به گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، قدير افروند سرپرست هیأت باستان شناسی  و مسئول مركز باستان شناسي اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران از ادامه گمانه زني های باستان شناسي در ملك پلاك 24بازار حضرتي تهران خبر داد.

او تصریح کرد: «باستان شناسان در ادامه گمانه زنی ها در بازار حضرتی به بخشی از سازه خشتی قطوری دست یافتند که احتمالا\" بخشی از برج و باروي عصر صفويه تهران است، یعنی همان نخستین حصاری كه بنابه تصريح متون تاريخي براي به دستور شاه طهماسب صفوي ، تهران را صاحب قلعه ايي با صدوچهارده برج کرد.»

او با ارائه گزارشی از فعالیت های باستان شناسی دراین منطقه تصریح کرد: «هیأت باستان شناسی در ترانشه 1و2 خيلي زود با اولين لايه هاي تاريخي شامل كف فرش آجري و آثار ديوارهاي اجري و خشتي مواجه شد.»

افروند گفت: «در اين دو ترانشه حداقل 3 دوره و 5 فاز معماري تاعصر صفوي شناسايي شده و مواد فرهنگي بدست آمده دراين دو ترانشه شامل قطعات سفال و كاشي از دوره هاي مختلف است.»

او با بیان اینکه به منظور حفظ اين آثارمعماري تاريخي ادامه كاوش در این قسمت متوقف و ترانشه بعدي باشماره ٣ درانتهاي مغازه جانمايي شد، افزود: «در این ترانشه هم در کمترین زمان آثار ديوار خشتي نمایان شد كه در ابتدای امر يك معماري ساده و متداول خشتی را  القا مي كرد.»

این باستان شناس تصریح کرد: «به طور معمول اين ترانشه بايد ترانشه پيشرو می بود و با برداشتن خشت ها به منظور رسيدن به لايه هاي پايين تر کاوش تا سطح خاك بكر ادامه پيدا مي كرد اما كنجكاوي معمول باستان شناسانه براي شناخت بيشتر دامنه و گستره اين ديوار خشتي در جوانب به حفر ترانشه بعدي منجر شد.»

او با ابراز خرسندی از اینکه خوشبختانه در ترانشه 4 نیز اين ديوار خشتي ادامه پيدا کرد و ادامه آن در ترانشه 5نیز بطور کامل تداوم داشت، تصریح کرد: «انحناي موجود در لبه بيروني اين ديوار قطور خشتي و عرض ياقطر حدودشش متري آن ذهن مخاطب را به نشانه های برج و باروي تاريخي تهران دردوره صفويه رهنمود می کند.»

او تصریح کرد: «ما دراين نقطه از شهر تهران با بخشي از برج و باروي عصر صفويه تهران روبرو هستيم.»

افروند در ادامه با اشاره به وجود شواهد تاریخی برای این ادعا گفت: «در روضه الصفا این نکته ثبت شده که : \" شاه طهماسب که دارالملکش قزوین بود گاه برای زیارت مراقد مطهره ری و مواقعی هم برای شکار در حوالی طهران ، از این مکان عبور می کرد، به آبادی آن رغبت کرد و برج و باروی متین بر شهر بیفزود و حکومتش به دولتخواهان خود تفویض کرد.»

او گفت: «بر این اساس، حصار و باروی طهران دارای چهار دروازه بود؛ دروازه حضرت عبدالعظیم یا دروازه اصفهان در ابتدای بازار حضرتی - دروازه دولاب در مدخل بازارچه نایب السلطنه در خیابان ری فعلی - دروازه شمیران در مدخل پامنار - دروازه قزوین در مدخل بازار چه قوام الدوله در میدان شاهپور فعلی و نکته جالب اینکه این برج و بارویی که ما گمان می کنیم حصار صفوی تهران باشد درست در حدودی است که در طرح های سیاحان و نقشه های تاریخی شهرتهران ،دروازه حضرت عبدالعظیم قرار داشته لذا این سازه باید یکی از نیم برج های طرفین دروازه مذکور باشد.»

این باستان شناس تصریح کرد: «البته هنوز پيگردي گستره اين بارو خشتي در گوشه شمال شرقي ترانشه 5 ادامه دارد و در روزهاي پاياني كاوش آگاهي مان دراين باره نيز توسعه خواهد يافت.»

سرپرست هیأت باستان شناسی در ادامه گفت: «در ترانشه 6 در غرب اين آثار معماري خشتي ازادامه و گسترش آن خبري نيست وتنها بر روي لايه سطحی بقاياي يك كوره فلز گري(احتمالا\") قاجاري و تعدادي اشياء سنگي و کاشی به دست آمد.»

او با بیان اینکه ترانشه 7پس از عقب نشيني هاي مكرر ما براي يافتن ابعاد باروي خشتي، سرانجام به گوشه شمال غربي فضاي پشتي مغازه انجاميد، تصریح کرد: «در اين ترانشه كه ترانشه پيشرو براي رسيدن به سطح خاك بكر نيز خواهد بود گروه درلايه هاي اوليه به مواد فرهنگي (قطعات سفالينه ) قابل توجهي دست يافتیم كه تماما به پيش از دوره صفويه يعني حداقل دوران تيموري تعلق دارد چرا که اين لايه ها درست زير كف باروي خشتي قرار دارد و نیز تمامی قطعات سفال به لحاظ سبک و تکنیک متعلق به دوران تیموری و قبل تر هستند.»

این باستان شناس گفت: «در ادامه گمانه زنی ها آنطور که انتطار میرفت به قطعه سفالی احتمالا\" متعلق به دوران پیش از تاریخ ، دست پیدا کردیم که بزودی برای سالیابی به آزمایشگاه تخصصی پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار فرهنگی –تاریخی  پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ،  ارسال خواهد شد و نتیجه با هر تاریخی پیش از دوران تاریخی ، خود اهمیت این کاوش باستان شناسی در ابرشهر تهران را دوچندان خواهد کرد.»

افروند افزود: «كاوش در ترانشه پيشرو براي رسيدن به لايه هاي زيرين تاسطخ خاك بكر درروزهاي اينده ادامه خواهد يافت.»

اوایل دی ماه به طور اتفاقي قطعاتي ازسفالينه واستخوان در ميان خاكبرداري ناشي ازتعميرات ملك پلاك 24بازار حضرتي تهران بدست آمد كه اين موضوع توسط شهردار ناحيه بازار به معاونت ميراث فرهنگي استان گزارش و درنهايت بامراجعه و توجيه مالك و درنهایت اخذ مجوز از پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برنامه گمانه زني باستان شناسي در آن آغاز و تا کنون ادامه دارد.

انتهای پیام/