به گزارش میراث آریا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سیدمحمد بهشتی، رئیس این پژوهشگاه، در چهارمین نشست تخصصی \"ایران کجاست، ایرانی کیست\" (مطالعات طرح آمایش سرزمین) در محل سازمان برنامه و بودجه، با تاکید بر این که صحبت های مطرح شده در این مجموعه نشست ها درباره زمینه و سیاق \" context\" نه درباره بازی بازیگرها است، گفت: «حوزه ای مربوط به اراده، ابتکاری، تدبیر، ابتکار و خلاقیت در زمینه های مختلف وجود دارد که برای ایجاد نیاز یک بستری دارد که ما دچار این بستر هستیم و محصول اراده و تدبیر ما نیست.»

او برای روشن شدن مطلب گفت: «به طور مثال هم اکنون که فصل زمستان است ما در \"زمینه و سیاق\" زمستان به سر می بریم و درباره وجود آن اراده ای نداریم.»

بهشتی با بیان این نکته که اصولا در دوره معاصر نسبت به \"زمینه و سیاق\" بی توجه هستیم، گفت: «ما دچار یک غفلت نسبت به \"زمینه و سیاق\" شده ایم که باعث شده ما بیشتر به مفهوم زمان از نظر تقویمی نسبت به زمانه توجه می کنیم چرا که زمانه و \"زمینه و سیاق\" است.»

رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با اشاره به دیدگاه دکارت در حوزه تفکر گفت: «ما به گونه ای در این زمینه صحبت می کنیم گویی \"زمینه و سیاق\" غرب محصول دکارت است این در حالی است که دکارت محصول  \"زمینه و سیاق\" غرب است.»

او با ذکر این مثال که یک زمین برای برخی چیزها مناسب و حاصلخیز و برای چیزهای دیگری غیرحاصلخیز است، به فقیرتر بودن جنوب اروپا نسبت به شمال این قاره اشاره کرد و گفت: «اگر همه چیز حاصل اراده و افعال خودشان بود، نباید به شمال و جنوب تقسیم می شد بلکه باید به طور مثال به کوشا و غیرکوشا تقسیم می شد این در حالی است که هرچقدر به سمت جنوب اروپا برویم کشورها فقیرتر و هرچه به سمت شمال حرکت کنیم شاهد ثروت و نظم و قانون بیشتری خواهیم بود.»

او با طرح این پرسش که چرا در کشورهای شمال اروپا قانون مداری بیشتر است، بر وجود نسبتی بین \"\"زمینه و سیاق\" با حوزه تدبیر و اراده تاکید کرد.

بهشتی با انتقاد از بی توجهی نسبت به \"زمینه و سیاق\" گفت: «در سازمان برنامه و بودجه برنامه های زیادی برای کشور ریخته شده اما آیا واقعا این پرسش که \"ایران کجاست، ایرانی کیست\" مطرح بوده است؟ آیا شاخص هایی که در این سازمان برای یک شهر با جمعیت 80هزار نفر تعریف می شود با شهری دیگری با همین جمعیت متفاوت خواهد بود؟»

 او با اشاره به این نکته که در این سازمان توجه به سمت اعداد است گفت:  «\"زمینه و سیاق\" این اعداد و ارقام نیست و چنین رویکردی بی توجهی به \"زمینه و سیاق\" است.»

او گفت: «ما در دوره معاصر دیگر سرزمین خود را نمی شناسیم و اصلا ضرورتی هم برای این شناخت نمی بینیم! ما در حد یک توپوگرافی برای سرزمینمان تفاوت قایل هستیم.»

رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با اشاره به وجود این دیدگاه در کل کشور گفت: «به طور مثال لاستیک سازی ما هم فقط یک نوع لاستیک تولید می کند و توجهی ندارد که آیا این لاستیک در اردبیل استفاده می شود یا اهواز.»

او در ادامه به صنعت اتومبیل سازی اشاره کرد و گفت: «اتومبیل سازی یا ساختمان سازی و ... فقط یک مدل کار می کنند و همه اینها یعنی ما \"زمینه و سیاق\" بی توجه هستیم.»

او افزود: «\"زمینه و سیاق\" فقط به حوزه طبیعی محدود نمی شود بلکه سایر حوزه ها اعم از اجتماعی ، فرهنگی و حتی باورها را هم در برمی گیرد.»

بهشتی گفت: «بی توجهی به \"زمینه و سیاق\" باعث بروز مشکلاتی می شود و ما به اشتباه گمان می کنیم ریشه مشکلات در \"زمینه و سیاق\" است.»

او با اشاره به انتشار کتاب های زیادی در زمینه امتناع توسعه گفت: «ایرانی ها از توسعه پرهیز دارند و \"زمینه و سیاق\"  را به رخ می کشند و فکر می کنند همه چیز در این سرزمین اشتباه است.»

او افزود: «ما از یکصد سال پیش تاکنون منابع خود را صرف غلط گیری از سرزمین خود می کنیم چون حتی وقتی به \"زمینه و سیاق\" توجه می کنیم آن را مانع سعادتمندی خود می دانیم.»

ایران را بهشت می دانستیم

 به گفته بهشتی، از نامه \"تنسر\" کهن ترین سند درباره ایران تا نزدیک مشروطه همواره سرزمین خود را بهترین سرزمین ها توصیف می کردیم و ایران را سرزمین اعتدال و میانه و به نوعی بهشت می دانستیم .

او با بیان این نکته که ایرانی ها تنها فرهنگی در جهان بودند که از جهان تصور داشتند، گفت: «چینی ها تا دوره تیموری فکر می کردند همه جهان غربشان، خراسان است، اروپایی ها  جهان را محدود به اطراف مدیترانه می دانستند و هندی ها جهان را شبه قاره خود تصور می کردند.»

رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با اشاره به حکایت بازرگانی در جزیره کیش در گلستان سعدی گفت: «ر این حکایت گویی سعدی همه چیز را می داند نه تنها جغرافیا بلکه حتی می داند چه چیز را کجا می توان خرید یا فروخت.»

بهشتی گفت: «از دوره مشروطه به بعد تصور می کنیم ایران از بدترین سرزمین های جهان است و تمام مدت سعی می کنیم غلط های این سرزمین را بگیریم و این امر یعنی ما به \"زمینه و سیاق\" توجهی نداریم یا اگر توجه داریم آن را مانع توسعه می دانیم.»

تصویر محیط برخوردار

 در ادامه نشست فیلم \" America before Columbus\" به نمایش درآمد و بهشتی درباره این فیلم گفت: «در اینجا محیط برخوردار و رفتار انسان ساکن در این محیط به خوبی تصویر شده است.»

به گفته او، در محیط های برخوردار که طبع شکارگر در آنجا است شاهد تعادل ناپایدار هستیم و این تعادل به رغم اکوسیستم است.

او گفت: «قسمت آمریکای مرکزی، مانند چین، مصر و بخش هایی از هندوستان، محیط مساعد است یعنی موانع و منابع زیستی، هر دو بالفعل هستند ولی منابع زیستی از موانع بزرگتر هستند.»

بهشتی با اشاره به حضور اروپایی های شکارگر در این قسمت از آمریکا گفت: «ساکنان اهل محیط مساعد، رفتار  ساکنان محیط برخوردار(شکارگر) را درک نکرده و اصلا نمی جنگند چون جنس فرهنگی متفاوتی دارند.»

او افزود: «اگرچه از سکونت انسان شکارگر اروپایی در محیط مساعد آمریکای مرکزی حدود 500 سال می گذرد اما طبع شکارگر در این محیط نتوانسته به اندازه محیط برخوردار (اروپا و شمال آمریکا) موفق باشد.»

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری درباره تفاوت قاره امریکا با آسیا، اروپا و افریقا گفت: «ارتباط  در قاره آمریکا، شمالی –جنوبی است در حالی که در بقیه سرزمین های وسیعی با ارتباط شرقی – غربی وجود دارد و این تفاوت ماهوی تاثیر زیادی در شکل تمدن سازی قاره های مختلف داشته است.»

انتهای پیام/