نطنز، دیار درختان کهنسال

شهرستان نطنز که در محور تاریخی و گردشگری شمال استان اصفهان واقع شده به واسطه قرار گرفتن در دامنه‌های کوه کرکس (بلندترین کوه فلات مرکزی ایران) یکی از نواحی خوش آب و هوای ایران است که آثار باستانی و تاریخی بی‌نظیر موجود و مناظر طبیعی و دست نخورده آن، توجه هر دوستدار فرهنگ و طبیعت را به خود جلب می‌کند.

طبیعت زیبا و بکر، به همراه دست‌ساخته‌های بشری و تلفیق آن سبب ایجاد محیطی بسیار مساعد و مناسب برای رونق گردشگری در این منطقه شده است. طبیعتی که نمونه مشابه آن کمتر در استان اصفهان وجود دارد. آثار طبیعی همچون درختان کهنسال، آبشارها، غارها، برکه‌های طبیعی، رودخانه فصلی، گونه‌های خاص گیاهی و جانوری و نمونه‌های فراوان دیگر که هر کدام خود دنیایی از زیبایی و قدرت بی‌انتهای خالق یکتا است. این آثار طبیعی در کنار جاذبه‌های تاریخی و معماری در شهر نطنز تأثیر فراوانی در جذب و رونق گردشگری و اقتصاد منطقه می‌تواند داشته باشد.

به‌رغم اینکه امروزه از اهمیت و جایگاه درختان به‌عنوان یکی از اصیل‌ترین منابع زیستی انسان صحبت می‌شود، اما گاهی انسان‌ها از طبیعت فاصله گرفته و نسبت به اهمیت و جایگاه منابع گیاهی از جمله درختان کم‌توجه شده‌اند و غالباً از یاد برده‌اند که در روزگاری نه چندان دور، درختان نه‌فقط نقش زیست‌محیطی، بلکه اعتقادی در زندگانی انسان‌ها داشته‌اند.

هر ملتی غالباً با توجه به اقلیم خود و اعتقاد به صنعت، یک نوع درخت را بیش از سایر درختان محترم می‌شمارد، در ایران درخت چنار و سرو از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و هست. مهم‌ترین نتیجه‌ای که چنین باورهایی دارد، قائل شدن قدرتی خاص برای درختان است. هنوز هم در مناطقی از ایران درختانی کهن‌سال دیده می‌شود که مردم به آن‌ها دخیل بسته‌اند. این درختان در اعتقادات فولکلوریک، توانایی دارند تا باران بیاورند، خورشید را به درخشش وادارند، گله‌ها را افزایش دهند، زنان را به زایش یاری کنند و سرانجام نذری برآورده سازند. غالب این درختان مقدس از میان درختان چنار انتخاب شده‌اند، لذا اهمیت این درختان به خصوص درختان چنار و سرو چنان بوده که کاشتن درخت در ایران جنبه اعتقادی هم یافته بود و جزء ثواب‌های بزرگ به شمار می‌آمد، سنتی که پس از اسلام هم ادامه یافت و هنوز هم ادامه دارد.

در این میان درختان چنار کهن‌سال یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی و زیست‌محیطی در شهرستان نطنز است. درختان چنار، کهن‌سال‌ترین درختان در اقلیم ایران است، لذا گسترش شاخه‌های آن به حدی است که پهنه بسیار وسیعی را زیر سایه خود قرار می‌دهند. با توجه به شرایط اقلیمی مناسب به‌ویژه در مناطق کوهستانی و کوهپایه‌ای این شهرستان، چنار به‌صورت درخت بومی منطقه درآمده و در این بین درختانی با عمر و قدمت چند صدساله و گاهی هزارساله دیده می‌شود که غالباً در مجاورت اماکن مذهبی یا در مظهر قنات‌ها و چشمه‌سارها روییده‌اند. این درختان در مرکز شهرستان و بیشتر مناطق روستایی و در دامنه‌های کوه کرکس رشد و نمو پیدا می‌‌کنند، که در این میان می‌توان به درختان چنار مسجد جامع نطنز، چنار رهن، چنار مجموعه بازار، چنار طار، چنار سرشک، چنار طره و بسیار چنارهای دیگر اشاره کرد.

اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان نطنز در راستای صیانت از این گنجینه‌های زنده طبیعی نسبت به مستند نگاری و تهیه پرونده‌های ثبت این درختان اقدام کرده که تا کنون برخی ازاین‌گونه‌های ارزشمند همانند درخت چنار 1700 ساله مسجد جامع نطنز، در فهرست آثار طبیعی کشور به ثبت رسیده است.

* رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان نطنز

انتهای پیام/

کد خبر 1399022545

برچسب‌ها