رنگین‌کمانی از زیبایی‌ها در لباس زنان و مردان کرمانج خراسان شمالی

صنایع‌دستی و پوشاک در خراسان شمالی به دليل تعدد اقوام از گوناگونی خاصی برخوردار است، وجود اقوامی چون تات، ترکمن، ترک و کرمانج با پوشش‌های متفاوت زیبایی‌های خاصی را به وجود آورده است که دراین‌بین، پوشش کرمانج به دليل استقبال مردمان اين اقوام هنوز هم مورداستفاده قرار می‌گیرد.

پوشش اقوام خراسان شمالی که در هريک از طوايف اين اقوام نيز متفاوت است، جلوه‌هایی از فرهنگ، هنر و ذوق مردمان این دیار را به نمایش می‌گذارد، این پوشش‌ها همچون لباس زنان و مردان کرمانج خراسان شمالی رنگین‌کمانی از زیبایی و بهاری بی خزان است.

البسه زنان و دختران کرمانج این استان غالباً شامل ۵ قسمت "یاشار" و یا چارقد، "کراس" یا بلوز، "شیلوار" یا دامن، "جلیقه" و "شلیته" است که در ادامه به‌اختصار معرفی می‌شود.

یاشار یا چارقد که در اصطلاح امروزی روسری گفته می‌شود، شال حریر مخصوصی است که به‌عنوان پوشش سر استفاده می‌شود و به‌گونه‌ای است که سر و حتی چهره زن، به‌جز چشمان وی را نیز می‌پوشاند.

 سربند نیز دستمال‌یزدی است که غالباً ترکیبی از رنگ‌های قرمز و مشکی بوده و برای محکم کردن یاشار بر روی آن بسته می‌شود.

 کراس لباس بالاتنه بوده و به پیراهن بلند ساده‌ای گفته می‌شود که یقه خاصی ندارد و پایین آن نیز چین‌دار است.

 شیلوار یکی از بخش‌های اصلی لباس زنان کرد خراسان «شیلوار» است. شیلوار یا پارچه، دامن پر چینی است که در پوشش دخترها نارنجی و یا زردرنگ بوده و در خانم‌ها نیز به رنگ قرمز و از پارچه مخملی تهیه می‌شد و حاصل دوخت آن لباسی با چین بسیار زیاد و خوش‌حالت می‌شد.

شیلوار با استفاده از نخ‌های رنگی و سکه‌های قدیمی (دراو)، دراودوزی و قیطان‌دوزی می‌شد و در پایین آن نیز با نوارهایی رنگارنگ که "ماخل" نامیده می‌شدند، دور دوزی‌های زیبایی ایجاد می‌شد. شیلوار معمولاً تا زیر زانو است، ولی در بعضی از ایل‌ها بلند و تا ساق پا می‌رسد.

شیلوار به نسبت سن و سال نیز دارای تفاوت است و شیلوار دختران با زنان بزرگ‌سال فرق می‌کند.

 شلیته دامنی بلندی تا محدوده زانو و از جنس مخمل بوده که با رنگ‌های متنوع حاشیه‌دوزی می‌شود.

 جلیقه معمولاً از جنس مخمل بوده و سکه‌های قدیمی که در قدیم به‌عنوان پس‌انداز خانم‌ها به آن دوخته می‌شد و به‌مرور زمان به جزئی از لباس تبدیل شده است، زیبایی خاصی به آن می‌بخشد و غالباً نیز کراس و جلیقه با شلیته همرنگ انتخاب می‌شدند.

علاوه بر این پوشش‌ها باید "گار" یعنی گوشواره‌ بلندی که به دو طرف عرقچین متصل و روی آن یاشار و سربند بسته می‌شد و "کله" پوششی از جنس پارچه مخمل که بر روی کراس پوشیده می‌شد، جوراب را نیز اضافه کرد که به بنا به شرایط و فصول مختلف سال پوشیده می‌شدند و با یکدیگر پوششی مرکب از رنگ‌ها و پیام‌ها را ایجاد می‌کردند.

علاوه بر موارد ذکر شده که به‌صورت پوشش استفاده می‌شود، بانوان کرد شمال خراسان از تزئینات زیادی بر روی لباس‌ها و سر وگردن و دست‌های خود استفاده می‌کنند ازجمله خرمهره‌ها بر روی سربند یا لبه‌های جیب، آویزهای نقره و طلا بر بناگوش، پیشانی‌بندهای مختلف، دستبندهای متنوع از انواع عقیق و کهربا و نقره سینه‌ریزهای گوناگون و قاب‌های دعا و سکه‌های فراوان بر روی جلیقه‌های الوان استفاده می‌کنند.

پوشاک مردانه کرمانج‌های خراسان شمالی نیز شامل "عرق چین"، "که لاو" و "لچگ" بود که همانند پوشاک بانوان دارای رنگ‌های شاد و برگرفته از طبیعت است.

در خراسان شمالی تعدادی از کارگاه‌های صنایع‌دستی در حوزه تولید لباس محلی فعالیت دارند که رونق آن‌ها تا قبل از شیوع کرونا و استقبال برای استفاده از این لباس‌ها در مراسم شادی و عروسی‌ها بسیار بود.

انتهای پیام/

کد خبر 1399061139

برچسب‌ها