بیشک امروزه بخشی از شناخت سیر تطور حیات اجتماعی و فرهنگی مردم فلات مرکزی ایران مرهون تصاویر و دست نوشتههای ارنست هولستر مهندس آلمانی تلگرافخانه اصفهان بود که در سده سیزدهم هجریقمری/ نوزدهممیلادی به اصفهان آمده و بیش از 30 سال در این شهر ماندگار شد.
مَهوه یا موو یا مهیاوه که به عربی مشاوه گفته میشود از خوراکهای محبوب جنوب ایران بهویژه شهرستانهای لار، لامرد، داراب، جهرم، بستک، خنج و استان هرمزگان است، از مردم منطقه جنوب نقل است که طرز تهیه مهوه را ابنسینا بیان کرده است.
قوشچی يكی از مناطق نسبتاً پرجمعیت شمال شهرستان ارومیه بوده و فاصله آن تا ارومیه در حدود 75 كيلومتر است، توپوگرافی زمين و منتهی شدن آن به ساحل درياچه اروميه موجب شده كه با وجود كوهستانی بودن منطقه، شهر قوشچی در اراضی با شيب نسبی ساحل درياچه استقرار يابد و در زمره شهرهای پایكوهی محسوب شود.
همواره در طول تاریخ، گیاهان جزء جداییناپذیر زندگی بشر اولیه بوده و قدمتی هم پای بشر داشته و در پوشش، تغذیه، مذهب، آئین، درمان و... از قداست و جایگاه خاصی برخوردار بودهاند. بنابراین میتوان گفت قدمت استفاده از گیاهان به عنوان دارو و با خواص درمانی با تاریخ زندگی انسان همزمان بوده و استفاده از گیاهان دارویی یکی از روشهای موثر در درمان امراض و بیماریها بوده است. اطلاعات مربوط به خواص و اثرات دارویی گیاهان از گذشتههای دور، بهتدریج و نسلبهنسل نقل شده و با آدابوسنن بومی درآمیخته و سرانجام در اختیار نسل امروزی قرار گرفته است.
روستای هدف گردشگری اندج واقع در منطقه الموتشرقی با داشتن جاذبههای منحصربهفرد و مناظر بدیع چون صخرههای شگفتانگیز و دره اندجرود یکی از بهترین تفرجگاههای مردم محلی و گردشگرانی است که برای بازدید از الموت بهویژه قلعه حسن صباح در چند کیلومتری آن، به این منطقه سفر میکنند.
اثر دستکند معروف به گوور قلعه در هزارمتری شمال غرب روستای اورجک از توابع دهستان اوریاد شهرستان ماهنشان، در بلندیهای مشرف بر دره رودخانه قلعه چای قرار گرفته است. در شمال روستای اورجک رشتهای از ارتفاعات وجود دارد که در جهت شرق به غرب امتداد یافتهاند. بلندیهای مذکور بخشی از رشتهکوههای شمالی دره رودخانه قلعه چای هستند که در برخی قسمتها با ساختار رسی مارنی و کنگلومرایی نمودار شدهاند.
کبوترخانه قلعه اربابی تکاب یکی از بناها و معماریهای منحصربهفرد آذربایجان غربی به حساب میآید که معمار این بنا با نگاهی عالمانه به موضوعات زیستشناسی، کشاورزی و اقلیم منطقه اقدام به ساخت آن کرده است.