کنوانسیون حمایت از میراث‌فرهنگی و طبیعی جهان در مجمع عمومی یونسکو در 16 نوامبر 1972 در پاریس تأسیس شده است. بعد از تصویب این کنوانسیون در سال 1972، قانون الحاق ایران به کنوانسیون میراث جهانی در 18 نوامبر 1974 برابر با 27 آبان 1353 در مجلس شورای ملی و سپس در مجلس سنا به‌تصویب رسید و درنهایت، ایران رسماً از 26 فوریه 1975 عضو کنوانسیون شد.
از سال 1972 که کنوانسیون میراث جهانی تأسیس شده و همچنین از زمان عضویت ایران در این کنوانسیون در سال 1975 تا 17 جولای 2016 (27 تیر 1395)، ایران 19 اثر در میراث جهانی به‌ثبت رساند که آثار طبیعی هیچ سهمی از این میان نداشتند و همه آثار، فرهنگی بودند. وجود آثار بسیار فراوان و بی‌نظیر فرهنگی توجه به ثبت آثار طبیعی را کمی کمرنگ کرده و در طول سال‌های قبل عمدتاً توجه به ثبت آثار فرهنگی بوده است، اما تنوع و منحصربه‌فرد بودن آثار طبیعی ایران نیز کمتر از آثار فرهنگی نبوده و همین امر رویکردی نوین را در سازمان میراث‌فرهنگی برای ثبت آثار طبیعی در فهرست میراث جهانی ایجاب کرده و بنابراین توجه به آثار طبیعی و ثبت آن‌ها در فهرست میراث جهانی در اولویت سازمان میراث‌فرهنگی قرار گرفته است.
از هنگام تصمیم‌گیری برای ثبت یک اثر در میراث جهانی تا ثبت شدن آن اثر، بین 2 تا 4 سال وقت نیاز است. شروع‌به‌کار بر روی پرونده ثبت‌جهانی «بیابان لوت» با ورود نام این اثر در فهرست موقت میراث جهانی به‌طور جدی‌تری مورد توجه قرار گرفت. در سال 1393 این اثر در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت.
شایان ذکر اینکه پرونده این اثر در بهمن 1393 برای دفتر یونسکو در پاریس ارسال شد. بعد از مطالعه پرونده توسط کارشناسان IUCN، دو نفر از بازرسان سازمان مذکور برای بررسی اثر به ایران آمدند و گزارش خود را برای یونسکو ارسال کردند. درنهایت، بعد از رفع ابهامات موجود در پرونده که مورد درخواست یونسکو بود، همان‌طور که گفته شد، اثر در صحن کمیته میراث جهانی به‌اتفاق آرا در فهرست این میراث ثبت شد.
موقعیت بیابان لوت
اثری که در فهرست میراث جهانی به‌عنوان «بیابان لوت» ثبت شده است حداکثر طول و عرضی معادل 220 تا 250 کیلومتر داشته که در بخش‌های مختلف متغیر است. شاید این اثر یکی از بزرگ‌ترین آثار طبیعی ثبت‌شده در جهان باشد. از نظر تقسیمات کشوری اثر ثبت‌شده آن‌قدر وسیع است که در محدوده سه استان کرمان، خراسان‌جنوبی و سیستان‌وبلوچستان قرار دارد. محدوده عرصه اثر مساحتی بالغ بر 15/22780 کیلومترمربع وسعت داشته و حریم «بیابان لوت» مساحتی برابر 34/17941 را داراست.
«بیابان لوت» دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که به‌حق سزاوار ثبت در فهرست میراث طبیعی جهان بود:
- وجود بلندترین کلوت‌های جهان در قسمت شرقی کلوت‌ها؛
- وجود طولانی‌ترین کلوت‌های جهان؛
- وجود گرم‌ترین نقطه جهان با بیش از70.7 درجه سانتیگراد؛
- وجود یکی از بلندترین نبکاهای (گلدان صحرا، تل گز یا تل نباتی) جهان؛
- وجود بلندترین تپه‌های ماسه‌ای جهان در ریگ یلان در شرق بیابان لوت؛
- وجود منطقه زیبای گندم بریان در شمال‌غرب اثر.
*. مسئول تهیه پرونده ثبت‌جهانی بیابان لوت و مدیر پایگاه میراث جهانی بیابان لوت، پژوهش و فرایند
انتهای پیام/
