به گزارش مرکز اطلاع رسانی و اداره روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری؛ غلامرضا ميثاقيان مدیرکل دفتر حفظ و احياء بناها، بافت‏ها و محوطه ‏هاي تاريخي سازمان گفت: مهمترين معضل بافت‏هاي تاريخي كشور، كالبد و مشكلات سازه‏اي و مهندسي نيست بلكه آموزش،جلوگيري از طرح‏‏هاي نامناسب توسعه‏اي و بازگرداندن منزلت اجتماعي، عوامل مهم درحفاظت بافت‏هاي تاريخي كشور محسوب مي‏شوند.
مديركل دفتر حفظ و احياء بناها، بافت‏ها و محوطه ‏هاي تاريخي سازمان آموزش و پيگيري اقدامات حفاظتي در بافت‏هاي تاريخي را اولويت اصلي بافت‏هاي تاريخي كشور دانست و گفت: در سالهاي گذشته، بخش اعظمي از بافت‏هاي تاريخي كشور در حالي دچار تخريب‏هاي جدي شده‏اند كه گفته مي‏شود در بسياري از اين بافت‏ها، جز لكه تاريخي، اثر ديگري باقي نمانده است.

وی گفت: بسياري از بافت‏هاي تاريخي كشور طي سالهاي گذشته دچار تخريب‏هاي عمده‏اي شده‏اند، به طوري كه در برخي از بافت‏هاي منسجم و در هم تنيده كشور، جز لكه‏هاي تاريخي، اثر ديگري باقي نمانده است. از همين رو، اقدامات حفاظتي، جلوگيري از طرح‏هاي نامناسب توسعه‏اي و بازگرداندن سرمايه اجتماعي مهمترين اتفاقاتي است كه بايد در بافت‏هاي تاريخي كشور رخ دهد.

وی با اشاره به اينكه وزارت راه و شهرسازي امروز و وزارت مسكن و شهرسازي قديم متولي امر توسعه شهري است، ادامه داد: از گذشته تا كنون كساني در وزارتخانه‏ هايي كه متولي امر توسعه شهري بودند طرح‏هاي توسعه شهري را تهيه كرده‏اند كه از ديدگاه آنها بخش تاريخي شهر با قسمت‏هاي فرسوده و غيرتاريخي هيچ تفاوتي نداشت. به طوري كه يا تصميمي براي بخش تاريخي گرفته نمي‏شد يا اگر هم طرحي در اين بافت اجرا مي‏شد، بدون توجه به وي‍ژگي‏هاي طبيعي، فرهنگي و تاريخي بافت‏هاي كشور بود.

اساس ضوابط ساختمانی بر تخریب بود
میثاقیان اعلام كرد: در سالهاي گذشته بسياري از بافت‏هاي تاريخي كشور در حالي با تعريض و تكميل شبكه شهري از بين رفتند كه اساس تمام ضوابط ساختماني كه در شهر اعمال مي‏شد بر تخريب و نوسازي بود و در طرح‏هاي شهري هيچ ضابطه‏اي براي چگونگي حفاظت، احياء‌و مرمت بخش تاريخي شهر وجود نداشت.
وی ادامه داد: روند تخريب و نوسازي سالها ادامه داشت تا اينكه در اوايل دهه 60 مهندس كازروني مديريت وزارت مسكن و شهرسازي را بر عهده گرفت. در واقع از آن زمان به بعد بود كه در وزارت مسكن و شهرسازي دفتري كوچك با عنوان دفتر بهسازي و نوسازي بافت‏هاي كهن شهري ايجاد شد كه وظيفه داشت هم بخش تاريخي شهر را حفاظت كند و هم اينكه نيازهاي شهري را به آن منطقه تزريق نمايد.

مديركل دفتر حفظ و احياء بناها، بافتها و محوطه‏ هاي تاريخي سازمان افزود: چارت كوچكي كه توسط مهندس كازروني در وزارت مسكن و شهرسازي ايجاد شده بود تا سال 70 ادامه يافت و با ورود مهندسان مشاور تغيير ماهيت داد.

ميثاقيان تصریح کرد: سال 72 مهندسان مشاور وقتي با نارسايي و مشكلات پيچيده بخش تاريخي شهر مواجه شدند عنوان بافت‏هاي كهن شهري را تغيير دادند و نام بافت‏هاي مسئله‏دار را به آنها اتلاق کردند چرا كه به اعتقاد آنها، بسياري از بخش‏هاي تاريخي شهر به دليل آسيب‏هايي كه ديده بود دچار تخريب شده بودند و ارزش فرهنگي نداشتند. از همان زمان بود كه مهندسان مشاور با استفاده از تئوري‏هاي غربي و الگو قرار دادن طرح‏هايي كه هيچ سنخيتي با بافت‏هاي تاريخي نداشت اين بخش ارزشمند شهري را با آسيب‏هاي جدي مواجه كردند.


شروع تخریب های جدی از سال 83

مديركل دفتر حفظ و احياء بناها، بافت‏ها و محوطه‏ هاي تاريخي اما تخريب اصلي بافت‏هاي تاريخي كشور توسط نهادهاي ديگر را از سال 83 دانست و گفت: سال 83 تئوري ديگري مطرح شد كه نام بافت‏هاي مسئله‏دار را به بافت فرسوده تغيير داد.

وی خاطر نشان کرد: از سال 83 تاكنون بسياري از بافت‏هاي تاريخي كشور دچار تخريب‏هاي جدي شدند. چرا كه در همان سال شوراي عالي معماري و شهرسازي بخش تاريخي شهر را بافت فرسوده تصويب كرد و دفتري كه با ساختار بهسازي و نوسازي در بخش قديم و كهن شهري ايجاد شده بود تبديل به شركت عمران و بهسازي شد و اين شركت سرمايه بسياري براي تخريب بافت‏هاي تاريخي در اختيار داشت. از همين زمان بود كه تخريب‏هاي گسترده به صورت يكسان در تمام شهرها از جمله بافت تاريخي حرم مطهر رضوي(ع)، شاهچراغ و ... آغاز شد.

ميثاقيان معتقد است، از آنجايي كه بافت‏هاي تاريخي كشور منسجم و در هم تنيده است، وقتي يك تكه از آن تخريب مي‏شود، بخش‏هاي ديگر هم دچار آسيب مي‏ شوند و زماني كه بافت از بين مي‏رود بناهايي كه باقي مي‏ مانند تبديل به يك وصله در بافت تاريخي شهر مي‏شوند.

سرمایه اجتماعی مهمترین ارزش یک شهر
میثااقیان تصریح کرد: يك بافت تاريخي ممكن است به لحاظ كالبدي داراي مشكل باشد اما مهمترين ارزش يك شهر سرمايه اجتماعي آن است. آنچه كه يك شهر را بوجود آورده، صرفاً كالبد نيست. اين در حالي است كه جمعيت هم به تنهايي مهم نيست. در حال حاضر لازم است كه با حفاظت جدي بناهاي تاريخي منزلت و سرمايه اجتماعي به بافت‏هاي تاريخي بازگردانده شود.

وی تاكيد كرد: صورت مساله و حل مشكلات بافت‏هاي تاريخي، پيچيده است. براي حل اين مشكل پيچيده نياز به افراد متخصص و آموزش همگاني در بافت‏ها وجود دارد. چرا كه بدون آموزش دستگاه‏هاي فرهنگي و رسانه‏هاي ملي و همچنين هماهنگي تمام دستگاه‏ها براي حفاظت از بافت‏هاي تاريخي، نجات اين بخش مهم و ارزشمند شهر امكان‏پذير نخواهد شد.
ميثاقيان در پایان تاکید کرد: در حال حاضر همكاري‏ها با دستگاه‏هاي دولتي كشور آغاز شده، اما آموزش و توجه فرهنگي به اين مقوله كافي نيست، هنوز هم مناطقي مثل شهرك اكباتان الگوي توسعه‏اي شهر از ديدگاه مردم و ارگان‏ها است،‌بنابراين مهمترين ركن آموزش و جلوگيري از طرح‏هاي نامناسب توسعه‏اي است كه بايد هر چه سريعتر از سوي تمامي ارگان‏ها در اولويت قرار بگيرد.

انتهای پیام/