به‌گزارش میراث‌آریا، محمدحسن طالبیان معاون میراث‌فرهنگی در این مراسم که روز گذشته 1 خرداد 98 برگزار شد، گفت: «متأسفانه در حوزه معرفی کم‌کار بوده‌ایم، به‌گونه‌ای که آن‌قدر که باید دیده نشده‌ایم، به همین دلیل کارهایی که انجام داده‌ایم نیز تاکنون مطرح نشده‌اند و این به معنای ظلم به میراث‌فرهنگی است.»
او با اشاره به سه گرفتاری که در طول سال گذشته تا امسال برای موزه‌ها و بناهای تاریخی در کشور رخ داده است نخستین آن را آتش‌سوزی مسجد جامع ساری در سال گذشته دانست و گفت: «باوجود داشتن هیئت‌امنا و مدیریتی که داشت با برگزاری جلسات اضطراری به‌سرعت توانستیم اقدامات ساماندهی برای این بنای تاریخی را آغاز کنیم، با آغاز عملیات آواربرداری از فردای روز خاموش شدن آتش و شروع به کار و حضور استادکاران مختلف از شهرهای مختلف در این فضا توانسته‌ایم تاکنون بخش زیادی از کارها را به سرانجام برسانیم. چند دستگاه دیگر نیز در این زمینه اقدامات مهمی انجام دادند اما راهبری آن توسط میراث‌فرهنگی و اقدامات علمی بر اساس مطالعات و اسناد تاریخی انجام شد.»
او باران‌های سیل‌آسا که تعداد زیادی از آثار تاریخی را با مشکلات فراوانی مواجه کرده را دومین آسیبی دانست که بناهای تاریخی را با مشکلات زیادی مواجه کرده و گفت: «صف مقدم این اتفاقات میراث‌فرهنگی بود که به‌صورت اضطراری آغاز به کار کرد.»
طالبیان سومین اتفاق را آتش‌سوزی بازار تبریز در حدود دو هفته گذشته دانست که اقدامات موردنیاز برای آن در حال انجام است.
معاون میراث‌فرهنگی، مشارکت مردم در ایجاد موزه‌های خصوصی و ارائه لیست آثار تاریخی که در اختیار دارند را نشان‌دهنده جریان مردمی در حفاظت از میراث‌فرهنگی دانست و گفت: «در سال‌های گذشته اگر کسی اثر تاریخی را به‌صورت ارثیه در اختیار داشت یا حتی مجموع دار بود هیچ‌گاه لیست آن‌ها را ارائه نمی‌داد، آن‌ها اکنون سراغ ایجاد موزه‌های خصوصی می‌روند این یک نشانه خوب برای میراث‌فرهنگی است.»
طالبیان در ادامه به تصویب چند طرح برای میراث‌فرهنگی در مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و گفت: «بر اساس طرح حمایت از مالکان و بهره‌برداران بناهای تاریخی در مجلس، اگر در بافت‌های تاریخی تخلفی انجام شود متخلف نمی‌تواند با پرداخت جریمه در کمیسیون ماده ۱۰۰ به کار خود ادامه دهد بلکه باید آن تخلف به‌صورت کامل از بین برود که این برای میراث‌فرهنگی از اهمیت زیادی برخوردار است.»
او همچنین به تهیه لیست فهرست‌بها و تشکیل کمیته بحران در موزه‌ها اشاره کرد و گفت: «نویدهای خوبی برای میراث‌فرهنگی در راه است هرچند مشکلات زیادی هم داریم اما مشارکت مردم کمک کرده تا کارنامه قابل قبولی ارائه دهیم.»
طالبیان با بیان اینکه متأسفانه هنوز بودجه‌ها به‌صورت کم تخصیص پیدا می‌کنند گفت: «به همین دلیل معمولاً به سمت مشارکت می‌رویم مانند بازار تبریز که هرچند آتش‌سوزی رخ داد اما با مدیریت کسبه بازار می‌توانیم به‌سرعت مشکلات را برطرف کنیم.»
طالبیان همچنین به تهیه ۵ پرونده میراث ناملموس و ارائه آن به یونسکو تا قبل از سال ۹۸ اشاره کرد و گفت: «ایران امسال پرونده جنگل‌های هیرکانی را به‌عنوان قدیمی‌ترین و منحصربه‌فردترین جنگل جهان در یونسکو و در اجلاس میراث تاریخی ارائه می‌دهد برای تهیه این پرونده چیزی حدود ۱۵ عرصه شناخته شد.»
او همچنین به لیست موقت ایران در یونسکو اشاره کرد که در آن بیش از ۵۶ پرونده مانند حرم امام رضا (ع) یا خانه ایرانی از سوی ایران قرار داده شده است. او افزود: «خوشبختانه برخی از دستگاه‌ها برای پیشبرد این موضوعات با میراث‌فرهنگی همراه هستند.»
رشد 200 درصدی موزه‌های خصوصی
محمدرضا کارگر مدیر اداره کل موزه‌ها نیز در این مراسم با اشاره به برگزاری ۴ برنامه مفصل برای هفته میراث‌فرهنگی که بخشی از آن با مشارکت ایکوم ایران برگزار شد و قرار است بخشی با حوزه‌های مختلف سازمان میراث‌فرهنگی اجرایی شود به برگزاری نمایشگاهی در ۲۲ مرداد در برج میلاد اشاره کرده و گفت: «تمام فعالیت‌های معاونت میراث‌فرهنگی در همه حوزه‌های ثبت و پایگاه‌ها و حتی موضعی در مرداد به نمایش درمی‌آید درواقع بخشی از برنامه‌های روز جهانی موزه و هفته میراث‌فرهنگی را به مردادماه منتقل کرده‌ایم حتی همه مؤسسات و بخش‌هایی که با سازمان میراث‌فرهنگی همکاری دارند در نمایشگاه که قرار است در برج میلاد برگزار شود حضور خواهند داشت.»
او فعالیت اداره کل موزه‌ها در سال گذشته را فعالیتی چشمگیر دانست و افزود: «ما از ابتدای دولت یازدهم رویکردی را شروع کردیم که با توجه به روحیات جامعه و تغییرات اجتماعی شکل گرفت و آن اکنون در حال تحقق یافتن است.»
کارگر تأکید کرد: «در گذشته این‌گونه بود که ایران و همه فعالیت‌هایش متکی به دولت و بودجه‌های دولتی بود، استدلال‌ها این‌گونه بود که موزه‌ها چطور باید با حمایت دولت شکل بگیرند از سال ۱۳۰۹ اولین موزه شکل گرفت تا ۱۳۵۷ یعنی زمان انقلاب اسلامی فقط ۴۴ موزه در کشور وجود داشت که عمده آن‌ها دولتی بودند بعد از ۱۳۵۷ تا پایان ۱۳۹۰ چیزی حدود ۲۰۰ موزه به تعداد آن‌ها افزوده شد.»
او با تأکید بر اینکه در این روند دیدیم که موزه‌ها چطور تا امروز شکل گرفته و منطبق با جامعه و نیازهای آن هستند، ادامه داد: «مردم بهتر از همه می‌دانند به چه نیاز دارند ما نمی‌توانیم نیازمندی‌هایشان را به آن‌ها تحمیل کنیم.»
کارگر با اشاره به شهرها و روستاهای زیادی که هنوز فاقد موزه‌اند، گفت: «اگر بخواهیم به دولت متکی باشیم نمی‌توانیم هیچ‌گاه بخش کوچکی را هم در این مناطق پوشش دهیم چون دولت بر اساس اولویت‌ها و نیازمندی‌های مناطق مختلف وارد می‌شود؛ بنابراین همان‌طور که برای شهرهای بزرگ فکر کردیم در این مناطق نیز به این نتیجه رسیدیم که چرا مردم نتوانند به موزه و موزه‌داری وارد شوند بنابراین از امکانات اداره کل موزه‌ها در اختیار مردم قرار دادیم و اکنون شکوفایی کامل شکل گرفته است.»
کارگر تأکید کرد: «از بعد از انقلاب تا سال ۱۳۹۱، با ایجاد ۴۴ موزه خصوصی مواجه شدیم و از آن زمان تا امروز ۱۲۹ موزه خصوصی ایجاد شده‌اند. این ارقام در مقایسه با سال ۱۳۹۱ رشدی ۲۰۰ درصدی را نشان می‌دهد.»
او با بیان اینکه با گرفتن رد این نشانه‌ها متوجه می‌شویم این روند رو به تزاید جدی است، تأکید کرد: «امیدوارم تا دو سال آینده جشن ملی برای افتتاح هزارمین موزه را برگزار کنیم تا امروز فکر می‌کردیم بهتر است موزه‌ها در شهرهای بزرگ ایجاد شوند نه شهرهای کوچکی که دارای خرده‌فرهنگ‌ها هستند با آن ایده‌ها باعث شدیم بخشی از فرهنگ‌ها در شهرها و مناطق کوچک از بین بروند اما هیچ‌گاه فکر نکردیم که این مناطق نیز به موزه نیاز دارند تا دست‌کم بخشی از فرهنگ‌ها و آداب‌ورسومشان را حفظ کنیم با این فکر تاکنون بخش زیادی از این مناطق را از دست داده‌ایم.»
او به موزه خصوصی رهگشا در بادرود اشاره کرد و گفت: «این موزه پیام‌آور صلح است اگر دولت قصد انجام این کار را داشت شاید سال‌های زیادی طول می‌کشید، موزه‌های دولتی فقط پیام‌های دولتی را منتقل می‌کنند و موزه‌های خصوصی پیام‌رسان فرهنگ‌های مردمی هستند، درواقع امروز شاهدیم که زنجیره‌ای در کشور در حال ایجاد است که حافظه فرهنگ و تمدن ما باشد.»
مدیرکل موزه‌ها تأکید کرد: «به‌صورت میانگین در سال با ۱۰ درصد افزایش بازدیدکنندگان موزه‌ها مواجهیم در نوروز هر سال چیزی حدود ۱۵ درصد به این تعداد افزایش پیدا می‌کند، سال گذشته نیز بیش از ۲۲ میلیون نفر از موزه‌ها بازدید کردند یعنی به‌صورت نسبی از هر چهار نفر در کشور یک نفر به موزه رفته است.»
کارگر ادامه داد: «اما اکنون نگرانی برخی از موزه‌ها این افزایش حضور بازدیدکنندگان است، بر اساس آماری که از برخی موزه‌ها مانند موزه‌های ملی، سعدآباد، گلستان یا نیاوران، نشان می‌دهد که باید محدودیت بازدید برای موزه‌ها ایجاد شود با وجود وضعیت اقتصادی کشور خوشبختانه موزه‌ها وضعیت خوبی دارند چون اتکا را از دولت به سمت توانایی و توانمندی‌های مردم سوق داده‌ایم. به همین دلیل ما معتقدیم هرگاه هر موزه در اختیار دولت بوده آن‌قدر موفقیت نداشته بلکه موفقیت‌ها متعلق به حوزه‌های مردمی بوده‌اند.»
مدیرکل موزه‌ها با تأکید بر اینکه موزه‌های کشور از نظر رنکینگ جهانی وضعیت خوبی در دنیا دارند، گفت: «به نسبت جمعیت چین و امکانی که از حضور آن‌ها در موزه‌هایشان پیش‌بینی می‌شد آمار میزان بازدید از موزه‌ها در کشور ما بالاتر از کشوری مانند چین است.»
او حتی این میزان رشد را در مقایسه با برخی کشورهای توسعه‌یافته قابل‌لمس دانست و گفت: «این وضعیت را با دورنمای خوبی مواجه می‌دانم درواقع آن لایق ایران به‌عنوان کشوری است که هزاران سال تمدن دارد و یکی از غنی‌ترین سرزمین‌های فرهنگی است که باید بیشتر مطرح شود.»
موزه‌های ایران کانون‌های فرهنگی هستند
سید احمد محیط طباطبایی مدیر کمی را نیز در سخنانی با تأکید بر اینکه موزه‌های ایران کانون‌های فرهنگی هستند که بر اساس شعار ایکوم جهانی «آینده سنت‌ها» راه را به‌درستی می‌روند، گفت: «موزه مکانی برای آینده دیدهای روشنی است که می‌توان با استدلال و تداوم آن را برای آینده تعمیم داد، درواقع مکانی که به همه شهر تعلق دارد.»
او با تأکید بر اینکه مخاطب اصلی موزه‌ها کودکان هستند گفت: «یعنی ما برای آینده فعالیت می‌کنیم مهم‌ترین دستاورد دو دهه گذشته ما تبیین مفهوم موزه بوده است.»
سید احمد محیط طباطبایی در ادامه پیام روزبه باقرزاده را برای روز جهانی موزه‌ها در کشور قرائت کرد.
تسو تکوفسکی، سرپرست دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران نیز در سخنانی توجه ایرانیان و بزرگ دانستن فرهنگ و موزه را جالب‌توجه دانست و گفت: «شعار امسال یعنی آینده سنت می‌تواند اهمیت موضوع و فرهنگ آن را به نمایش بگذارد. از دو ماه و نیم گذشته که به‌عنوان سرپرست دفتر یونسکو در تهران به ایران وارد شده‌ام، برایم جالب است سنت‌هایی می‌بینم که به‌سوی آیندگان می‌روند.»
او یکی از اصول و رویکردهای مهم یونسکو را نسبت به موزه‌ها دانست و تأکید کرد: «جامعه را نه‌تنها در حفاظت از میراث‌فرهنگی بلکه برای حفظ روحیه این میراث باید موردتوجه قرار داد تا این اتفاقات توجه شود ایران یکی از نمونه‌های موردی است که رویکرد یونسکو را به کار می‌گیرد و نقش فرهنگی و حضور مردم در آن زیاد است.»
او با اشاره به بازدیدهای که در این مدت‌زمان از موزه‌ها و بناهای تاریخی داشته است گفت: «نه‌تنها تعداد موزه‌ها بلکه تنوع آن‌ها در بخش‌های دولتی و خصوصی حفاظت از موزه‌ها را به‌خوبی نشان می‌دهد.»
تکوفسکی از مهم‌ترین فعالیت‌ها و اصول یونسکو را ظرفیت‌سازی استانداردسازی و افزایش تعامل‌های بین‌المللی دانست و گفت: «تا امروز فعالیت‌های زیادی را در رابطه با ظرفیت‌سازی‌های مرتبط با موزه‌ها داشته‌ایم اگر بخواهیم در این زمینه تمرکز کنیم برخی خطرات موزه‌ها را تهدید می‌کنند.»
او با تأکید بر اینکه یونسکو وظیفه رهبری بخش فرهنگی در سازمان ملل را در ایران بر عهده دارد، به بارش‌های سیلابی چند ماه گذشته در بخش‌های مختلف ایران اشاره کرد و گفت: «یونسکو نقش رهبر برای ارزیابی خطرات و مدیریت بحران بعد از حادثه را بر عهده دارد، در این رابطه با سازمان میراث‌فرهنگی همکاری می‌کنیم.»
به گفته تکوفسکی یونسکو یک طرح اقدامی در رابطه با مدیریت بحران و کاهش خطرات بعد از حادثه آماده کرده که در این طرح به اقدامات موردنیاز توسط موزه‌ها نیز پرداخته شده است چون آن اهمیت زیادی دارد.
او همچنین به فعالیت‌های یونسکو در آینده در رابطه با موزه‌ها اشاره کرد.
در ادامه این آیین از فعالان حوزه‌های موزهای تجلیل شد که نخستین تجلیل به موزه ایران درودی که دو روز گذشته کلنگ آن به زمین خورد اختصاص داشت.
موزه «هیومن پارک» در حوزه آموزش‌وپرورش نیز تجلیل شد. همچنین سعیده زمانی مجموعه‌دار اشیای ظروف فلزی در استان اصفهان و حسن اکبری مجموعه‌دار سکه‌های تاریخی کشور در بخش مجموعه‌داران خصوصی تجلیل شدند.
محمود همتی نیا مدیر قلعه فلک الافلاک عنوان موزه‌دار زیر نظر سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری و میترا خراسانیان مدیر موزه نقشه تهران به‌عنوان موزه‌دار دستگاه‌های دیگر تجلیل شدند.
همچنین ایرج نبی پور مدیر موزه تاریخ علوم پزشکی بوشهر و ابراهیمی معاون میراث‌فرهنگی استان بوشهر نیز تقدیر شدند.
همچنین از افشین هاشمی بازیگر و فرشته طائرپور و کارگردان فیلم خاله قورباغه با موضوع آثار باستانی و حفاظت از میراث‌فرهنگی تقدیر شد.
ستاره اسکندری و احسان احمدی‌پور نیز جزو تجلیل شدگان در این مراسم بودند.
انتهای پیام/
