به‌گزارش میراث‌آریا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سیداحمد محیط‌طباطبایی رئیس ایکوم ایران این مطلب را نشست تخصصی «مفهم بومگردی» که امروز سه شنبه 30 مرداد به همت مرکز معرفی فرهنگی پژوهشگاه برگزار شد مطرح کرد.
او با اشاره به این نکته که صنعت بوم گردی، مفهوم بوم گردی، اقامتگاه های بوم گردی و ... دور نمای بسیار زیبایی است که افراد زیادی را وارد خود کرده و تعداد نیازمندان به آن نیز روز به روز در حال افزایش است تصریح کرد: «ولی آنهایی که با عشق و علاقه از نخست به این حوزه وارد شده اند هم اکنون در تنگنا قرار گرفته اند و این امر نیازمند اصولی شدن امور مربوط به آن است.»
محیط طباطبایی با بیان اینکه امروزه به صنعت گردشگری به عنوان یک عامل اقتصادی و شغل نگریسته می شود و تعداد علاقه‌مندان به این حوزه کم نیست اظهار داشت: «در حالیکه آنچه به عنوان صنعت گردشگری بعد از جنگ جهانی دوم در جهان به وجود آمد به خاطر پول و شغل نبود بلکه به دلیل استمرار صلح و شناخت بود.»
او گفت: «در جنگ جهانی دوم، میلیون ها اروپایی کشته شدند و غربی ها بعد از جنگ های پی در پی به خصوص در قرن بیستم به فکر چاره افتادند و یکی از روش هایی که فاتحان به عنوان کلید گشایششان یافتند صنعت گردشگری بود که بدون توجه به درآمد با حمایت دولت ها در اروپا راه اندازی شد به نحوی که بعد از گذشت چند سال با موفقیت این صنعت یورو واحد پول اروپا شد.»
رئیس ایکوم ایران گفت: «در صنعت گردشگری هدف درابتدا شناخت است که به صلح و جریان اقتصادی واقعی منجر می شود.»
به گفته او، در سطوح پایین تر نیز منظور از گردشگری، شناخت سرزمین یا همان بوم با مفهومی بالاتر از جغرافیای طبیعی است و شناخت بوم سرزمین شناخت ارزش ها است.
او با طرح این پرسش که سیستان و بلوچستان چگونه می تواند تصویر بدی را که از آن در اذهان عمومی شکل گرفته را تغییر دهد تصریح کرد: «تنها میراث فرهنگی و بوم آن منطقه در قالب گردشگری با ارائه شناخت جدید می تواند این تصویر را تغییر دهدتا همه متوجه شوند که چه انسان های ارزشمند و با فرهنگی در آن خطه از ایران زندگی می کنند و این می تواند بستر خوبی را برای سرمایه گذاری ها فراهم کند.»
محیط طباطبایی شیوه تجربه تاریخی زندگی را یکی از بهترین شیوه ها دانست و گفت: «درک این تجربه تاریخی باعث می شود که با بحران های امروز نظیر کم آبی ، خشکسالی و... مواجه نباشیم.»
او افزود: «گردشگری به معنای شناخت بوم می تواند در یک بستر گلخانه ای در یک بخش بصورت طبیعی که می توان آن را بومگردی نامید فعالیت کند و اگر ما مزیت های فرهنگی و تاریخی را درک کنیم می تواند سرمایه ای برای ما باشد.»
بوم گردی؛ چالش صنایع دستی ایران
عبدالمجید شریف زاده رئیس پژوهشکده هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز در این نشست با اشاره به گسترش روز افزون بوم گردی در ایران گفت: «در فضای شکل گیری بوم گردی، هنرهای سنتی و صنایع دستی ایران در حال به چالش کشیده شدن است.»
او تصریح کرد: «بوم گردی باید با تکیه بر ویژگی های فرهنگی، هنرهای سنتی، زبان شناسی و مردم شناسی حوزه آن بوم اتفاق افتد.»
او افزود: «در فضایی که صنعت گردشگری می بایست هنرهای سنتی همان منطقه را تقویت کند مشاهده می شود که مجموعه تمامی صنایع دستی ایران و بعضا چین در یک منطقه عرضه می شود که این به فرهنگ منطقه آسیب می رساند.»
شریف زاده این امر را خطر بزرگ تهدید کننده بوم های ایران دانست و تصریح کرد: «درست است که آمدن توریسم بسیاری از مشکلات را حل می کند ولی این امر باید با کنترل و شناخت صورت گیرد زیرا که گردشگر می تواند به فرهنگ، آداب ، هنر ، صنایع دستی و ... آسیب بزند.»
متون بومی مورد استفاده قرار نمی گیرند
علیرضا حسن زاده رئیس پژوهشکده مردم شناسی دیگر سخنران این نشست نیز با بیان این نکته که در مردم شناسی به دنبال این هستیم که دانش کارشناسی را به دانش بومی تبدیل کنیم پیشنهاد کرد تجربه های علمی فعالان حوزه گردشگری و بوم گردی که در نشست حاضرند را در جزوه هایی تهیه و در اختیار مسئولان قرار گیرد تا این دانش کارشناسی به دانش دولتی تبدیل شود.
او تصریح کرد: «شکافی بین کارشناسان و سیاستگذاران دولتی در این حوزه وجود دارد که پر کردن آن بسیار سخت است و مباحث مطرح شده عملا یک چارچوب سیاستگذاری در اختیار ما می گذارد.»
حسن زاده گفت: «به عنوان مثال در پروژه کودکان و جهان افسانه نشان داده ایم که چگونه می شود از میراث فرهنگی به عنوان یک سرمایه اجتماعی و فرهنگی استفاده کرد تا سوءاستفاده جنسی از کودکان و تعدی به انها کاهش یابد.»
این مردم شناس، با انتقاد از مورد استفاده قرار نگرفتن متون بومی تصریح کرد: «انبوهی از روایت ها در این موضوع وجود دارد که به کودک آگاهی جنسی می دهد تا مورد سوء استفاده قرار نگیرد که متأسفانه جایگاه این متون که به کودک آگاهی هویتی می بخشد و مرزها را مشخص می کند در آموزش و پرورش ایران غایب است.»
اقامتگاه بومگردی دوستدار محیط زیست
ناصر رضایی رئیس گروه میراث طبیعی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز در سخنانی در این نشست با بیان اینکه اکوتوریسم یا بوم گردشگری یا طبیعت‌گردی، دیدار از مناطق طبیعی نامسکون، دست‌نخورده و تماشای گیاهان و پرندگان و ماهی‌ها و دیگر جانوران است گفت: «در اکوتوریسم صرفاً دیدار مطرح نیست بلکه آموزش محیط زیست و نفع‌رسانی به جوامع محلی و غیره ضروری و واجب است.»
او افزود: «هدف اصلی اقامتگاه بومگردی در کنار همه مزایای گذراندن اوقات فراغت در محیط های بکر و دست نخورد، تبادل فرهنگی و بازگشت به اصالت فرهنگی هر محل، شناخت آداب و رسوم خاص هر منطقه و به اشتراک گذاری هنر و صنایع دستی مناطق مختلف؛ جذب گردشگر، رونق اقتصادی، ایجاد اشتغال و کسب درآمد برای مناطق بوده و در همین راستا یکی از اثرات مهم مهاجرت معکوس از نقاط شهری به نقاط روستایی و رونق مجدد مناطق تخلیه شده از جمعیت است.»
به گفته او اقامتگاه بومگردی دوستدار محیط زیست است، بازیافت پسماندها، تأمین انرژی، نورپردازی، تأمین تجهیزات سرمایشی و گرمایشی، تزیینات و بهره گیری از پوشش محلی و شکل ظاهری بنا همگی در جلوه گری اقامتگاه بومگردی نقش اساسی دارند.
رضایی افزود: «در طراحی اقامتگاه های بومگردی امانتداری در معماری و سبک و سیاق بنای ساختمانی مهم است، از اینرو اقامتگاه بومگردی می بایست به محیط بومی آسیب نرساندبه محتوای اقلیمی محیط نزدیک و از هنر بومی منطقه الهام گرفته باشد و در کل برای انسان های مشتاق طبیعت اقامتی دلنشین و مهمان نوازی را به خاطر بسپارد.»
انتهای پیام/
