این شیرینی مورداحترام و مقدس، در مدت‌زمان ده تا پانزده‌روز آماده می‌شود. ابتدا گندم را می‌خیسانند تا ریشه و جوانه بزند. پس‌ازآن گندم‌ها را در سینی ریخته تا جوانه قد بکشد و سفیدی دنباله جوانه پیدا شود. سپس آن را شسته و قبل از خشک شدن در هاون می‌کوبند. پس از کوبش، جوانه‌ها را در پارچه‌ای تمیز ریخته و آن را می‌پیچند و شیره آن را درآورده و در دیگ ریخته و مانند پلو آن را دم‌کرده و در این زمان بادام نیز به آن اضافه می‌کنند. بعد از دم کشیدن سمنو آماده‌شده توزیع و تناول می‌کنند.
اما پختن سمنو با مراحل فوق در شهر آشتیان دارای سنن و رسوم خاصی است. بر اساس عقیده عامه مردم، پخت سمنو به احترام حضرت زهرای مرضیه صورت می‌گیرد. بنا بر اعتقاد دیرینه مردم آشتیان امام حسن و امام حسین (ع)، فرزندان حضرت زهرا، دچار بیماری و کسالت شده و ایشان نذر می‌کنند که خوب شوند و به میمنت بهبود آنان سمنو تهیه نمایند. بر این اساس مردم آشتیان نذر می‌نمایند حاجاتشان برآورده شود و به میمنت آن و به احترام حضرت زهرا (س) و حسنین (ع) سمنو پخت کرده و در بین مردم توزیع کنند. معمولاً این آئین از اسفندماه تا آخر اردیبهشت برگزار می‌شود.
اجرای مراسم پخت سمنو و ادای نذر با دعوت از میهمانان و قرائت قرآن و ادعیه به‌ویژه دعای ظهور امام زمان (عج) و نیز حدیث کساء همراه است. بر اساس اعتقادات مردم آشتیان هنگام عمل آوردن ریشه، انسان ناپاک نباید حتی چشمش به ریشه و دیگ پخت سمنو بیفتد؛ زیرا اعتقاددارند سمنو ترش شده و سر می‌رود.
در شب پخت سمنو دوستان، آشنایان و اقشار مختلف مردم شهر برای کمک و تبرک به‌پای دیگ سمنو می‌روند غالباً نیز دست‌خالی نبوده و شیرینی و نذورات را به همراه خود به خانه صاحب نذر می‌برند. قند و نبات و بادام ازجمله نذوراتی است که بر سر دیگ سمنو برده می‌شود.
علاوه بر برگزاری مناسک مذهبی به لحاظ اجتماعی نیز مراسم سمنوپزان موجبات دیدوبازدید و صله‌رحم را نیز فراهم کرده است. این مراسم همچنین شورونشاط اجتماعی را موجب شده و در حال حاضر به یکی از جاذبه‌های فرهنگی این شهر بدل شده است. به‌طوری‌که افراد از تهران، اراک، اصفهان و قم برای شرکت در آن به آشتیان می‌روند.
در سال‌های اخیر به همت سازمان‌های خیریه و مردم‌نهاد مراسم عمومی سمنوپزان با پخت حدود هفت تن سمنو در 20 دیگ برگزار می‌شود و در کنار آن محصولات فرهنگی، هنرهای و غذاهای سنتی آشتیان عرضه می‌شود.
*محسن كريمي معاون میراث فرهنگی استان مرکزی
انتهای پیام/
