به گزارش ميراث آريا (chtn) ، سقانفار از دو واژه ˈ سقا ˈ و ˈ نفار ˈ يا ˈ نپار ˈ تشکيل شده است. سقا که يک واژه عربي و جمع آن ˈ اسقيه ˈ است، به مشک آب يا شير گفته مي شود و نفار يا نپار هم در لغتنامه دهخدا به ˈ تختي با پايه بسيار بلند چون بالا خانه اي که با پله هاي چوبين بر آن بالا روند ˈ معني شده است.

سقانفارها علاوه بر کارکرد آبرساني به عزاداران امام حسين (ع)، به عنوان چايخانه عزاداران هم مورد استفاده قرار مي گرفته است.

سقانفارها در کنار حسينيه ها تداعي کننده نقش حضرت ابوالفضل العباس (ع) در آب رساني به ياران و خاندان امام حسين (ع) در صحراي کربلاي هستند و به همين دليل نيز زمين سقانفارها در هر منطقه اي موقوفه حضرت ابوالفضل (ع) است.

سقانفارها که در بيشتر جاها با چوب ساخته شدند، داراي دو طبقه هستند که طبقه بالايي آن، محل قرارگيري نوحه‌ خوان ‌است و طبقه پايين نيز براي پذيرايي از عزاداران با چاي، آب و ديگر نوشيدني ها در نظر گرفته شده است.

وجود سقانفار در کنار حسينيه ها و مساجد اين مزيت را هم داشت که شرايط براي حضور و عزاداري مردم در محوطه اين مکان ها نيز فراهم مي شد و به اين ترتيب شور عزاداري حسيني افزايش مي يافت.

سقانفارها به طور معمول به صورت دو اتاق روي هم يا دو طبقه به نسبت بزرگ با چوب هاي مرغوب تراشيده شده ساخته مي شدند. کم ترين وسعت براي هر اتاق سقانفار شش متر در چهار متر يا شش متر در هشت متر بود.

آن چه که سقانفارها را از ساير نفار يا نپارها در مازندران متمايز مي کند، معماري منحصر به فرد آنها است که علاوه بر انتخاب نوع چوب و تراشيدن خوش سليقه آن، در به کارگيري هنرهاي متنوع از نقاشي گرفته تا خطاطي و رنگ آميزي معنادار خود را نشان مي دهد.

سازندگان سقانفارها را بايد با عنوان ˈ معماران هنرمند ˈ مورد خطاب قرار داد ، چرا که آنان هنگام ساخت اين سازه، سقف و تير هاي ساق بنا را رنگ آميزي و روي آن تکه تکه مستطيل رسم کرده ، با رنگ روغني آراسته مي ساختند و در ميان آن اشعار ˈ محتشم کاشاني ˈ را به خط خوش مي نوشتند.

همچنين در اطراف مستطيل ها گل و بوته و تصاويري از ˈ ديو ˈ و ˈ پري ˈ و صحنه هايي از لشگريان حسين (ع) و در مقابل صف آرايي لشگريان ابن زياد را به تصوير مي کشيدند، همانند پرده هايي که پرده خوانان در معابد عمومي به ديوار مي زدند و مردم را در پاي آن جمع مي کردند و شرح و توضيح مي دادند.

بيشتر اشعار نوشته شده بر روي در و ديوار و سقف و بدنه سقانفارها مربوط به واقعه کربلا ، شرح فداکاري عباس بن علي (ع) براي آوردن آب از فرات براي فرزندان برادرش است.

از معروف‌ترين سقانفارهاي مازندران مي توان به سقانفار ˈ کيجا محله ˈ در شهر بابل، ˈ شياده ˈ و ˈ کبرياکلا ˈ در اطراف شهر بابل و ˈ آهنگرکلا ˈ، ˈ زرين‌کلا ˈ و ˈ هندوکلا ˈ در آمل اشاره کرد.

انتهای پیام/