این معدن تاریخی در شهرستان ماه‌نشان و در فاصله 125 کیلومتری غرب مرکز استان زنجان قرار دارد و در حال حاضر معدنی متروکه به‌حساب می‌آید.

 در منتهی‌الیه ضلع غربی روستای قلعه ارزه خوران معدنی وجود دارد که بایچه باغ نام دارد و حدود یک‌صد سال پیش برای استحصال مس، در اختیار دولت روسیه قرار داشته است. این معدن بیش از 40 تونل قدیمی دارد و استخراج مس نیز تا قبل از سال 1357 کماکان ادامه داشته است ولی در سال 1340، با کاهش قابل‌توجه قیمت جهانی مس، فعالیت در این معدن تعطیل و در عمل بایچه باغ به‌عنوان معدنی راکد رها شد.

 حضور طولانی‌مدت معدن کاران آلمانی در این منطقه باعث شده بود که امکان زندگی عادی و روزمره در فضای معدن فراهم شود. کارگران آلمانی طی آن روزها علاوه بر ماشین‌آلات بزرگ معدنکاری از امکانات تفریحی مثل سینما برخوردار بودند و هنوز هم آثار آن روزها به قوت خود باقی است.

محوطه معدن بایچه باغ ازنظر تاریخی بسیار ارزشمند است،  ورودی‌های معدن، محل سینما، قسمت خردایش مواد معدنی و استقرار دستگاه‌هایی مثل پمپاژ هوا قابل‌مشاهده است و گردشگران می‌توانند به‌راحتی از یادگاری‌های آن برهه بازدید کنند. جالب اینکه سینمای معدن بایچه باغ زمانی شروع به کارکرده است که شهر زنجان سینما نداشت.

 ساختمان‌های مسکونی واداری معدن به‌رغم گذشت چندین دهه از عمرشان، کماکان پابرجا هستند ولی اگر بی‌توجهی به این منطقه به همین منوال ادامه پیدا کند، دیر یا زود شاهد نابودی زیبایی‌های تاریخی بایچه باغ خواهیم بود. این در حالی است که وجود کوه‌های آهکی و معدنی جلوه بسیار زیبایی به محوطه بخشیده است و همین زیبایی‌ها می‌تواند علاوه بر درآمدزایی از سوی گردشگران داخلی، برای خارجی‌ها نیز مکانی علمی و توریستی محسوب شود.

 این‌که معدن بایچه باغ تیپیک‌ترین معدن دوره پلی‌متال در دنیا محسوب می‌شود و نمونه آن در تمام موزه‌های معدنی دنیا قرار دارد، یادآور شد: متأسفانه معدن بایچه باغ ماه‌نشان به‌صورت متروکه باقی‌مانده است و حتی برخی سودجویان، شبانه خسارت‌هایی به این منطقه وارد می‌کنند.

معدن مس بایچه باغ، علاوه بر طبیعت روستاهای اطراف، از ظرفیت قابل‌توجهی برای گردشگران معدنی برخوردار است.

انتهای پیام/