌ها ايفا کنند.
مهديه رمارم
انتهای پیام/