.jpg "سیستان و بلوچستان نیازمند پژوهش‌های گسترده")
به گزارش میراث آریا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سید منصور سید سجادی، سرپرست کاوش‌های باستان‌شناسی شهر سوخته در پویش فرهنگی حمایت از هم‌وطنان سیل‌زده استان سیستان و بلوچستان با بیان این مطلب تصریح کرد: «کمبود این دست از پژوهش‌ها باعث شده تا نام این منطقه تنها و به شکل عجیبی با داستان‌های شاهنامه عجین شود و اسناد و مدارک تاریخی مکتوب دیگر کمتر مورد توجه قرار گیرند.»
او در ادامه با اشاره به وجوه تاریخی و جغرافیایی سرزمین سیستان (بخش شمالی استان سیستان و بلوچستان) به بیان مختصری از شگفتی‌های شهر سوخته به عنوان یکی از عظیم‌ترین شهرهای فلات ایران یا به عبارتی آزمایشگاهی بزرگ در بیابانی کوچک پرداخت و گفت: «کشفیات شهر سوخته نه تنها از نظر فرهنگ مادی و عینی دارای اهمیت زیادی در زمینه های گوناگون فرهنگ است بلکه یافته‌های آن نه به شکل مستقیم بلکه در رابطه با کار مورخان تاریخ مذاهب ایرانی پیش از اسلام و تاریخ مهاجرت‌های اقوام ایرانی به فلات ایران اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.»
او با تشریح ویژگی‌های بناهای اصلی، گورستان، سفال‌ها و یافته‌های منحصر به فرد این محوطه تاریخی افزود: «موقعیت خاص طبیعی شهر سوخته و وجود لایه‌های شوره و نمک در شهر به حفاظت نمونه‌های باستانی و اشیا آن کمک فراوان کرده و نمونه‌های مواد آلی که معمولا در کاوش‌های باستان کمتر بدست می‌آیند در آن جا بخوبی باقی مانده اند.»
سرپرست کاوش‌های باستان‌شناسی شهر سوخته به عنوان آخرین نکته به برخی از نشانه‌هایی که با آب مرتبط‌اند، در سفال‌های شهرسوخته اشاره کرد و گفت: «شکل جریان آب به تنهایی و یا در ترکیب با نقوش دیگر طبیعی روی برخی از اشیای این محوطه دیده می‌شود که البته بیشتر به ظروف سفالی مرتبط می‌شوند.»
بلوچستان نیز مانند سیستان یک سرزمین پاره پاره شده است
روح الله شیرازی رییس پژوهشکده باستان‌شناسی نیز در ادامه این نشست به بیان مختصری از فرهنگ و تمدن حوضه بمپور و کاجو و ویژگی‌های منطقه بلوچستان (بخش جنوبی استان سیستان و بلوچستان) پرداخت و گفت: «از نظر جغرافیایی، سرزمین بلوچستان را می‌توان به دو بخش عمده شامل منطقه سرحد در شمال و مکران در جنوب تقسیم کرد.»
او با بیان اینکه بلوچستان نیز مانند سیستان یک سرزمین پاره پاره شده است، تصریح کرد: «بخش زیادی از این منطقه طبق معاهدات صورت گرفته در قرن 13میلادی امروزه در افغانستان و پاکستان قرار گرفته است.»
شیرازی در ادامه به اقلیم و چشم انداز بلوچستان اشاره کرد و وجود معادن را از مزایای این منطقه و محدوده‌های منابع خاکی را از محدودیت‌های آن دانست و گفت: «انواع غلات ، گیاهان ، میوه‌ها و... در این منطقه یافت می‌شوند.»
او سازگاری ساکنان بلوچستان با جغرافیای منطقه را بسیار خوب توصیف کرد و افزود: «اقتصاد معیشتی اهالی این منطقه مبتنی بر شبانی و رمه‌داری است و صنایع‌دستی هنوز در برخی از روستاهای آن توسط زنان تولید می‌شود.»
رییس پژوهشکده باستان‌شناسی با اشاره به تاریخچه کاوش‌های باستان‌شناسی صورت گرفته در این منطقه که طبق سفال‌های بدست آمده در 6دوره فرهنگی به هزاره سوم پیش از میلاد باز می گردد، گفت: «یکی از تفاوت‌های سفال بلوچستان در مقایسه با سفال سیستان تنوع در نقش و نگار است.»
شیرازی اظهار کرد: «بلوچستان پاکستان نیز مانند بلوچستان ایران از مناطق کوهستانی کم ارتفاع، رودخانه‌های فصلی و دشت‌های میان کوهی کوچک تشکیل شده و غنای کشاورزی، پوشش گیاهی و تنوع اقلیمی نیز در آن همانند بلوچستان ایران به چشم می‌خورد.»
این باستان‌شناس در ادامه به مقایسه ویژگی‌های یافته‌ها باستانی بدست آمده و مشابهت‌های فرهنگی بلوچستان ایران و پاکستان پرداخت و گفت: «سفال و دیگر مواد فرهنگی بدست آمده از گورستان شاهی تمپ متعلق به هزاره سوم قبل از میلاد که در حوزه رود نیهینگ قرار دارد از یک طرف نشان‌دهنده شباهت‌های زیاد با محوطه‌های باستانی ایران، بویژه بمپور و از طرف دیگر با فرهنگ کولی در جنوب بلوچستان پاکستان است.»
او در ادامه به هنر صخره ای در دره کاجو اشاره کرد و افزود: «بررسی‌های باستان شناسی در این محوطه به شناسایی نقوش صخره ای منحصر به فردی انجامید که تاریخ‌گذاری آنها بسیار سخت است ولی طبق مشابهت این نقوش با نقوش سفال‌ها می‌توان اطلاعاتی از آنها دریافت کرد.»
آب مایه حیات و سرچشمه شکل‌گیری تمدن‌های بشری
جبرئیل نوکنده، رییس موزه ملی ایران نیز در این نشست با اشاره به اتفاقات طبیعی اخیر که در جنوب شرق ایران به راه افتاده گفت: «اگر از زاویه ای به جز تهدید به آب بنگریم، آب مایه حیات و سرچشمه شکل‌گیری تمدن‌های بشری است.»
او افزود: «از آنجایی که نهادی فرهنگی هستیم و نباید به مسائل روز جامعه بی توجه باشیم، این پویش باهمکاری موزه ملی ایران ، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، ایکوم ایران، جامعه هلال احمر، گروه مشق تاریخ و ... با یاری محمد حسینی فعال حوزه تاریخ و میراث فرهنگی برگزار شد.»
او در ادامه یکی از وظایف موزه‌ها را جامعه محوری دانست و گفت: «تمامی موزه‌ها از جمله موزه ملی ایران فرهنگ‌های مختلف را در فواصل تاریخ به نمایش می‌گذارند و امیدواریم به سهم خودمان با برگزاری این دست نشست‌ها جامعه را در این‌گونه مواقع حساس کنیم تا به یاری هم میهنانشان بشتابند «.
انتهای پیام/
