آنچه امروز در موزه‌ها به عنوان بخشي از ميراث فرهنگي ما نگهداري مي‌شود همان دست‌ساخته گذشتگاني است كه از دوران باستان تا به حال با مصون ماندن از گزند روزگار به جاي مانده و اكنون نماد و نشانه‌اي از فرهنگ، هنر و تمدن مردماني است كه آنها را ساخته‌اند.
در واقع صنایع دستی عبارت است از مجموعه‌ای از هنر و صنعت که با بهره‌گیری از مواد اولیه بومی و انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید به کمک دست و ابزار دستی ساخته می‌شود به گونه‌ای که ذوق هنری، خلاقیت فکری و مهارت سازنده آن را به نمایش می‌گذارد و این مهمترین عامل وجه تمایز صنایع دستی از مصنوعات مشابه ماشینی و کارخانه‌ای است.
پس از انقلاب صنعتي، به دلیل توليد انبوه و ارزان کالاهای مختلف، صنايع‌دستي به سمت نابودی پیش می‌رفت، وضعيت صنايع‌دستي ايران هم از اين قاعده مستثني نبود، در اواسط قرن نوزده ميلادي، زماني كه هنرهاي دستي ايران به دلیل ورود كالاهاي اروپايي رو به نابودي گذاشته بود، عده‌اي از ايرانيان به فكر احياء و گسترش صنايع‌دستي افتادند.
در اواخر قرن 19 چند نفر از روحانیون و تجار مانند مجدالاسلام كرماني، سيدجمال‌الدين واعظ اصفهاني، ميرزا نصرالله ملك‌المتكلمين و حاج محمد حسين كازروني، انجمني را براي پيشرفت مصرف توليدات بومي در اصفهان افتتاح كردند که احداث تعدادي كارگاه محلي براي توليد لباس نظامي، پارچه، سراميك، ظروف بلور، درشكه و لوازم مختلف خانگي توسط ميرزا تقي‌خان اميركبير هم در این راستا بود.
با وجود تمامی این اقدامات تا پيش از انقلاب مشروطيت هيچ قانوني درباره صنايع‌دستي تدوين نشد. در سال 1328 هجري قمري، مجلس شورا « قانون اداري وزارت معارف و اوقاف و صنايع مستظرفه» را تصويب كرد و بعد از انقلاب مشروطيت نام وزارت معارف به وزرات معارف و اوقاف و صنايع مستظرفه تغيير كرد.
پس از آن دوباره همه چيز به دست فراموشي سپرده شد تا اينكه در سال 1347 شمسي با تصويب هيات وزيران، مركز صنايع‌دستي وابسته به وزارت اقتصاد وظيفه ساماندهي و هماهنگ کردن وضعيت صنايع‌دستي كشور را به عهده گرفت.
در سال 1354 این مركز به دو بخش سازمان صنايع‌دستي و شركت سهامي فروشگاه‌هاي صنايع‌دستي تقسيم شد و تحت نظر وزارت صنايع و معادن به فعاليت خود ادامه داد.
در سال 1360 برای دومین بار اين دو بخش در يكديگر ادغام و طبق اساسنامه جديد به صورت يك شركت دولتي زيرنظر وزارت صنايع با عنوان سازمان صنايع‌دستي ايران قرار گرفت.
سازمان صنایع دستی در دوران سازندگي، سال 1369، فعاليت‌هاي خود را در قالب 10 شركت منطقه‌اي در سراسر كشور ساماندهي كرد و امور بازرگاني سازمان نيز به شركت‌هاي مذكور محول شد، اما این وضعیت در سال 1367 تغییر کرد، 9 شركت منطقه‌اي منحل و يك شركت به نام شركت بازرگاني صنايع‌دستي تمامی فعاليت‌هاي بازرگاني و سازمان را برعهده گرفت.
قانون تاسیس سازمان صنایع دستی ایران در سال 1383 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و پس از دگرگونی‌های بسیار در سال 1385 صنایع دستی به عنوان یکی از معاونت‌های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به کار خود ادامه داد.
انتهای پیام/
