به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گیلان، ولی جهانی سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی امروز 16 شهریور 96 با اشاره به نیاز روز‌افزون جامعه بشری به شناخت ریشه‌های فرهنگ شهری، طرح ایجاد دفتر باستان‌شناسی شهری را یک ضرورت خواند و گفت: «یکی از مهم‌ترین وظایف این دفتر کسب اطلاعات از هسته اولیه شهری، روند شکل‌گیری و نیز گسترش شهرهای گیلان از طریق کاوش، بررسی و نظارت بر خاکبرداریها و حفاری‌های پروژه‌های عمرانی شهری است.»
او با بیان اینکه نبود مدارک باستان‌شناسی از روند تکاملی شهر بزرگی همچون رشت و وجود مطالب مختصری در متون تاریخی و سفرنامه‌ها نیاز به ایجاد دفتر باستان‌شناسی شهری را پر اهمیت می‌کند، با ذکر مختصری از نحوه شکل‌گیری و رشد شهرها، آن‌ها را به دو گروه عمده تقسیم کرد و افزود: «دسته نخست شهرهایی که به‌دست حاکمان یا متولیان امور شهری در ادوار مختلف، با پلان از پیش تعیین شده و مشخص ایجاد شده است که این شهرها عموماً با پلان‌های چهارگوش و دایره‌ای و با تقسیمات درونی شطرنجی ساخته می‌شدند و گونه دوم شهرهایی که بدون داشتن پلان از پیش تعیین شده،از مراکز جمعیتی کوچک‌تر چون روستاها و قصبات با رشدی ارگانیگ، به شهرها و کلان‌شهرها تبدیل می‌شوند.»
جهانی تصریح کرد: «مطالعه متون پیش از اسلام به ویژه منابع یونانی و ارمنی،اطلاعات بسیار کلی و کمی در رابطه با جغرافیای تاریخی شهرهای گیلان به ویژه کلانشهر رشت در اختیار قرار می‌دهد، چرا که صعب‌العبور بودن دامنه شمالی البرز، دسترسی جغرافیدانان و مورخان دوران باستان را به این مناطق محدود ساخته بود، در نتیجه اطلاعات بسیار اندک و گنگی از این ناحیه در متون کهن یافت می‌شود.»
او رشت را به‌عنوان بزرگترین مرکز جمعیتی شمال کشور خواند که پیشینه‌ای بیش از هزار سال دارد و افزود: «سرگذشت سیاسی و تاریخی شهر رشت و ابعاد ناشناخته آن در روند رشد ارگانیک شهر امروزی مدفون شده و حقایقی از هویت فرهنگی را در خود حفظ کرده که در هیچ سند مکتوبی مشابه آن را پیدا نمی‌کنیم، بر همین اساس اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گیلان طرحی به‌منظور ایجاد دفتر باستان‌شناسی شهری ارائه کرده است.»
سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی استان گیلان به اهم فعالیت‌های مصوب برای این دفتر اشاره کرد و گفت: «اجرای پروژه‌های تحقیقاتی باستان‌شناسی شامل نظارت‌های باستان‌شناسی بر روند خاکبرداریها، کاوش و گمانه‌زنی در محدوده شهر،ثبت و مستندنگاری معماری و بافت تاریخی شهر از دیدگاه باستان‌شناختی و مطالعه روند شکل‌گیری و توسعه شهر از اقدامات این بخش خواهد بود.»
او خاطرنشان کرد: «از آن‌جا که باستان‌شناسی شهری از زیرشاخه‌های باستان‌شناسی اجتماعی است، مطالعه این روندها در قالب محیط انسان‌ساخت و مطالعه کارکردهای بخش‌های مختلف آن از زمینه‌های اصلی پژوهشی است و منجر به روشن شدن ارتباط شهر با رویدادهای مهم تاریخی خواهد شد.»
انتهای پیام/
