مکانی تاریخی در دل دارالارشاد اردبیل و در قلب خواستگاه صفویه که معرف تمدن و تاریخ در منطقه است، که چون پای در آن میگذاری تاریخی به بلندای چندین و چند قرن گذشته در ذهن انسان نقش بسته و خود را نمایان میکند.
عظمت و شکوه نمای بیرونی بنا که به سبک و سیاقی تاریخی با بهره‌گیری از سبک معماری دوران صفویه خودنمایی میکند، چشم هر بیننده‌ای را نوازش کرده و برای حضور در داخل مکان ترغیب میکند.
از تک تک پله‌ها که بالا می‌روی گویی گام در مسیر تاریخی میگذاری که تاریخ و تمدن شکوهمندی را رقم زده که از تفکر در آن و اثرگذاری که بر تاریخ داشته بر خود می‌بالی و گام آخر را از پله‌ها گرفته و در داخل بنا میگذاری.
از در که وارد می‌شوی نحوه معماری و شکل بنا توجه بیننده را جلب کرده و در ابتدا غرق تماشای بنا میکند؛ حفره‌ای در وسط ساختمان برای نورگیری و تهویه هوا تعبیه شده که به طول دو طبقه ساختمان طراحی شده است.
ساختمان فاخر ۱۷۰۰ مترمربعی موزه باستان‌شناسی که معماری آن در زمره طرح‌های مهم منطقه به شمار رفته و بخشی از فضای پیرامون مجموعه جهانی تاریخی و فرهنگی شیخ صفی‌الدین اردبیلی را در برگرفته، بخشی از فعالیت‌های تمدنی انسان در استان است.
نمایش آثار از پیش از اسلام تا دوره قاجار در موزه باستان‌شناسی
چشمت را که از تماشای زیبایی و شکوه بنا بر می‌گیری اشیایی داخل موزه جلوه‌گری میکند که صیقلی بر روح و روان انسانی می‌زند که به دنبال هویت، قدمت، تمدن، فرهنگی و زندگی گذشتگان خود بوده و هویت خود را در دل تاریخ جستجو میکند.
آثار و اشیایی از دوره‌های مختلف پیش از اسلام، تاریخی و اسلامی که با قدمت و جنس خود سیر تحول و تطور تاریخ فرهنگ اردبیل را در دوره‌های مختلف تاریخی به نمایش می‌گذارد.
سفالینه‌های متنوع ساده و منقوش دوره‌های مختلف تاریخی و اسلامی، ظروف خاکستری رنگ، سفال‌های منقوش سبک اردبیل متعلق به عصر هخامنشی و اشکانی و ریتون(تکوک)های مربوط به هزاره اول قبل از میلاد از جمله آثاری است که در این بنا خودنمایی می‌کنند.
سفال‌های دوره اسلامی که از برجسته‌ترین سفال‌های دوره اسلامی ایران و اردبیل به شمار می‌رود، مشتمل بر سفال‌های اوایل اسلام، سده‌های میانی و متاخر است و در طیف گسترده‌ای از سفال‌های یک‌رنگ فیروزه‌ای، منقوش چندرنگ، نقش کنده زیر لعاب، سفال‌های آبی و سفید، سلادون(سنگینه) را شامل می‌شود.
اشیای شیشه‌ای و فلزی از دیگر آثار ارزشمند به نمایش گذاشته شده در موزه باستان‌شناسی است که هنر و تکنیک شیشه‌گری و فلزکاری این سرزمین را معرفی می‌نمایند؛ قدمت این اشیاء به هزاره اول قبل از میلاد تا عصر ساسانی و دوره پرشکوه اسلامی می‌رسد.
در برخی از ویترین‌ها سکه‌هایی از دوره‌های مختلف تاریخی ایران و بیزانس از جنس طلا، نقره و ... نگهداری می‌شود که تاریخ آنها به عصر ساسانی و اوایل اسلام تا سده 12 هجری قمری متعلق است؛ این سکه‌ها از نظر تحقیقاتی و باستان‌شناسی مهم بوده و بخشی از هنر فلزکاری و مهارت ضرب سکه ایران را معرفی می‌نماید، ضمن اینکه از نظر خطوط خوشنویسی و مطالعه سیر تحول خطوط قابل توجه هستند.
راه‌اندازی دو بخش جدید در موزه باستان‌شناسی اردبیل
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل گفت: « موزه باستان‌شناسی با یک هزار و ۷۰۰ مترمربع فضا و در دو طبقه از جمله موزه‌های شاخص استان به شمار می‌رود که توجه گردشگران ورودی به استان را به خود جلب میکند.»
نادر فلاحی افزود: «ساختمان موزه باستان‌شناسی با معماری خاص در فضای پیرامون مجموعه تاریخی و فرهنگی شیخ صفی‌الدین اردبیلی و با محتوای غنی معرف تاریخ، تمدن و فرهنگ منطقه است.»
او بیان کرد: «اشیا و آثار به نمایش گذاشته شده در این موزه حاصل کاوش‌های باستان‌شناختی متعدد در محوطه‌ها و قبور باستانی استان اردبیل و نیز یافته‌های اتفاقی بوده و یکی از موزه‌های تخصصی در کشور به شمار می‌رود.»
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل گفت: «با توجه به تاکید بر غنای محتوایی این موزه، جای دو بخش در این موزه خالی بود که یکی نیاز مجموعه به بخش سکه در حوزه تخصصی شمالغرب و به ویژه استان اردبیل بود که در این زمینه اقدامات اساسی در حال انجام بوده و در حال راه‌اندازی است.»
فلاحی تصریح کرد: «در این بخش سکه‌های مربوط به ضرب اردبیل و نیز سکه‌های دوره‌هایی که ارتباط مستقیم با تاریخ اردبیل داشتند به نمایش گذاشته خواهد شد.»
او افزود: «بخش دوم مورد نیاز برای این موزه تالار اسناد نفیس مربوط به خود استان بود که این بخش نیز در دست اقدام برای راه‌اندازی است تا به موزه باستان‌شناسی اضافه شود.»
ساختمان موزه باستان شناسی تداعی‌کننده اوج شکوه دوره صفوی
مدیر موزه باستان‌شناسی اردبیل در مصاحبه با روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل گفت: «موزه باستان‌شناسی سال ۸۷ به عنوان موزه تخصصی افتتاح شده و با نمایش آثار مختلف تاریخی و باستانی پذیرای بازدیدکنندگان بوده است.»
امید یزدانی افزود: «تلاش شده تا کلیه آثار به نمایش گذاشته شده در این موزه مربوط به استان باشد و از هر شهرستان در این موزه اشیا و آثار وجود دارد.»
او بیان کرد: «این آثار و اشیا از عصر مفرغ تا دوره قاجار در دو طبقه چیدمان شده است به طوری که در طبقه بالا اشیای پیش از تاریخ و دوره تاریخی و در طبقه پایین از ورود اسلام به ایران تا دوره قاجار جای‌گذاری شده است.»
مدیر موزه باستان‌شناسی اردبیل گفت: «معماری ساختمان موزه باستان‌شناسی برگرفته از نوع معماری دوره صفوی بوده که تداعی‌کننده اوج شکوه دوره صفوی است.»
تهیه کتابچه معرفی اشیای ثبت‌شده در موزه باستان‌شناسی
یزدانی اظهار کرد: «موزه باستان‌شناسی نه تنها با کاربری موزه بلکه به عنوان یک پزوهشکده اقدامات تحقیقاتی و پژوهشی نیز انجام داده و در کنار آن مرمت اشیای تاریخی کشف‌شده نیز در آن انجام می‌شود.»
او با اشاره به اقدامات شاخص در زمینه ثبت و مرمت آثار تاریخی در این موزه گفت: «از اقدامات شاخص مرمت جام سه هزار ساله کشف شده در خلخال و ثبت ۲۵۰۰ شیء تاریخی اعم از سفالی، فلزی و اسناد است که در حال انجام بوده و پس از اقدامات ثبتی و مرمتی در قالب کتابچه‌هایی که مقالات مربوط به آثار در آن چاپ می‌شود، ارائه خواهد شد.»
مدیر موزه باستان‌شناسی اردبیل تصریح کرد: «در حال حاضر بیش از ۳۰۰ قلم شیء در این موزه به نمایش گذاشته شده است که پس از ثبت سایر اشیا زمینه برای نمایش آنها نیز فراهم خواهد شد.»
بازدید گردشگران از موزه باستان‌شناسی 8 برابر شد
مدیر موزه‌های استان اردبیل نیز اظهار کرد: «موزه باستان‌شناسی یکی از تخصصی‌ترین موزه‌های کشور است که هر سال از طرف موسسه ایکوم رتبه‌های یک تا سه را کسب میکند.»
فردین عینی با اشاره به قرارگیری این موزه در داخل مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی افزود: «وجود بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی تاثیر مستقیمی در کسب رتبه این موزه از سوی ایکوم دارد و این امز زمینه برای افزایش بازدید از موزه باستان‌شناسی را فراهم کرده است.»
او با اشاره به بازگشایی مسیر جدید موزه از داخل مجموعه بیان کرد: «با بازگشایی این مسیر از فروردین‌ماه سال 98 با توجه به اینکه در زیرمجموعه اثر جهانی شیخ صفی‌الدین قرار گرفتیم بازدیدکنندگان از مجموعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی از این موزه نیز بازدید می‌کنند که این امر تاثیر بسزایی در افزایش بازدید از موزه باستان‌شناسی داشته است.»
مدیر موزه‌های استان اردبیل گفت: «در سال‌هایی که این مسیر بازگشایی نشده بود و درب ورودی موزه مجزا از مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین بود تعداد بازدیدکننده‌ها پایین بود ولی با بازگشایی درب ورودی از مجموعه، بازدید گردشگران از موزه باستان‌شناسی ۸ برابر شده است.»
موزه باستان‌شناسی با غنای محتوایی یکی از موزه‌های تخصصی در کشور به شمار می‌رود که آثار و اشیای تاریخی و فرهنگی در آن نگهداری و در معرض دید عموم قرار داده می‌شود که معرفی و شناساندن ان به گردشگران تاثیر بسزایی در بازدید از این موزه و معرفی تاریخ و تمدن منطقه خواهد داشت.
انتهای پیام/
