اجرای پروژه پژوهشی گمانه‌زنی و آواربرداری بنای تاریخی زیج منیژه انزل شهرستان سرپل ذهاب

عملیات میدانی پروژه پژوهشی «گمانه‌زنی و آواربرداری به‌منظور خواناسازی برای مرمت بنای تاریخی زیج منیژه انزل شهرستان سرپل ذهاب استان کرمانشاه»، یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های معماری در بازه زمانی احتمالی اواخر ساسانی و قرون اولیه، آغاز شد.

به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، فرزاد مافی سرپرست هیئت باستان‌شناسی امروز یکشنبه 26 مرداد 99 با اعلام این خبر گفت: «این پژوهش با مجوز پژوهشگاه به‌عنوان بخشی از فعالیت‌های پژوهشی پایگاه محور تاریخی‌فرهنگی ساسانی کرمانشاه برای دستیابی به اهدافی از قبیل تداوم تلاش به‌منظور شناسایی دقیق‌تر یک اثر فاخر معماری، کاوش و پیگردی باستان‌شناسی و نیز برای شناخت بهتر اجزا و اندام‌های بنا با رویکرد تدقیق گاه‌نگاری و... آغاز شده است.»

او برنامه‌ریزی برای پروژه‌های حفاظت و مرمت و آواربرداری به‌منظور خواناسازی هرچه بهتر بنا، افزایش اطلاعات موجود در راستای مطالعه و مستندسازی بنا و اطلاعات موجود در راستای آسیب‌شناسی و فن‌شناسی بنا را از دیگر اهداف اجرای این پروژه عنوان کرد.

مافی تصریح کرد: «این اثر که ظاهراً در تاریخ 9 بهمن 84 با شماره 14143 به ثبت آثار ملی رسیده در بخش میانی نیمهٔ شمالی دشت قلعه شاهین و در حد فاصل ارتفاعات موسوم به کوه برز در شمال و کوه دنه خشک در جنوب، واقع شده که اهالی آن را زیج منیژهٔ روستای انزل می‌خوانند.»

او با اشاره به این نکته که این بنا 140×140 متر ابعاد دارد و در جهات اصلی جغرافیایی ساخته شده است، خاطرنشان کرد: «ساخت‌وسازهای آشکار همگی با استفاده از لاشه سنگ‌های آهکی با ابعاد متوسط (قطر 25×20 سانتیمتر) به صورت غوطه‌ور در ملات گچ ساخت شده است.»

سرپرست هیئت باستان‌شناسی افزود: «بنا دارای چهار برج مربع شکل در چهار گوشهٔ بناست که به علت ریزش بخش‌هایی از آن به خوبی قابل اندازه‌گیری نیست و به نظر می‌رسد که شامل یک سری اتاق‌های طولی، تقریباٌ هم اندازه مجاور باشد که پیرامون یک حیاط مرکزی را احاطه کرده‌اند.»

او افزود: «در میانهٔ بنا و در محدوده مرکزی اثر مورد بحث، بقایای ساخت‌وساز چهار گوش مربع شکلی وجود دارد که با همان مواد و مصالح ساخته شده و با توجه به انجام فعالیت‌های کشاورزی در بخش میانی بنا، ماهیت ساخت‌وسازها کاملاً مشخص نیست.»

مافی گفت: «با وجود اینکه این بنا مدت‌های مدیدی به حال خود رها شده و خسارات زیادی ناشی از فعالیت‌های کشاورزی و کاوش‌های غیر مجاز و سایر عوامل مخرب طبیعی و انسانی بر آن وارد شده خوشبختانه به دلیل ویژگی‌های ساختمانی و مقاومت مصالح بخش‌های قابل توجهی از اثر باقی مانده است که با انجام آوار‌برداری و خواناسازی می‌توان ضمن دستیابی به اطلاعات بیشتر زمینه را برای حفاظت و مرمت بنا فراهم آورد.»

او اظهار کرد: «ویژگی‌های خاص معماری و موقعیت جغرافیایی این اثر باعث شده که بتوان از آن به عنوان یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های معماری در بازه زمانی احتمالی اواخر ساسانی و قرون اولیه اسلامی نام برد.»

سرپرست هیئت باستان‌شناسی افزود: «مقطع زمانی بسیار حساس که درک و دریافت تحولات فرهنگی آن مقطع تاریخی کمک بسیاری به توسعه چشم‌اندازهای تاریخی‌فرهنگی غرب ایران و به طور کلی تمام کشور می‌کند و این در حالی است که این بنا تاکنون به طور بایسته مورد مطالعه قرار نگرفته و هیچ گونه اقدام ویژه‌ای برای نگهداری، حفاظت و مرمت آن انجام نشده است.»

او گفت: «با توجه به وسعت بنا و حجم فراوان آثار پیشبینی می‌شود که عملیات آواربرداری به‌منظور خواناسازی نیاز به چندین فصل متمادی کاوش‌های باستان‌شناختی داشته باشد.»

مافی یادآور شد: «در نخستین روزهای کاوش در قالب سه کارگاه اطلاعات ارزشمندی از ویژگی‌ها و پلان فضای معماری به‌دست آمده است.»

انتهای پیام/

کد خبر 1399052617

برچسب‌ها