به گزارش میراث آریا، روزنامه هنرمند نوشت: به بهانه ثبت جهانی «یلدا» و مصادف با فرا رسیدن این آیین باستانی گفت‌وگویی با او داشته ایم که در ادامه می خوانید:
استاد خانیکی لطفا بفرمایید چرا آیینی نظیر یلدا برای ایرانیان از ارزش بسیاری برخوردار است و با گذشت قرن ها نه تنها از اهمیت آن کاسته نشده بلکه هر سال که می گذرد مردم بیشتر به برپایی چنین آیینی اهتمام می ورزند؟
در حقیقت جشن‌ها و آیین‌های ایرانی مانند یلدا، ریشه در میهن‌دوستی، کشاورزی، کار، استقلال، نوع‌دوستی و مردم‌دوستی دارد. همه ما کما بیش می دانیم که این جشن‌ها و آیین‌ها هر کدام دارای فسلفه‌های بسیار خوبی هستند که اعتقاد دارم باید بیش از پیش ترویج شوند.
این که مردم هم هر سال بیشتر به برپایی آن توجه می کنند مایه خوشحالی است.
به نظر شما تاثیر احیای این سنت ها در جامعه چیست؟
احیای این جشن‌ها و آیین‌ها بسیار مفید است و نتایج خوبی را به دنبال خواهد داشت و باعث تحکیم روابط بین مردم خواهد شد. یکی از ویژگی های برپایی یلدا گرد هم آمدن است. همین موجب تحکیم روابط میان خانواده ها می شود. دلگرمی و محبت با خود می آورد و موجب همدلی در میان افراد جامعه می شود. امسال هم ثبت جهانی این اثر نشان داد که در گستره جغرافیایی ایران از گذشته تا به حال این آیین وجود داشته و علی رغم جابه جایی مرزها همچنان این همدلی ها پابرجاست و امروز آیین هایی نظیر یلدا به همدلی میان ملت‌ها کمک می کند.
استاد همان طور که اشاره فرمودید برپایی آیین یلدا قرنهاست که در میان ایرانی ها رواج دارد،ریشه تاریخی این آیین به چه زمانی برمی گردد؟
بر اساس افسانه ها اعتقاد مردم در گذشته و در شب یلدا بر این بوده که چون شب یلدا یا همان چله طولانی‌تر از شب‌های دیگر است، شاید خورشید دیگر در این شب طلوع نکند چون مدت غیبت آن طولانی شده است اما زمانی که خورشید دوباره طلوع می‌کند آن را شب یلدا یا همان شب تولد خورشید می‌نامند و در حقیقت کلمه یلدا به معنای زایش و تولد است. این که بخواهیم زمانی برای پیدایش آن متصور شویم کار راحتی نیست. چون این جشن در تاریخ ما بسیار قدیمی است.
پس در حقیقت طولانی بودن این شب مهم ترین دلیل برای برپایی یلداست؟
در ارتباط با شب یلدا یا همان چله روایت‌های دیگری نیز وجود دارد. مثلا گفته می‌شود این شب را ایرانیان برای همدلی با مسیحیان که مصادف با شب میلاد حضرت مسیح (ع) است گرامی می‌داشتند که این نیز به تحکیم روابط بین ادیان کمک بزرگی می‌کند. اما بزرگترین منبعی که یلدای ایرانی را یادآور می‌کند کتاب «آثار‌الباقیه» از ابوریحان بیرونی است که در این کتاب جشن‌های مختلف را بیان می‌کند از جمله جشن آذر را نیز بیان می‌کند که به مناسبت بزرگداشت آتش برگزار می‌شده است.
جشن دیگری نیز در ارتباط با این موضوع برگزار می‌شده که روز اول دی بوده است و به باور ایرانیان روز اول دی متعلق به اهورا مزدا بوده است و آن روز را جشن می‌گرفتند.لباف خانیکی گفت: آذرماه و دی ماه که آغاز زمستان هستند جشن‌های زیادی برگزار می‌شده و ایرانیان آن را گرامی می‌داشتند این درحالی است که در طول سال نیز ایرانیان جشن‌های مختلفی را برگزار می‌‌کردند که بسیاری از آنها در حقیقت ارتباط با شکرگزاری و تکریم نعمت‌های خداوند بوده است. شب یلدا یا همان چله نیز یکی از این جشن‌ها است که مانند سایر جشن‌های ایرانیان باستان در حقیقت شکرگزاری از نعمت‌های خداوند است.
فکر می کنید برپایی این جشن ها برای زندگی و جامعه امروز هم همچنان کارکرد دارد؟
بله قطعا. برگزاری این جشن‌ها همبستگی ملت‌ها و احترام متقابل ادیان و باورهای مذهبی را به دنبال داشته است. شاید این موضوع را نیز بشود بیان کرد که همان طور که بهار و تابستان فصل رویش است، فصل پاییز و زمستان نیز فصل بارور شدن آسمان، بارش نزولات آسمانی و فصل برکت است که هدایایی از طرف خداوند متعال برای انسان‌هاست. انسان‌های متفکر ایران که زندگی را همواره با حاشیه‌های آن می‌دیدند و شکر خدا را به جا می‌آورند این روز را احترام می‌گذاشتند و رسوم زیبا و قابل تحسین و قابل تامل در بین ایرانیان برگزار می‌شده است.
پس می توان گفت همه آیین های ایرانی فلسفه‌ای برای پیدایش داشته اند و به همه آنها فکر شده است؟
بله. این روزها و این مناسبت‌ها همه دارای فلسفه خاصی هستند. این آیین‌ها هم گویای نیازهای انسان و هم بازگوکننده نحوه تعامل مردم و حکومت‌ها و رفتارهای اجتماعی مردم است و اعتقاد من بر این است که هرچه بیشتر باید این جشن‌ها را که ریشه در کشاورزی، استقلال، نوع‌دوستی، کار، میهن‌دوستی و مردم‌دوستی دارد بیش از پیش ترویج شود. احیای این جشن‌ها و آیین‌ها بسیار مفید است و نتایج خوبی را به دنبال خواهد داشت.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
