کشف نخستین شواهد از وجود استودان، گوردخمه و مقبره در البرز میانی

در نخستین فصل پروژه بررسی و شناسایی مجموعه کافِرکِلی‌ها (مجموعه‌های دستکند صخره‌ای و کوهستانی) شهرستان آمل، استان مازندران نخستین شواهد از وجود استودان، گور دخمه و مقبره در البرز میانی، کشف و شناسایی شد.

به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، میثم فلاح سرپرست هیئت باستان‌شناسی امروز دوشنبه 9 تیر 99  با اعلام این خبر گفت: «در بررسی‌ها تا امروز که قریب 10 مجموعه (در روستاهای کوهستانی دره هراز بخش لاریجان همچون کَهرود، پَنجاب، نیاک، پُل مون، اِنهِه، گَزانه، مَلار و...) شناسایی و مستندنگاری قرار گرفته، شواهد جذابی از موجودیت کارکردهای متفاوت برای ما مبرهن شده به طوری که تحلیل‌های ابتدایی حاکی از آنست که نهایت دو مجموعه از حیث کاربرد می‌توانست شبیه به هم باشد و بقیه از منظر عملکرد متفاوت‌اند.»

این باستان‌شناس افزود: «مهم‌ترین تحلیل‌های اولیه از این مجموعه‌های دستکند، نشان از کاربری استودان، گوردخمه و مقبره (شاید یکی از شاهک‌نشین‌های البرز) دارد و این فرایض، با مبنای کاملاً علمی، محصولی از مقایسه ساختاری، سازندی، شکلی و عملکردی (ابعاد، فرم، شکل و گونه) با نمونه‌های مشابه در کشور دارد.»

او تصریح کرد: «در فرضیه آرامگاهی، شکل و شمایل ساختاری و فضای تدفین که به صورت تخم مرغی (یا به صورت وان مانند) در بستر سنگی این دستکندها حفر شده و با مصالح سنگ و آجر و ملات گچ و ساروج مشهود بوده و در فرضیه گوردخمه، نوع پلان تو در تو و اتاقک شکل (در یکی از آن‌ها، چهار اتاق در دل کوه و مرتبط با هم ایجاد شده) و بقایای ملات بر بدنه ورودی که احتمالاً زمانی بسته بودن درب آن را قوت می‌بخشد و در فرضیه استودان، شکل، ساختار و فضای داخلی و ایجاد شده آن با نمونه‌های استودان‌های فارس مشابه بوده و برخی به گونه شکلی، قوسی و استوانه‌ای بوده‌اند.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی اظهار کرد: «این فرایض آنجا برای ما محتمل‌تر می‌شود که همه این مجموعه‌ها در کنار منابع آبی (رودخانه، حوضچه‌های طبیعی آب، آبشار و رودهای میان دره‌ای) ایجاد شده‌اند.

او خاطرنشان کرد: «البته مجاورت این مجموعه‌ها در کنار منابع آبی را می‌توان به نظریه‌های مطروحه آیینی در ارتباط با مهرپرستی در منطقه البرز و آمل ربط و بسط دهیم.»

این باستان‌شناس افزود: «با همه این شواهد و آنالیزهای انجام شده تا این برهه، امیدواریم نقوش، خط و یا علائمی در این مجموعه‌ها پیدا کنیم تا استنادهای ما دقیق‌تر و متقن‌تر شود، ضمناً کارکرد دیده‌بانی و استقرار موقت برخی مجموعه‌های بررسی شده، همچنان به قوت خویش باقی است.»

فلاح گفت: «در مجموع، بررسی‌های باستان‌شناسی کافرکلی‌های بخش لاریجان دره هراز شهرستان آمل، اندک اندک و آرام و روح بخش، جذابیت‌ها و ناشناخته‌هایی از خود نشان می‌دهد که بیشابیش بر اهمیت موضوع بررسی روشمند، با یک برنامه ریزی دقیق و آکادمیک و پلان دار را می‌طلبد.»

او افزود: «از این سو است که سعی کردیم یک تیم کاربلد و حرفه‌ای شامل باستان‌شناس، نقشه‌بردار، طراح هنری، فتوگرامتریست، مهندس معماری، مهندس سازه‌های آبی، عکاس، مستندساز و صخره‌نورد در اشل جهانی (برای صعود به داخل برخی از این مجموعه‌ها که امروزه راه ورود به آن‌ها وجود ندارد و حداقل تا زمین صاف اطراف به طور میانگین 40 متر ارتفاع دارد) تشکیل دهیم.»

انتهای پیام/

کد خبر 1399040912

برچسب‌ها