تراژدی تبدیل یک باغ‌شهر به شهر صنعتی

شهر کرج تا پیش از استان شدن در سال ۱۳۸۹ که با نام البرز به تصویب رسید، به عنوان یکی از شهرستان‌های تابعه استان تهران محسوب می‌شده و از قدیم‌الایام همواره محلی برای سیاحت و تفریح در فصول مختلف سال و گذران تعطیلات بوده است.

رشد روزافزون جمعیت به دلیل مهاجرت اقوام گوناگون از سراسر کشور و محلی به عنوان خوابگاه شاغلان در استان‌های اطراف و نیاز به تامین مسکن، قطع گسترده درختان و تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی را در‌بر‌داشته است، البته هنوز هم تعدادی از درختان کهنسال در شهر کرج به چشم می‌خورد به گونه‌ای که می‌توان با قدم زدن در کوچه و پس کوچه‌های شهر و روستا، درختان چنار، توت و ارس را دید که تعدادی از آن‌ها در فهرست  آثار طبیعی به ثبت رسیده‌اند. هنوز هم اگر کمی از مرکز استان فاصله بگیریم و سری به حاشیه شهرها و روستاها بزنیم می‌توانیم زندگی روستایی با صفا، صمیمیت و ساده‌ای را در اقامتگاه‌های بوم‌گردی تجربه کنیم و از هوای پاک، تغذیه سالم و ... استفاده کنیم.

مدت‌هاست که در البرز از هوای پاک، آسمان آبی و پرندگان، خبری نیست. به خصوص در فصل‌های سرد سال که وارونگی دما اتفاق می‌افتد و غلظت ذرات معلق، آلودگی را به سطح هشدار می‌رساند و شرایط را برای گروه‌های حساس مانند کودکان، سالمندان و بیماران دشوار می‌کند.

با توجه به اینکه هر نوآوری با خود مزایا و معایبی به همراه دارد می‌توان گفت هر یک از این عوامل به نوعی ارمغان زندگی صنعتی و رشد سرسام‌آور تکنولوژی بوده و غیرقابل انکار است.

گرچه لزوما پیشرفت و فناوری موجب ایجاد معضل و نقص در اجتماع نمی‌شود اما باید گفت ممکن است  زمینه‌ساز آن باشد. مثلا عدم رعایت بخشی از استانداردهای جهانی در تولید خودرو و بنزین یکی از این عوامل اثر‌گذار است که آلودگی زیست محیطی فراوانی را به دنبال دارد. همچنین احداث شهرک‌های صنعتی در استان البرز با وجود ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی در کیفیت هوا اثر­گذار است و یکی از علل اصلی وارونگی دما محسوب می­‌شود.

 دوران اوج و سقوط کرج به عنوان باغشهر در بازه زمانی کوتاهی در سال‌های اخیر، سرعت و رشد چشمگیری داشته به‌ گونه‌ای که اکنون از وسعت بسیار باغات و درختان کهنسال جز چند منطقه تفریحی و پارک چیزی باقی نمانده است. این حجم از سرعت تخریب پوشش گیاهی به دست انسان در کنار رشد مدرنیته، جای تأسف و تامل داشته و نیازمند بازنگری از طرف مسئولان و همراهی شهر‌وندان است.

 بسیاری از درختان در محله‌های قدیمی، به خاطر تردد وسیله نقلیه و در کمال خودخواهی و نا‌باوریاز سوی ساکنان منازل مسکونی قطع می‌شود بدون اینکه حتی نهال جایگزینی در قسمت دیگری کاشته شود. علاوه بر قدمت و وسعت پوشش گیاهی، مزایای ارزشمند آن برای محیط زیست مهم است که نادیده گرفته می‌شود.

رشد آپارتمان‌ها و مجتمع‌های مسکونی، جای باغ‌های قدیمی و درختان کهن را گرفته و در آینده‌ای نه چندان دور دیگر حتی رشته کوه‌های البرز که نام استان نیز برگرفته از آن است قابل مشاهده نخواهد بود.

عوامل  انسانی، زیست محیطی، فرهنگی و اجتماعی متعددی دست به دست هم داده‌اند تا امروز به جایی رسیده‌ایم که در آن قرار داریم و راه چاره و درمان آن نیز در اتحاد و همبستگی نهفته است و یاری مردم و مسئولان را با هم می‌طلبد. چرا که نه تنها از مواریث به جامانده از گذشتگان به درستی حفاظت نکرده‌ایم بلکه اثر شاخص و ماند‌گاری نیز برای آیندگان به جا نگذاشته‌ایم.

این در حالی است که ما در قبال تاریخ، فرهنگ و عقاید خود مسئولیم و به راحتی نمی‌توانیم از زیر بار آن شانه خالی کنیم. این امر نیاز‌مند فراهم کردن زیرساخت‌های فرهنگی است تا به طور بنیادین در طرز تفکر، برخورد مناسب با محیط زیست و طبیعت نهادینه شده و نسلی آگاه و مسئولیت‌پذیر تربیت کنیم.

با ذره‌ای تفکر می‌توان فهمید که ما فقط امانت‌داران نعمات خدادادی هستیم و نباید با نا‌آگاهی و عدم تعهد، تیشه بر ریشه آن بزنیم و فقط منافع خود را در نظر بگیریم.

 لازم است به بازنگری رفتار خود بپردازیم تا الگوی درستی برای کودکان به عنوان نسل آینده و آینده‌سازان این سرزمین باشیم. در غیر این صورت در آینده‌ای نه چندان دور، علاوه بر نا‌بودی پوشش گیاهی و جانوری شاهد زوال تاریخ، فرهنگ و اجتماع نیز خواهیم بود.

پروژه کاشت درختان مثمر در باغ سیب مهر­شهر کرج و افتتاح دهکده تفریحی باغستان، از جمله اقدامات ارزشمندی بوده که در سال­‌های اخیر به همت مسئولان انجام شده و نیازمند همکاری نهاد­های مختلف است تا با اتحاد و همبستگی به آرمان­‌های فراموش شده و نابود شده باغشهر رویایی در روز­گار نه چندان دور نزدیک شویم. امید است با تلاش، همت همگانی و یاری مردم دلسوز، شاهد رویش بذر امید در دل باغشهر کرج در استان البرز باشیم.

انتهای پیام/

کد خبر 1399092635674

برچسب‌ها