البرز محل تلاقی 15 استان کشور، مقصد و محل عبور گردشگران بسیاری است که می‌توان از آن به‌عنوان بزرگ‌ترین گذرگاه گردشگری کشور نام برد.در صورت استفاده از ظرفیت‌های بالقوه آن می‌توان البرز را به پربازدیدترین استان کشور تبدیل کرد. 

تنوع قومیتی، پوشش، آداب‌و‌رسوم، فرهنگ غذایی و... از جمله جاذبه‌های فرهنگی استان البرز است که لقب ایران کوچک را یدک می‌کشد. همچنین تنوع گونه‌های جانوری و گیاهی، آثار و ابنیه تاریخی، جاذبه‌های طبیعی این استان را تشکیل می‌دهد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها محوطه تپه ازبکی و تالاب صالحیه است.

 از جمله ویژگی‌های عمده برای تبدیل شدن به روستاهای هدف گردشگری می‌توان به مناظر و جاذبه‌های گردشگری از قبیل طبیعت بکر، آبشار، رودخانه، مناطق کوهستانی و جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی مانند پل، کاروانسرا، خانه شخصیت‌های فرهنگی و  همچنین برگزاری رویدادهای گردشگری نظیر جشنواره گیلاس اشاره کرد.

بوم‌گردی به معنای سفری مسئولانه به طبیعت است به‌گونه‌ای که آسیبی به طبیعت وارد نشود و علاوه بر پایداری و حفظ محیط زیست و ارزش‌های جوامع بومی و محلی، موجب اشتغال‌زایی و کارآفرینی در منطقه شود. از جمله این موارد استفاده از مصالح محلی و در دسترس برای ساخت و تجهیز واحدهای پذیرایی بوم‌گردی مطابق با اقلیم منطقه است.

تأسیس و راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی منوط به اخذ مجوز از اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان است که در کوتاه‌ترین زمان ممکن میسر می‌شود، دریافت وام و تسهیلات کم‌بهره از بانک‌های عامل از دیگر اقدامات حمایتی این اداره‌کل است. به‌ویژه در دوران شیوع کرونا و مشکلات به‌وجود آمده، متقاضیان می‌توانند با مراجعه به سایت کارا برای دریافت آن اقدام کنند.

در صورت ایجاد زیرساخت‌های گردشگری در شهرستان‌های شش‌گانه استان البرز، با اسکان گردشگران و مسافران در اقامتگاه‌های بوم‌گردی، آن‌ها می‌توانند با سفر به مناطق بکر و طبیعی از نزدیک با شیوه زندگی، آداب‌و‌رسوم و فرهنگ‌های گوناگون جامعه روستایی آشنا شوند. 

استان البرز در مجموع دارای 11 اقامتگاه بوم‌گردی است که از این میان شش واحد اقامتی بوم‌گردی در شهرستان طالقان، سه واحد در شهرستان ساوجبلاغ و دو واحد اقامتی در شهرستان کرج واقع شده است.

توسعه گردشگری روستایی علاوه بر توسعه و ترویج اقامتگاه‌های بوم‌گردی، شرایط را برای جلوگیری از مهاجرت روستاییان و زمینه اشتغال‌زایی را فراهم می‌کند که این امر به بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی، حفظ معماری سنتی در روستا و حفاظت از منابع طبیعی کمک شایانی می‌کند.

اغلب گردشگرانی که ارزان سفر می‌کنند برای تفریح به دامان طبیعت  پناه می‌برند تا برای مدت کوتاهی هم که شده، ذهن و روح خود را از دغدغه‌ها و مسائل گوناگون زندگی شهری دور کنند.

بی‌شک حس تعلق خاطر در بومیان، موجب حفظ و بهره‌برداری از محیط زیست و مواهب خدادادی می‌شود که این مهم در سرمایه‌گذاران غیربومی که صرفا دغدغه اقتصادی دارند، کمتر مشهود است، چه‌بسا بهتر است مدیریت اقامتگاه‌های بوم‌گردی به اهالی روستا سپرده شود تا علاوه بر اشتغال‌زایی، تعامل میان روستاییان و گردشگران بیشتر  شود.

برگزاری دوره‌ها و وبینارهای آموزشی ویژه دهیاران در زمینه توسعه گردشگری روستایی از طرف اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی البرز در پیشبرد اهدافی از این دست مهم و اثرگذار است چرا که امروزه اکوتوریسم به یکی از اثربخش‌ترین نوع گردشگری در استان تبدیل شده است. در این میان نقش آموزش روستاییان و نحوه جذب گردشگر و ایجاد حس رضایت در گردشگر یک مهارت است که جوامع محلی باید از آن به بهترین شکل ممکن بهره‌مند شوند تا شاهد رشد همه جانبه صنعت گردشگری باشیم.

همچنین اثرگذاری حضور گردشگران و مسافران با فرهنگ‌ها، عقاید و افکار متفاوت باعث تغییر نگرش و ارتقای بینش اهالی روستا و به دنبال آن توسعه سطح آگاهی جوامع بومی و محلی می‌شود که این مهم، زمینه‌ساز پیشرفت همه‌جانبه در منطقه خواهد شد.

به اعتقاد برخی توسعه و  تجهیز اقامتگاه‌های بوم‌گردی موجب اختلال در روند فعالیت‌ هتل‌های چند ستاره می‌شود که باید گفت کیفیت و کمیت و نحوه چگونگی ارائه خدمات و همچنین نوع امکانات موجود در این مراکز اقامتی کاملا از یکدیگر متفاوت است و قابل قیاس و سنجش با یکدیگر نیست، به‌گونه‌ای که هر یک جامعه هدف خاص خود را داراست. زیر ساخت‌های ضعیف در حوزه مراکز اقامتی و پذیرایی از جمله هتل‌های چندستاره و مجهز و استقبال گردشگران، زمینه را برای ساخت اقامتگاه‌های بوم گردی در استان البرز فراهم آورده است.

با توجه به اینکه واحدهای اقامتی و بوم گردی در استان متشکل از تبدیلی و ایجادی است، اولویت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی البرز در تجهیز واحدهای تبدیلی است چرا که زمینه آن فراهم است و استفاده از خانه‌های قدیمی و بازسازی  این مراکز زمان و هزینه کمتری نیاز دارد، همچنین از جذابیت بصری بیشتری برای گردشگر برخوردار است. واحدهای تبدیلی در داخل بافت روستا و واحدهای ایجادی در خارج از آن تأسیس می‌شوند.

طبخ غذاهای سنتی با مواد طبیعی و محلی در دسترس و به شیوه سنتی در این مراکز اقامتی علاوه بر حفظ و معرفی آن‌ها، موجب آشنایی گردشگران و مسافران با فرهنگ غذایی خاص منطقه و گسترش آن به سایر شهرها می‌شود. همچنین استفاده از ظرفیت حوزه صنایع‌دستی در روستاهای هدف گردشگری و دارای اقامتگاه های بوم‌گردی با حضور مسافران و گردشگران در منطقه می‌تواند به رونق تولیدات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی و محصولات بومی و محلی به‌عنوان سوغات، چرخه اقتصادی خانوار روستایی را به گردش در آورد.

با وجود ظرفیت‌های گسترده گردشگری، مراکز تفریحی و جاذبه‌های طبیعی و آثار و ابنیه تاریخی در البرز، به دلیل تبلیغات شهری ضعیف در این حوزه، اغلب گردشگران از وجود مراکزی از این دست مطلع نیستند و تبلیغات محدود صرفا در فضای مجازی خلاصه شده است که در این زمینه نیازمند همکاری هر چه بیشتر مسئولان و مالکان مراکز اقامتی بوم‌گردی هستیم. با توجه به اهمیت بازاریابی و گسترش تبلیغات از جمله حمایت‌های صورت گرفته در این حوزه، چاپ کتابچه راهنما و اطلس گردشگری دوزبانه و ساخت تیزرهای تبلیغاتی است.

با توجه به شیوع کرونا که بیشترین آسیب را به صنعت گردشگری وارد کرده است بر لزوم الگوبرداری از کشورهای پیشرفته در این حوزه تأکید می‌شود که در کنار رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی سعی در احیا و سرپا نگه‌داشتن این حوزه دارند. 

انتهای پیام/