به گزارش خبرنگار میراث آریا، سیّد ابراهیم تقوی شیرازی مشهور به ابراهیم گلستان، نویسنده و فیلمساز ایرانی است که ۲۶ مهر ۱۳۰۱ در شیراز به دنیا آمد.

او نوه آیت‌الله سید محمد شریف تقوی شیرازی و نخستین فرزند سید محمدتقی گلستان، روزنامه‌نگارِ شیرازیِ صاحبِ روزنامه «گلستان» است که نمایندگی فارس را در مجلس مؤسسان ۱۳۰۴ که سلطنت را از قاجار به پهلوی منتقل کرد، برعهده داشت. پدربزرگ و عموی گلستان مجتهد بودند.

او تحصیلات متوسطه را در دبیرستان شاهپور شیراز انجام داد و در سال ۱۳۲۰ برای تحصیل حقوق به تهران رفت. در آنجا در ۲۱ سالگی با دختر عمویش فخری گلستان (تقوی شیرازی) ازدواج کرد. سپس در سال ۱۳۲۰ وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد اما تحصیل را نیمه‌کاره رها کرد و از سال ۱۳۲۳ به عنوان عکاس روزنامه‌های رهبر و مردم حزب به کار مشغول شد. گلستان در سال ۱۳۲۶ اولین کتاب خود را که مجموعه داستانی با نام «به دزدی رفته‌ها» بود، منتشر کرد.

گلستان که برای کار در اداره انتشارات شرکت نفت ایران و انگلستان به آبادان نقل مکان کرده بود، مدتی در این اداره رمان‌های معروف جهان را برای نشریه روزانه اخبار هفته ترجمه می‌کرد. او مدتی نیز دبیر این نشریه با تیراژ ۲۵هزار نسخه بود. وقتی دیلن تامس شاعر ولزی در سال ۱۹۵۱ برای نوشتن مطالب تبلیغاتی برای شرکت نفت به آبادان رفت به عنوان مترجم با او کار کرد.

او تا سال ۱۳۳۳ در این اداره کار کرد تا این که با ایجاد دفتر کنسرسیوم بین‌المللی نفت ایران او بخشی از امور تبلیغاتی این دفتر و روابط عمومی آن را بر عهده گرفت که منجر به تولید فیلم عکس و کتابچه‌های تبلیغاتی شد. او همچنین در مجله انگلیسی دیلی نیوز کار می‌کرد.

پس از سال ۱۳۳۶، استودیوی سینمایی خود را با نام «استودیو گلستان» تأسیس کرد و تعدادی فیلم مستند برای یکی از سازمان‌های شرکت نفت ساخت. «یک آتش» و «موج و مرجان و خارا» از این جمله‌اند. به دلیل این همکاری‌ها، عده‌ای از روشنفکران آن دوره به وی لقب «گلستان نفتی» داده بودند. یکی از کسانی هم که در برابر این قضایا موضع‌گیری صریح کرد و گلستان را مورد تقبیح و شماتت قرار داد، جلال آل احمد بود. او ساختن فیلم تبلیغاتی «موج و مرجان و خارا» را نمونه‌ای از رفتارهای روشنفکران واداده می‌دانست.

او در سال ۱۳۴۰ برای فیلم «یک آتش» موفق به دریافت مدال برنز جشنواره‌ فیلم کوتاه ونیز شد. این جایزه، اولین جایزه‌ بین‌المللی برای یک کارگردان ایرانی به‌شمار می‌رود.

گلستان پس از ساخت دو فیلم «تپه‌های مارلیک» و «گنجینه‌های گوهر» را در نیمه نخست دهه ۱۳۴۰، اولین فیلم بلند داستانی خود با نام «خشت و آینه» (۱۳۴۴) و پس از آن «اسرار گنج دره جنی» (۱۳۵۰) را ساخت. او همچنین تهیه‌کننده فیلم «خانه سیاه است» به کارگردانی فروغ فرخزاد بوده‌ است.

آثار مکتوب او دارای سبکی خاص است و بسیاری سبک نویسندگی او را تأثیر پذیرفته از داستان‌های کوتاه ارنست همینگوی می‌دانند، گرچه او تأثیرپذیری از هیچ نویسنده‌ای را نمی‌پذیرد.

همچنین او از زمره نخستین نویسندگان معاصر ایرانی معرفی می‌شود که برای زبان داستانی و استفاده از نثر آهنگین در قالب‌های داستانی نوین، اهمیت قائل شد و به آن پرداخت. از این جهت نقش او در سیر پیشرفت داستان معاصر فارسی قابل توجه‌ است.

از دیگر ویژگی‌های داستان‌نویسی گلستان، خلق مجموعه داستان‌های به هم مرتبط است؛ در حالی که چنین سبکی در غرب سابقه طولانی‌تری دارد، این نوع داستان‌نویسی در ایران با گلستان آغاز می‌شود، اما نکته مهم در این نوع آثار گلستان، خلق نوعی جدید از داستان‌نویسی است که در ادبیات کلاسیک ایران، مانند «منطق الطیر» ریشه دارد. این نوع داستان‌ها نه براساس درون‌مایه یا شخصیت‌های داستانی، بلکه براساس ساختارهای مشابه به یکدیگر مرتبط می‌شوند.

سبک ویژه آثار مکتوب داستانی گلستان در سیر پیشرفتِ داستان معاصر فارسی قابل توجه دانسته شده‌ است.

گلستان نگارش و ترجمه بیش از 50 کتاب، مقاله و یادداشت شاخص و کارگردانی و تهیه‌کنندگی 12 فیلم مستند، کوتاه و بلند داستانی را در کارنامه دارد.

او دو فرزند با نام‌های کاوه و لیلی داشت؛ کاوه گلستان عکاس خبری ایرانی، در مأموریتی در سال ۲۰۰۳ به همراه گروه خبری بی‌بی‌سی در عراق بر اثر انفجار مین کشته شد و لیلی گلستان به‌عنوان مترجم، نویسنده و مسئول گالری گلستان در ایران فعالیت می‌کند.

ابراهیم گلستان که از سال ۱۳۵۷ در استان ساسکسِ انگلستان زندگی می‌کرد، در تاریخ ۱ شهریور ۱۴۰۲ در بریتانیا درگذشت.

انتهای پیام/