به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، عناوینی همچون سابقه تاریخی شهداد، قنات‌های حوزه پژوهش، مالکیت آب و زمین، شیوه طاق‌بندی، تحلیل افسانه پیدایش قنات، تحلیل ساختار افسانه، ابرها حاملان آب، ساختارهای مربوط به آب و آبیاری، مراجع حل اختلاف در آب زمین، آب و طب سنتی و ... محتوای این کتاب را تشکیل می‌دهند.
در این پژوهش تلاش نگارند برآن بوده تا روندی از تکوین دانش یا دانش‌های بومی انتقال و بهره‌برداری از آب در شهر شهداد و روستاهای تابعه آن را با استفاده از منابع مکتوب تاریخی و یافته‌های باستانی مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد در منطقه ترسیم کند، بر این اساس سعی شده نمونه‌هایی از آثار و اشیای مرتبط با این دانش معرفی شده و رابطه آن‌ها و روش‌های امروزی استحصال و انتقال آب از رودخانه و منابع آبی زیرزمینی تا حد امکان بررسی و مقایسه شود. بر اساس یافته‌ها و اسناد موجود به نظر می رسد ماهیت روش‌های موجود با گذشته فرق چندانی نکرده است، مثلا داس مکشوفه از محوطه باستانی شهداد شباهت فراوانی به داس‌هایی دارد که امروزه در حوزه شهداد مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی تفاوت هایی از نظر فرم و جنس در ان ایجاد شده است.
در دیباچه این کتاب به قلم علی‌اصغر مونسان وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آمده است:
«امروزه بحث‌های بسیار جدی در اهمیت دانش‌اندوزی و جایگاه دانش در مقام یک سرمایه حیاتی مطرح و کمتر کسی است که درباره آن مطلبی نشنیده یا نخوانده باشد. چه بسیار پروژه‌های عظیم ملی و بین‌المللی که به دلیل ضعف در فاز مطالعاتی خود ضررهای هنگفت و گاه جبران‌ناپذیر به بار آورده‌اند. در این راستا، وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بازوی پژوهشی خود را به منظور تمرکز بر گردآوری دانسته‌های بنیادین در قالب پژوهشگاه مستقلی تعریف کرده است.»
پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، با ایفای نقش حاکمیتی خود در این زمینه و بهره‌گیری از اعضای هیئت علمی خود، استادان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در رشته‌های مرتبط سعی کرده است منبع اطلاعاتی به روز در زمینه‌های مورد بحث ایجاد کند. پیشبرد این پروژه کلان در مقیاس ملی نیازمند برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای است و جنوب شرق ایران یکی از شایسته‌ترین مناطق برای قرار داده شدن در اولویت‌های پژوهشی است. آنجا که دانسته‌های باستان‌شناسی ما را از رازهای چند هزار ساله زندگی با کویر آشنا می‌کند، حل مشکلات ناشی از تغییر مسیر و خشک کردن روزخانه‌ها، شیوه‌های بومی ذخیره آب و افزوده شدن عناصری چون قنات و آب‌انبار از دانسته‌هایی است که برای کشور کم آب ایران حکم کیمیا دارد.
از نخستین تجربه‌های شهرسازی در شهر سوخته سیستان در پنج هزارسال پیش تا پایگاه حاکمیتی هخامنشیان در کوه خواجه، از پیکرهای گلین شهداد تا هنر سفال‌گری امروزه کلپورگان همگی تجربه‌های زیسته‌ای هستند که به ما کمک می‌کند منطقه جنوب شرق ایران را از وضعیت محروم و سخت کنونی برای زندگی به در آوریم. بهره‌گیری از این دانسته‌ها در پروژه‌های کلان ملی به ما کمک می‌کند که با احیای آن تکنیک‌ها، زندگی راحت‌تری را برای هموطن‌مان در این جغرافیا فراهم آوریم.»
انتهای پیام/
