به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بوشهر، «دُم‌دُم سحری» یکی از سنت‌های قدیمی مردم بوشهر است و بیشتر در محلات قدیمی این شهر و در چهار محل قدیمی یا بافت تاریخی بوشهر برگزار می‌شود. سنت قدیمی دم‌دم سحری از آیین‌هایی است که در مناطق شیعه‌نشین کشور بحرین نیز همچنان پابرجاست و اجرا می‌شود. دلایل این امر قرابت مردمان بوشهر و بحرین است که از دیرباز دارای روابط تجاری و خانوادگی بوده‌اند و در دوران زند و ابتدای قاجار، خاندان آل‌مذکور، حاکمان بوشهر، بر بحرین نیز حکم می‌رانده‌اند.
گروهی سه تا چهارنفره مراسم دم‌دم سحری را اجرا می‌کنند. در این مراسم یکی چراغ فانوسی به‌دست دارد و دیگری دَمامی به‌دوش می‌کشد و سپس نزدیک سحر برای بیدار کردن روزه‌داران روانه کوچه‌ها می‌شوند و به‌صورت گروهی اشعاری مانند «خداوندا، تو ستّاری/ همه خوابن، تو بیداری/به حق لا اله الاالله / همه عالم نگه داری» را که یکی از معروف‌ترین اشعار این سنت بسیار دیرینه است می‌خوانند.
درحال‌حاضر، به‌خاطر ظهور امکا‌نات، این رسم کمرنگ شده ولی در بعضی از محله‌های قدیمی ازجمله محله دهدشتی، کوتی، بهبهانی، شنبدی، جبری و بعضی از محله‌های قدیمی دیگر این رسم زنده نگه داشته شده است.
عید تَلخک و سفره چیدن بر مزار ازدست‌رفته‌ها
به این دلیل که در روز عید فطر در برخی از روستاهای استان بوشهر مردم به بازدید خانواده‌ای که در ماه رمضان عزیزی را از دست داده می‌روند، به عید فطر «عید تلخک» هم می‌گویند. در این روز خانواده‌ها مراسم فاتحه‌خوانی برگزار می‌کنند و مردم برای تسلیت به‌دیدن آن‌ها می‌روند. بعد از گفتن اذان صبح و نماز عید فطر، مردم به زیارت اهل قبور می‌روند و بر قبر مرده‌های خود سفره می‌چینند.
آبى بنوش و لعنت حق بر یزید کن
این آیین از سنت‌های رایج در مناطق شمالی و بعضاً جنوبی استان بوشهر است که در آن نوحه‌خوان‌ها ۱۵ دقیقه قبل از اذان صبح با سر دادن «آبى بنوش و لعنت حق بر یزید کن/ جانم فداى مرقد شاه شهید کن» نزدیک شدن اذان صبح را به روزه‌داران یادآورى مى‌کنند. تا حدودی می‌توان گفت کاربرد این آیین و آیین دُم‌دُم سحری اطلاع دادن به همشهریان برای خوردن سحری بوده است.
شب 15 ماه رمضان و مراسم گلیگشو
آیین شبانه «گلیگشو»، «گره‌گشو» یا «گره‌‌گشای»، از دیگر سنت‌هاى به‌جامانده در استان بوشهر است که در شب 15 ماه رمضان اجرا می‌شود. گلیگشو به‌معنی «گشوده شدن گره» است و مجازاً به برطرف شدن مانع و آسان شدن کار اشاره دارد. این مراسم تقریباً در بندر بوشهر به‌فراموشی سپرده شده اما رگه‌هایی از آن را می‌توان در برخی شهرستان‌های استان، به‌ویژه در روستاها، دید.
در این شب که مصادف با میلاد حضرت امام حسن مجتبى(ع) است، گروه‌هایی که عمده آنان از بچه‌هاى فقیرند با در دست داشتن کیسه و سر دادن جملاتى نظیر «گره‌گشو سرت بشور با آرد شو» اهالى را از آمدن خود به منازل خبر مى‌دهند. مردم نیز با ریختن برنج، گندم، شکلات و تنقلات دیگر در کیسه‌هایشان با هدف گشوده شدن مشکلات از آنان پذیرایى مى‌کنند.
در گذشته خانواده‌ها دو روز پیش از شب 15 رمضان، مقداری گندم خیس می‌کردند و در روز چهاردهم گندم‌ها را تفت می‌دادند تا موقع آمدن گروه گلیگشو به آن‌ها بدهند.
عزاداری بوشهر با سینهزنی سنتی و سنج‌دمام
از سنت‌های رایج بوشهری‌ها در مناسبت‌ها و عزاداری‌های خاص، راه‌اندازی دسته‌های سینهزنی و سنج‌دمام است. در ماه مبارک رمضان و در ایام شهادت حضرت علی(ع) این سنت با شور و هیجان خاصی برگزار می‌شود. سینهزنی بوشهری یکی از سنت‌های خاص مردم استان بوشهر در ماه مبارک رمضان و همچنین محرم و صفر است که با وجود شیوه‌های جدید عزاداری همچنان عزاداری موردعلاقه مردم استان است. در این نوع سینهزنی دسته‌هایی در چند ردیف به صورت دایره‌ای می‌ایستند و به دور مرکز می‌چرخند. نوحه‌خوان که حتماً باید از اشعار محلی که با ریتمی خاص سروده شده‌اند بخواند در دایره مرکزی سینه‌زنان نوحه می‌خواند. عزاداران به‌صورت مواج و دایره‌ای به سینه زدن مشغول می‌شوند. این سنت یکی از آیین‌هایی است که هرساله، خصوصاً به‌مناسبت دهه اول محرم، گردشگران زیادی را برای بازدید از این مراسم به بوشهر می‌کشاند.
انتهای پیام/
