وي گفت: امسال بايد با شرايط ويژه‌اي به بررسي شاهنامه بپردازيم و پايه‌گذار فعاليت‌هاي جديد براي سال‌هاي بعد باشيم. در اين مورد بايد از بررسي شاهنامه و خلق کارهاي هنري توسط اين اثر آغاز کنيم تحول و تطور هنر ايران پس از سرودن شاهنامه قابل تأمل است.
شريف‌زاده در مورد اهميت تحقيق درباره شاهنامه گفت: شاهنامه را به عنوان نامورنامه ايرانيان مي‌شناسيم. کتابي که پس از سرودن، بيشترين تأثير را در فرهنگ و هنر ما داشته و بر هنرهايي مانند تذهيب نسخه‌هاي خطي اثر فراواني گذاشته است. ما بيشتر از جنبه ادبيات شاهنامه بايد به هنر ملهم از آن بپردازيم.
بهمن نامور مطلق، دبير کل همايش و دبير فرهنگستان هنر نيز در بخش ديگر مراسم افتتاحيه در زابل در مورد انتخاب اين شهر براي بخش دوم همايش توضيح داد: زابل به عنوان يک مکان اسطوره‌اي، انتخاب خود فردوسي بود، زيرا گرشاسب، سام نريمان، زال در آن زندگي مي‌کردند. فردوسي يک شاعر و خيال پرداز صرف نبود، بلکه حکيمي بود که تمام داستان‌هايش براساس منطق بوده و علت انتخاب زابل توسط فردوسي نيز ريشه تاريخي اسطوره‌اي دارد. شاهنامه يک کتاب اسطوره‌اي است که براساس افسانه نيست و خود فردوسي هم گفته است که اگر قسمتي از کتاب براساس خرد نيست، رمزي در آن نهفته است.
او همچنين دليل ديگر انتخاب زابل براي برگزاري همايش شاهنامه نگاري را توزيع منابع و معرفت هنري در سطح کشور ذکر و اظهار اميدواري کرد: که استان سيستان و بلوچستان بتواند به عنوان يکي از قطب‌هاي علمي کشور قرار بگيرد سيستان مي‌تواند به عنوان يکي از قطب‌هاي علمي کشور، به خصوص در حوزه ادبيات و هنر مطرح شود. اين منطقه داراي محوطه‌هاي تاريخي بي‌نظير مانند شهر سوخته است که در ادامه برنامه‌هاي فرهنگستان در زمينه محوطه‌هاي تاريخي، در نظر داريم به بررسي شهر سوخته بپردازيم.
راحله عرفان منش، کارشناس هنرهاي سنتي نيز در بخش ديگري از اين همايش به توضيح تجلي داستان‌هاي شاهنامه در فرش‌هاي تصويري قاجار پرداخت و تصريح کرد: ادبيات غني ما مخصوصاً ادبيات حماسي و به طور اخص شاهنامه فردوسي در طول تاريخ براي هنرمندان سنتي به عنوان يک منبع غني از هنرهاي مختلف مورد استفاده بود.
شاهنامه در قالي‌هاي تصويري دوره قاجار به اوج مي‌رسد و در دوره قاجار با جنبش آزادي خواهي و مشروطه طلبي در قالب ميوه‌هاي سنتي به صورت نقش‌هايي از حماسه ملي ارائه مي‌شود، در گرماگرم مشروطه خواهي، نقش‌هايي که از داستان‌هاي شاهنامه به وجود آمد نه براي ارضاي درباريان بود و نه در جهت تزيين کتاب‌ها به اين ترتيب نقش‌هايي حصار دربار را شکست و در مکان‌هايي چون قهوه‌خانه‌ها و تکيه‌ها شروع به رشد کرد.
نگار ؟ کارشناس هنر اسلامي نيز شاهنامه را به روايت سفال نگاره‌هاي ايراني تفسير کرد: از آنجا مه شاهنامه داراي حماسه‌هاي قهرمانانه و عاشقانه در ادبيات مردمي ايران است، از جايگاه مهمي برخوردار شده است. زماني مردمان سده‌هاي گذشته، در کوچه و بازار، اشعار حماسي فردوسي را مي‌خواندند، هنرمند سفالگر هم از اين آيين‌ها بهره گرفته و ضمن همراهي با آنان، اين مضامين را به تصوير کشيده است. اين آثار چون در قالب کاربردي در خدمت تزيينات به کار مي‌رفته‌اند، به نوعي عرصه‌هاي ترويج و حضور بيشتر اين منظومه عظيم را طي تاريخ فراهم کرده‌اند.
شکوفه مصباحي، عضو هيات علمي پژوهشکده حفاظت و مرمت نيز به ذکر ويژگي‌هاي شاهنامه در فرش پرداخت و افزود: تجلي شعر ناب فردوسي در هنري است که جهانيان خواستگاه آن را ايران مي‌دانند و آن، تجلي اشعار شاهنامه در نقش فرش است. شاهنامه امروزي برگرفته از چند نسخه قديمي و موجود در جهان است که متن اين شاهنامه به کرات تصحيح و با يکديگر مقابله شده است.
او سپس با بيان اين مطلب که فردوسي بنيان‌گذار جريان فکري است که توانسته در عرصه‌هاي مختلف فرهنگي و هنر ايران تاثير بگذارد، اضافه کرد: هنرمندان در طول تاريخ از اين سند مکتوب يا معنوي براي خلق آثار و نگارش اشعار استفاده کرده‌اند که شايد امروزه اصل اسناد موجود نباشد؛ اما تزئينات وابسته به معماري فرش‌ها، سفالينه‌ها و نگارگري‌ها با توجه به قدمت آنها مي‌توانند در پژوهش‌هاي مربوط به هنر، تاريخ، ادبيات و مردم‌شناسي ايران مورد استفاده قرار بگيرند./120
انتهای پیام/
