آيين عزاداري حسينيه اعظم زنجان ؛ قدمتي ديرينه و منحصر به فرد

به گزارش ميراث آريا (CHTN) به نقل از ايرنا از مهمترين آيين هاي سنتي مردم اين ديار مراسم عزاداري حسينيه اعظم زنجان در هشتمين روز ماه محرم است که در 15 دي‌ماه سال 1387 به عنوان دهمين مورد در فهرست ميراث معنوي کشور به ثبت رسيده است.

* ويژگي هاي مراسم حسينيه اعظم زنجان
هر ساله از اول تا سيزدهم محرم، مراسم عزاداري حسينيه در زنجان برگزار مي‌شود و مهمترين و باعظمت‌ترين روز برگزاري آن، هشتم محرم (شب تاسوعا) است.
اين مراسم سال‌هاست شکوه و عظمت خاص خود را دارد و با افزايش خيل عظيم عزاداران شرکت‌کننده، در آينده نزديک به عنوان بزرگترين مجمع عاشقان امام حسين (ع) در جهان شناخته خواهد شد.

با اينکه زنجان از نظر وسعت شهر کوچکي است؛ اما سال‌هاست که در اين دسته عزاداري بيش از 500 هزار نفر شرکت مي‌کنند. جذب گردشگر مذهبي، گوياي آن است که مردم از اقصي نقاط کشور و حتي بسياري از کشورهاي خارجي براي شرکت در اين حرکت عظيم، به شهر زنجان مي‌آيند تا خود را در درياي خروشان عزاداران ابا عبدالله الحسين(ع) غرق کنند.

در طي اين چند روز، مردم بنابر اعتقادات و باورهاي قلبي خود قرباني و نذوراتي را به اين حسينيه اهدا مي‌کنند. از ديگر جنبه‌هاي حايز اهميت اين مراسم، تعداد قرباني ذبح شده است که حسينيه اعظم زنجان را به عنوان دومين قربانگاه جهان اسلام بعد از منا در مکه (سالانه بيش‌ از هفت هزار راس قرباني) و نخستين قربانگاه در جهان تشيع مبدل ساخته است.

حضور گسترده زنان در حاشيه اين مراسم از ديگر امور منحصر به‌فرد اين مراسم است. البته در گذشته زنان تنها به عنوان تماشاگر در اين مراسم حضور مي‌يافتند، اما اکنون زنان نيز توانسته اند به صورت يک دسته مجزا در پشت سر دسته حرکت کنند که اين امر، به عنوان الگوي زيبنده پرچمدار کربلا حضرت زينب(س)، معنويت خاصي به اين مراسم مي‌دهد.

تاريخي بودن مراسم حسينيه بر اساس تحقيقات به عمل آمده، ثابت شده است، به گونه‌اي که برخي مورخان قدمت برگزاري اين مراسم را حداقل از زمان قاجار مي‌دانند که اين مراسم در حسينيه برگزار مي‌شده است.

جايگاه دين اسلام و سادگي و بي‌پيرايگي انجام مراسم، باعث شده که اين رونق رو به افزايش مراسم، هر سال نسبت به سال قبل بيشتر شود.
* قدمت مسجد حسينيه

همان‌طور که تاريخ سنگ‌نوشته نشان مي‌دهد، اهالي محل، اين مسجد را در سال 1261 هجري قمري تعمير کرده‌اند. سند مکتوب تاريخي ديگري که متعلق به حمام قديمي معروف به حمام ˈکهنهˈ که نزديک حسينيه است و در تملک اين مسجد بوده و مدت‌ها از طرف حسينيه به فردي بنام ˈتورک عليˈ اجاره داده شده بود، نشان مي‌دهد که تاريخ احداث آن سال 1292 قمري است.

البته گفته‌هاي شفاهي نيز به زمان‌هاي پيش از اين سال‌ها (مطابق اسناد ذکر شده) اشاره دارد، به گونه‌اي که مي‌گويند در تاريخ 114 هجري قمري زنگ بزرگي به مسجد اهدا شده و اين زنگ تا چهل يا پنجاه سال پيش موجود بود که بعد شکسته شده و از بين رفته است.

همراه اين زنگ مقاديري وسايل ديگر مثل طبل و شيپور و چند قطعه شمشير و يک عدد کشکول هم بوده که از آنها اکنون اثري نيست.

آنچه دراينجا قابل توجه است، اينکه در سال 1322 هجري قمري، حسينيه اعظم مدرسه و مسجد بوده است. زيرا اداره کل اوقاف و امور خيريه زنجان در توضيحاتي در وقف‌نامه، آورده است که ˈمتولي، منافع قريه مذکور را در وهله اول به تعميرات مدارس و مساجد اختصاص داده و در تامين آب به مصرف برساند و نه عشر ديگر را به حضرات طلاب محصلين ساکنين در حجرات هر مدرسه بپردازد؛ آن هم از قرار هر حجره سه نفر طلبه. در ضمن مشروط به اينکه هر طلبه بيش از يک ماه در خارج مدرسه نماند و اگر بيرون رود و برگردد، بايد لااقل دو ماه تمام در حجره خود مقيم باشد تا شهريه دريافت کند.ˈ

سومين سند مکتوب بيانگر آن است که مسجد و مدرسه حسينيه، يکي از مساجد و مدارس قديمي زنجان بوده و در فتنه بابيه تخريب شده و در نيمه دوم قرن سيزدهم به علت خراب بودن، مورد استفاده قرار نمي‌گرفته است که سپس مردي به نام ˈميرزا عليا شرف‌خان خطيب‌لوˈ مقتول به سال 1331 هجري قمري، با هزينه خود آن را تعمير و راه‌اندازي کرد، ولي مدرسه آن که در فتنه بابيه تخريب شده بود، به حالت خرابه باقي ماند و سپس از بين رفت.

همچنين بر مبناي اشيا تاريخي(علم فلزي) که متعلق به تکيه حسينيه بوده، تاريخ ساخت آن علم سال 1221 هجري قمري بوده که در روي علم حک شده است.

مدرک شفاف‌تر کتيبه سنگي در ديوار حسينيه نصب شده، تاريخ 1261 هجري قمري را نشان مي‌دهد که اين تاريخ مربوط به تعمير برخي از ديوارها و فضاي عمومي حسينيه است؛ اين سند سنگ نوشته‌اي است که در راهرو و مدخل ورودي مسجد حسينيه هم اکنون بر ديوار نصب شده است.

انتهای پیام/

کد خبر 139109034