مواریث ملموس کهن امروزی نواندیشی زیبای دیروزند. در این بین هر کدام از رشته‌های هنرهای صناعی ایران با آن تنوع بی‌نظیر در دنیا، در مقطعی از زمان به این خانواده پیوسته‌اند. پرسش‌ها این است که این رشته‌ها و محصولات در دنیای امروزی می‌تواند شاهد برزو و ظهور رشته و یا محصولی جدید باشد؟
مصادیق ایجاد نوآوری در محصولات صنایع‌دستی معاصر ایران کدام است؟ در پاسخ باید این موارد را در ۱۰ عامل خلاصه کرد: نوگرایی در فرم، نقش، رنگ، محصول، ابزار و تجهیزات، کاربرد، رشته، نحوه عرضه، تکنیک ساخت و مواد اولیه.
برخی از رشته‌های صنایع‌دستی مانند سفال و سرامیک و شیشه‌گری سنتی ذاتاً فرم محور و برخی مانند نساجی سنتی و دست‌بافته‌های سنتی نقش محورند. ایجاد تحول و نوآوری در این رشته‌ها با تأکید بر تجرید و انتزاع، محصولاتی مدرن با هویت ایرانی را در پی خواهد داشت. لازمه حرکت بر لبه باریک سنت و مدرنتیه در صنایع‌دستی معاصر ایرانی تبحر است. رنگ سفید در کشور چین نشان عزاست. این نمونه و موارد مشابه آن باید در کشورهای مقصد صادراتی و تولید صنایع‌دستی ایرانی و به ویژه آن دسته‌ای که توسط روستاییان و عشایر غیور تولید می‌شود سرلوحه قرار گیرد. چرا که ذائقه شهری دیگر رنگ‌های تند و اصطلاحأ جیغ را پذیرا نیست.
رنگ ملایم و همسو با دکوراسیون منازل و اماکن تجاری باید در نزدیک به ۳۰۰ رشته صنایع‌دستی کنونی به طور علمی و بر حسب قواعد رنگ‌شناسی آموزش داده شود. نیازهای زیبایی‌شناختی و کاربردی جامعه کنونی مخاطبان، بستر تولید محصولاتی را فراهم می‌آورد که تاکنون محلی برای ظهور نداشته‌اند. به کارگیری ابزار و تجهیزاتی که تولید را آسان‌تر، ایمن‌تر و با امکان تولید آن حتی در منزل مهیا سازد، امری است حیاتی که بتواند با تعاریف دست‌ساز بودن نیز همخوانی داشته باشد.
تعریف کاربرد جدید از محصولاتی که تولید شده‌اند و یا سابقه تولید ندارند نیز با نوآوری در محصول قرابت دارد. خاتم‌کاری که یکی از کهن‌ترین رشته‌های صنایع‌دستی است نیز روزی در ایران ورود پیدا کرده و محلی برای بروز پیدا کرده است. حاصل تجربه موفق ترکیب دو یا چند رشته مانند شیشه و مسگری نیز محصولات نو و جذاب است.
نداشتن دافعه و در نظرگیری نوگرایی مطابق با تعاریف صنایع‌دستی در رشته‌های صنایع‌دستی که از ذهن خلاق هنرمند ایرانی تراوش می‌کند، راه برای گسترش و رونق آن می‌گشاید. لزوم ارتقای کیفیت عرضه این محصولات نیز که مواریث و آبروی فرهنگی کشور است چند سالی است که هم مورد توجه فعالان صنایع‌دستی و هم فعالان صنعت بسته‌بندی کشور است تا بتوان جامه‌ای نو و درخور بر تن آن‌ها پوشاند.
تکنیک‌های ساخت نیز گاه روند تولید و کیفیت را سرعت می‌بخشد و شرط آن خارج نشدن از مسیر تولید دستی این محصولات است. مواد اولیه جدید و متنوعی در طبیعت یافت می‌شود که می‌تواند با تعاریف اولیه صنایع‌دستی همخوانی داشته باشد و از آن‌ها در تولید محصولات نو بهره گرفت.
تمام این مصادیق عرصه را برای ظهور و بالندگی پیروان مکتب نوگرایی در صنایع‌دستی ایران می‌گشاید. این مهم در گرو پیروی از فلسفه تفکر، خلاقیت و ایجاد طوفان فکری در هنرمندان و صنعتگران صنایع‌دستی است.
انتهای پیام/
