مرمت سه شیء تاریخی مکشوفه در دخمه ترک‌آباد اردکان

سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی استان یزد از مرمت و حفاظت سه قلم از نمونه‌های فلزی مکشوفه از دخمه تاریخی ترک‌آباد اردکان در بهار امسال  ــ که در معرض آسیب‌های ناشی از خوردگی‌های فراوان بودند ــ  خبر داد.

به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری یزد، ساشا ریاحی‌مقدم، سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی این استان، امروز 11 مرداد 96، با اعلام این خبر، افزود: «این اقدام در راستای کاوش‌های انجام‌شده در دخمه تاریخی ترک‌آباد اردکان در بهار امسال و متعاقب تحویل اشیای حاصل از کاوش‌های مذکور به امین اموال فرهنگی‌تاریخی اداره‌کل میراث‌فرهنگی یزد صورت گرفته است.»

او بیان کرد: «دخمه ترک‌آباد اردکان اثری بازمانده از دوره ایلخانی در قرن هشتم قمری است و در محله دیلم روستای ترک‌آباد، از توابع شهرستان اردکان، قرار دارد.»

سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری یزد افزود: «این بنای ارزشمند از خشت و گل و چینه ساخته شده و با توجه به شواهد موجود دارای سی حجره مجزاست که زرتشتیان برای در امان ماندن از آزار و اذیت دشمنان در دوره ایلخانی، به این مکان که درحال‌حاضر ترک‌آباد است گریخته و در آن سکونت یافته‌اند. همچنین شواهدی بر ایجاد مکاتبات این گروه با زرتشتیان هم‌دوره در هندوستان وجود دارد.»

او گفت: «این سایت تاریخی با توجه به شواهد ظاهری و شیوه اجرای طاق‌های استودان آن، متعلق به دوره ایلخانی است و یک نمونه منحصر‌به‌فرد از فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی جامعه زرتشتیان در این منطقه محسوب می‌شود. این بنای ارزشمند در مهرماه سال 1382 به‌شماره 10426 در فهرست آثار ملی ایران به‌ثبت رسیده است.»

ریاحی‌مقدم بیان کرد: «گردنبد، انگشتری با نگین فیروزه، و یک حلقه عبرات از سه شیء تاریخی‌ای هستند که پس از کشف در بنای تاریخی دخمه ترک‌آباد، به‌همت امین اموال فرهنگی‌تاریخی اداره‌کل میراث‌فرهنگی یزد مرمت شدند.»

پاک‌سازی و تثبیت گردنبند، انگشتر و حلقه‌ کشف‌شده

الهه خاکباز‌الوندیان، امین اموال فرهنگی‌تاریخی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری یزد، نیز در این جلسه بیان کرد: «گردنبند کشف‌شده از جنس نقره است که با محصولات خوردگی سبز ‌روشن و تیره پوشیده ‌شده بود. ابتدا شیء با پنبه، برس‌ نرم و ابزار دندان‌پزشکی به‌صورت مکانیکی تمیز شد، ولی محصولات خوردگی کمی از روی سطح برداشته شد. بنابراین از محلول‌های شیمیایی با درصد پایین استفاده شد. ابتدا به‌وسیله محلولSTPP  5% و با اپلیکاتور، شیء تمیزکاری و بقایای محصولات خوردگی با EDTA  5% به‌طور کامل پاک‌سازی شد. شیء با آب مقطر به‌خوبی شست‌وشو داده شد و پس از خشک شدن با پارالوئید B72 با درصد 5 تثبیت شد.»

او افزود: «انگشتری با سنگ فیروزه نیز از جنس نقره‌ای است که با محصولات خوردگی سبز روشن و تیره پوشیده شده بود. انگشتر در قسمت حلقه کمبود دارد. ابتدا شیء با پنبه، برس نرم و ابزار دندان‌پزشکی به‌صورت مکانیکی تمیز شد، ولی محصولات خوردگی کمی از روی سطح برداشته شد؛ بنابراین از محلول‌های شیمیایی با درصد پایین استفاده شد، چون این احتمال وجود داشت که انگشتر فاقد مغز فلزی است بسیار با احتیاط عملیات مرمت بر روی آن انجام شد. ابتدا با محلولSTPP  5% و با اپلیکاتور، شیء تمیزکاری و بقایای محصولات خوردگی با EDTA 5% به‌طور کامل پاک‌سازی شد. بعد از برداشتن رسوبات دیده شد که سطح نقره‌ای با رنگ ارغوانی‌بنفش پوشیده شده که درواقع AgCl بود که به‌عنوان پاتین محسوب می‌شود و این لایه به‌طور کامل بر روی انگشتر حفظ شد. بعد از آن شیء با آب‌مقطر به‌خوبی شست‌و‌شو داده شد و پس از خشک شدن با پارالوئید B72 با درصد 5 تثبیت شد.»

الوندیان خاطرنشان کرد: «همچنین حلقه کشف‌شده شیئی است از جنس آهن که با محصولات خوردگی نارنجی، زرد و سفید پوشیده شده بود. ابتدا شیء با پنبه، برس نرم و ابزار دندان‌پزشکی به‌صورت مکانیکی تمیز شد، ولی محصولات خوردگی کمی از روی سطح برداشته شد. بنابراین از محلول‌های شیمیایی با درصد پایین استفاده شد. به‌وسیله محلولSTPP  5% و با اپلیکاتور، شیء تمیزکاری شد. بعد از آن شیء با آب‌مقطر به‌خوبی شست‌و‌شو داده شد و پس از خشک شدن با پارالوئید B72 با درصد 5 تثبیت شد.»

این اشیای تاریخی پس از مرمت در مخزن امن اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری یزد نگه‌داری می‌شوند.

انتهای پیام/

کد خبر 1396051126