به گزارش میراث‌آریا به نقل از  روابط‌عمومی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان، کاخ‌موزه گرگان یا کاخ شهر گرگان یکی از 12 کاخ پهلوی در کشور بوده که پس از مرمت به کاخ‌موزه گرگان تبدیل شده است.

کاخ‌موزه گرگان در سال 1317 به دستور رضاخان در دو طبقه ساخته شد و در کنار آن مجموعه‌ای از ساختمان‌های اداری ازجمله شهرداری، ثبت‌احوال، مدرسه ایران‌شهر و اداره پست گرگان نیز بنا شد.

کاخ شهر گرگان در سال 1343 به‌عنوان بیست و چهارمین موزه کشور و نخستین موزه شمال کشور مطرح بود و بعدها به ثبت ملی رسید.

این بنا در مرکز شهر گرگان در محوطه پارک شهر واقع است. از بناهای هم‌دوره با این کاخ می‌توان به ساختمان شهرداری، شهربانی، ثبت‌احوال، پست، دادگستری، دارایی، مدرسه ایرانشهر و سر در پادگان اشاره کرد که غیر از ساختمان دادگستری، بقیه آن‌ها ازنظر نقشه شبیه یکدیگرند.

این کاخ در دو طبقه بر روی بقایای ساختمانی متعلق به دوره صفوی احداث‌شده و زیربنای هر طبقه آن 530 مترمربع است که دارای سقف شیروانی و شبیه به کاخ \"میان پشته\" واقع در بندرانزلی در استان گیلان است.

کاخ اختصاصی گرگان در فروردین سال 1336 توسط مهدی میر دانش از کارشناسان وقت مرکز باستان‌شناسی ایران مورد بررسی قرار گرفت و سرانجام در همان سال به شماره 1538 توسط مرکز مطالعات و هماهنگی شورای عالی فرهنگ و هنر همزمان با 42 بنای دیگر نیز در سطح کشور در فهرست آثار ملی ثبت شد.

در 16 اردیبهشت سال 1339 در برپایی نمایشگاهی از آثار تاریخی حاصل از کاوش‌های باستان‌شناسی گرگان و دشت که در این بنا برپا شد، تیمسار منصور مزین نماینده دولت پهلوی دوم در گرگان و دشت باراهنمایی‌های مسیح ذبیحی (دبیر، پژوهشگر و نویسنده گرگانی که بعدها نیز نخستین مدیر کاخ‌موزه گرگان شد) پیشنهاد تأسیس یک موزه در محل کاخ اختصاصی را مطرح کرد و با پیگیری‌های صورت گرفته سرانجام دکتر خانلری وزیر وقت فرهنگ و هنر در سال 1342 موافقت خود را برای تشکیل کاخ‌موزه گرگان در پارک شهر اعلام کرد و افتتاح آن در فروردین سال 1343 هم‌زمان با افتتاح پارک شهر، کتابخانه، قرائت‌خانه و ایستگاه راه‌آهن گرگان صورت گرفت.

در ابتدا این کاخ با چیدمان 37 قلم شیء فرهنگی تاریخی که توسط محسن پیرامون از مرمت کاران باتجربه آثار تاریخی وقت موزه ملی ایران صورت گرفت آغاز به کارکرد و تا پایان سال 1361 تعداد اشیای آن به 152 قلم رسید.

این کاخ‌موزه، بیست و چهارمین موزه و اولین موزه شمال کشور در بین استان‌های گیلان، مازندران و گلستان بود که در سال 1361 به دلایل نامعلوم تعطیل و بخش عمده‌ای از اشیای آن به ساری مرکز استان مازندران انتقال داده شد.

این بنا که مالکیت آن متعلق به شهرداری گرگان است پس از تعطیلی مدتی تبدیل به کتابخانه عمومی شد تا این‌که با پیگیری‌های انجام‌شده بین اداره‌کل وقت میراث فرهنگی و گردشگری استان گلستان با شهرداری گرگان این بنا با کلیه اشیای متعلق به آن در اردیبهشت سال 84 در اختیار این اداره‌کل قرار گرفت و سرانجام پس از مرمت و تجهیز در سال 88 و در روز جهانی موزه در سه بخش اداری، مشاهیر و اشیای سلطنتی بازگشایی شد.

از قرن سوم هجری تا به امروز 67 نفر از بزرگان و مشاهیر منطقه اعم از شاعر، نقاش، حکیم، موسیقیدان، دانشمند، ریاضیدان، فیلسوف و فقیه شناسایی‌شده که از این تعداد، تندیس 30 تن از بزرگان ساخته و در بخش مشاهیر کاخ‌موزه به نمایش گذاشته‌شده است.

بخش مشاهیر در طبقه همکف و شامل سالنی در ضلع شمالی است که در آن تندیس علما، دانشمندان و فرهیختگان این ناحیه ازجمله فخرالدین اسعد گرگانی، میرداماد، میرفندرسکی و شخصیت‌های بنام معاصر مانند استاد فقید محمدرضا لطفی، استاد حجت‌الله شکیبا و... در معرض دید علاقه‌مندان قرار گرفته است. این تندیس‌ها توسط مرحوم دکتر نظری مجسمه‌ساز در تهران ساخته‌شده است.

بخش اشیای سلطنتی در طبقه اول نیز شامل سالن‌های دیدارهای رسمی، نشیمن، پذیرایی و همچنین اتاق‌های استراحت خاندان پهلوی است و در آن اشیا و لوازم متعلق به کاخ به نمایش گذاشته‌شده است.

انتهای پیام/