اقامتگاه‌های بوم‌گردی و خلأ الگوهای بهینه توسعه آن در پایداری سکونتگاه‌های روستایی

کسب و کارهای گردشگری در مناطق روستایی، یکی از اصول و راهبردهای مهم توسعه روستایی به شمار می‌رود و اقامتگاه‌های بوم‌گردی به عنوان یکی از مهمترین این کسب و کارها، تاثیر بسزایی در توسعه روستاها دارد.

شناسایی و تبیین تاثیر اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر توسعه روستایی از مباحث چالشی بین پژوهشگران و مدیران محسوب می‌شود، تاثیر ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر ابعاد توسعه روستایی و شناسایی الگوهای فکری حاکم به منظور ارائه راهبردهای توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی و سرانجام، ارائه الگوی بهینه توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر مبنای توسعه پایدار روستایی است.

با توجه به نقش مهم اقامتگاه‌های بوم‌گردی در توسعه پایدار روستایی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و فرهنگی، ضرورت دارد تا ارتباط و پیوند بین توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی روستایی و توسعه پایدار در ابعاد و مولفه‌های مختلف مورد تحلیل و تبیین قرار گیرد و این تبیین تنها با در نظر گرفتن یک سیستم و ارائه یک الگوی بهینه اقامتگاه بوم‌گردی مبتنی بر  توسعه پایدار روستایی امکان‌پذیر است.

بنابراین لزوم توجه به الگویی از سکونتگاه زیستی که از پایداری لازم در توسعه برخوردار باشد و در همه زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و زیست محیطی به بهترین شکل ممکن به کار گرفته شود، روز به روز بیشتر احساس می‌شود؛ الگویی که بتواند جایگزین و مکملی برای فعالیت‌های کشاورزی در نواحی روستایی باشد تا امکان بهره‌مندی روستاییان از معیشت پایدار، بهبود کیفیت زندگی، بازیابی غرور و... باشد.

یکی از چالش‌های مهم در برنامه‌ریزی گردشگری در نواحی روستایی، ارائه یک مدل و الگو برای توسعه سیستمی اقامتگاه‌های بوم‌گردی در نواحی روستایی است، الگوها، تبیین‌کننده ارتباط عناصر و اجزای یک سیستم و میزان و جهت تأثیر و تعیین‌کننده چشم‌انداز مربوطه است.

 ارائه الگو، می‌تواند مجموعه عوامل و عناصر مهم و تأثیرگذار، اولویت‌بندی برنامه‌ها و عملکردها و روابط بین اجزا و چشم‌انداز آتی را مشخص کند، مدل مفهومی ساختار اقامتگاه‌های بوم‌گردی بیان‌کننده مجموعه عوامل مهم در اقامتگاه‌های بوم‌گردی و تأثیر آنها در برندهای گردشگری و نقش مشارکت‌های مردمی در توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی و افزایش کارآفرینی و عوامل مهم تأثیرگذار در توسعه مقصدهای بوم‌گردی بر پایه اصول اقامتگاه‌ها است.

تاکید بر عنصر سیستمی بودن، به دلیل ضرورت وجود ارتباط و پیوندهای متقابل بین اقامتگاه‌ها و  نواحی روستایی در راستای افزایش کارکردها و منافع گردشگری برای روستاها است، چرا که توسعه اقامتگاه بوم‌گردی، نیازمند خلاقیت و کارآفرینی است، بنابراین مشارکت گروه‌های مردمی در قالب ساکنان روستا و کارآفرینان روستایی و یا کارآفرینان مستقل در مناطق بوم‌گردی، می‌تواند در بهبود وضعیت گردشگری روستایی راهگشا باشد.

به منظور رسیدن به یک درک و چشم‌انداز درست از اقامتگاه‌های بوم‌گردی نیاز است تا الگوی بهینه‌ای برای توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی برای سال‌های آتی تدوین شود، این الگو با در برگرفتن مجموعه‌ای از مولفه‌ها، چشم‌اندازی را برای آینده ترسیم می‌کند، در واقع، ضرورت اصلی پژوهش، عدم کفایت پژوهشی در ارتباط با الگوی تبیین‌کننده در ارتباط با توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی در پیوند با توسعه پایدار روستایی است که در این زمینه نیازمند مطالعه و پژوهش هستیم.

در واقع وجود یک الگوی تبیین‌کننده که ارتباط بین توسعه پایدار روستایی با بوم‌گردی، اقامتگاه‌های گردشگری و عناصر طبیعی و انسانی یک منطقه را تبیین کند، می‌تواند در تدوین چشم‌انداز و برنامه‌ریزی بوم‌گردی بسیار تعیین‌کننده باشد.

در پژوهش‌های مربوطه باید به این موضوع پرداخته شود که اقامتگاه‌های بوم‌گردی تا چه اندازه می‌‌‌توانند به عنوان الگوی توسعه پایدار گردشگری در مناطق روستایی و بکر طبیعی موثر باشند، پنداشت اولیه باید این باشد که اگر کسب و کار و یا کارآفرینی مانند ساخت و مدیریت یک اقامتگاه بوم‌گردی، به صورت کوچک و با مالکیت و مشارکت افراد محلی آغاز شود، به صورت درون‌زا و ذاتی با توسعه پایدار گردشگری رابطه برقرار می‌کند.

در  الگوهای توسعه هر بازیگر یا مولفه، نقش مجزایی در توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی روستاها باید داشته باشد و در عین حال در ترکیب با سایر بازیگران، در تبیین نهایی الگوها موثر باشد، ارائه الگوهایی که در توسعه آتی آن ابتدا باید وضع موجود اقامتگاه‌های بوم‌گردی را از طریق شناسایی عامل‌ها و مقوله‌های اصلی تاثیرگذار در بوم‌گردی و اقامتگاه‌های بوم‌گردی شناسایی و با تبیین ارتباط بین عوامل، مقوله‌ها و جایگاه و تاثیر آنها، الگوی بهینه توسعه آتی اقامتگاه‌های بوم‌گردی را ارائه کند.

مولفه‌هایی که می‌توان برای ارائه الگوی پایه برای توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی پیشنهاد کرد شامل شناسایی شاخص‌ها و معیارهای توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی، ارزیابی و دسته‌بندی عوامل موثر بر توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی، تحلیل اثرات توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر توسعه پایدار گردشگری در ابعاد مختلف، شناسایی و ارزیابی قابلیت‌ها و منابع داخلی گردشگری روستایی، ارزیابی و تحلیل عوامل بیرونی موثر بر گردشگری روستایی، تحلیل رقبای گردشگری روستایی و اهداف طرح‌ها و برنامه‌ها، تحلیل استراتژیک گردشگری روستایی بر مبنای تناسب اهداف با منابع و عوامل درونی و بیرونی و ارائه راهبردهای توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی روستایی مبتنی بر توسعه پایدار است.

انتهای پیام/

کد خبر 1399112776

برچسب‌ها