به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، احمد سرخوش، سرپرست هیئت گمانه‌زنی برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه تمب بحره در جنوب شهرستان لار، در نشست «گزارش‌به‌همکار»، با اشاره به اینکه بیشتر فعالیت‌های باستان‌شناختی در مرودشت و فارس شمالی انجام شده است، گفت: «در مناطق جنوبی فارس پژوهش‌های محدودی تا به امروز انجام شده و به همین دلیل درک درستی از وضعیت باستان‌شناختی این منطقه وجود ندارد.»
سرپرست هیئت گمانه‌زنی برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه تمب بحره افزود: «به‌دلیل پژوهش‌های کم در این مناطق، شاهد گسترش فعالیت‌های عمرانی، توسعه راه، کشاورزی و به‌دنبال آن‌ها از بین رفتن منطقه هستیم.»
او با تأکید بر اهمیت محوطه تمب بحره و لزوم نجات‌بخشی آن گفت: «در پرونده ثبتی، تمب بحره به‌عنوان محوطه دوره تاریخی (ساسانی و اسلامی) ثبت شده بود، اما بررسی‌ها نشان داد که تمب بحره دارای فرهنگ‌های پیش‌ازتاریخی مانند هزاره پنجم، به‌ویژه دوره باکون میانی، است. هدف نخست در طرح‌های تعیین عرصه و حریم مشخص کردن عرصه و حریم محوطه در پیوند با شاخصه‌های محیطی و عوامل آسیب‌رسان است. در این تحقیق با آسیب‌شناسی محوطه و مستندسازی‌های صورت‌گرفته مانند تهیه نقشه توپوگرافی و جانمایی گمانه‌های آزمایشی بر روی آن، مشخص کردن حریم ساخت‌وسازهای شهری و مسیر راه‌های شهری و روستایی، سعی شده پیشنهادهایی برای جلوگیری از آسیب بیشتر به محوطه مطرح شود و با پیشنهاد حریم و پس از تصویب آن، از تعدی بیشتر به محوطه پیشگیری به‌عمل آید.»
سرخوش، در ادامه، ضمن تشریح اقدامات انجام‌شده، گفت: «در نخستین گام، عکس‌های هوایی قدیمی منطقه با وضعیت فعلی مقایسه شدند که مشخص شد با افزایش جمعیت تغییراتی بنیادی در زیست‌بوم اتفاق افتاده است.»
او محوطه تمب بحره را یکی از مناطق مهم و باارزش در جنوب استان فارس عنوان کرد و گفت: «علاوه‌بر سفال‌های دوره باکون میانی، سفال‌هایی نیز در سطح محوطه شناسایی شد که بومی فارس نبودند و به مناطق جنوب‌شرق تعلق داشتند و در منطقه میناب در تمب مارون هم مشابه این سفال‌ها به‌دست آمده است.»
این باستان‌شناس، همچنین، به ساخت‌وسازهای پیرامون محوطه به‌خاطر واگذاری زمین‌ها اشاره کرد و گفت: «محوطه با فضای تجاری محاصره شده و بخشی از عرصه محوطه و دامنه تپه هم تبدیل به محل زباله و نخاله شده است.»
او با ابراز تأسف از حفاری‌های غیرمجاز، هشدار داد که در این محوطه مهم همه تخریب‌ها اعم از عمرانی، انسانی و طبیعی درحال انجام است.»
سرپرست هیئت گمانه‌زنی برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه تمب بحره، در ادامه، ضمن تشریح مراحل گمانه‌زنی، بررسی پیمایشی و تهیه نقشه توپوگرافی، گفت: «در پایان، ترسیم خطوط عرصه و حریم و پیشنهاد ضوابط تصویب و حریم درجه‌یک و درجه‌دو مشخص شد.»
آموزش باستان‌شناسی به دانش‌آموزان
سرخوش همچنین از آموزش باستان‌شناسی به دانش‌آموزان 12 مدرسه در محوطه خبر داد و گفت: «یکی از اهداف این پروژه آگاه‌سازی و آشناسازی دانش‌آموزان با فعالیت‌های باستان‌شناختی و افزایش حساسیت آن‌ها به لزوم مراقبت و حفاظت از محوطه‌ها و آثار تاریخی بود.»
او با اشاره به اینکه این دانش‌آموزان دختر و پسر از مقاطع مختلف تحصیلی بودند افزود: «در محلی خارج از عرصه، همراه دانش‌آموزان گمانه‌زنی و کاوش کردیم و آن‌ها را با روش‌ها و ابزارها و فعالیت‌های باستان‌شناختی آشنا ساختیم.»
جمع‌آوری خرده‌سفال‌ها
سرپرست هیئت گمانه‌زنی برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه تمب بحره همچنین از جمع‌آوری خرده‌سفال‌های سطح محوطه‌های تاریخی توسط مردم محلی در مناطق جنوبی استان فارس، بخش‌های غربی استان هرمزگان و شرق استان بوشهر خبر داد.
به‌گفته او، زنان سفال‌فروش این خرده‌سفال‌ها را برای فروش جمع‌آوری می‌کنند. این خرده‌سفال‌ها بعد از آسیاب و خمیر شدن، در ساخت ساج (وسیله‌ای برای پخت نان در تنور) استفاده می‌شود.
این باستان‌شناس، با اشاره به اینکه در این روند، خرده‌سفال‌های تاریخی از بین می‌روند، در توضیح یکی دیگر از پیامدهای این موضوع گفت: «ساج‌های سفالی معاصر بعد از تخریب و از بین رفتن، ممکن است با خرده‌سفال‌های قدیمی اشتباه شوند که باستان‌شناس‌ها باید به این موضوع بسیار حساس باشند، چراکه ممکن است در دوره‌های مختلف زمانی در گذشته نیز اتفاق‌های مشابهی روی داده باشد.»
انتهای پیام/
