صنایع دستی خلق آثاری زیبا و هنرمندانه است که مشاهده آنها هر بیننده‌ای را به وجد آورده و وادار به تحسین خلق چنین آثاری می‌کند چرا که هر کدام از این آثار حاصل ذوق و قریحه‌ای لطیف و هنری بوده که با سر انگشتان یک هنرمند به اثری ملموس تبدیل شده است.
در کنار نوازش روحی که حاصل زیبایی این آثار برای علاقمندان است، تولید این آثار فاخر و ارزشمند منبع درآمد مهمی برای قشر عظیمی از هنرمندان و صنعتگران صنایع‌دستی و به‌ویژه آنهایی که در روستاها مشغول به کار هستند، به شمار می‌رود.
با وجود اینکه برخی صنعتگران در این حوزه که بخش زیادی از آنها زنان هنرمند را شامل می‌شود، با کش و قوس‌های درآمدی و شغلی مواجه هستند اما همچنان شاهد تولید آثار ارزشمند و فاخر از این صنعتگران هستیم.
با توجه به اینکه سال 99 از سوی مقام معظم رهبری به جهش تولید نامگذاری شده، توسعه تولید و فروش و تلاش برای بازاریابی داخلی و خارجی تولیدات در این بخش می‌تواند زمینه برای رونق فعالیت‌‌ها در این حوزه را فراهم می‌آورد.
هدفگذاری توسعه صادرات صنایع دستی اردبیل به میزان 2میلیارد و 100 میلیون دلار
نادر فلاحی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیلبا اشاره به برنامه‌های سال 99 اداره کل میراث فرهنگی استان اردبیل در حوزه صنایع دستی بیان کرد: «امسال تلاش می‌کنیم در کنار توسعه موسسات صادراتی صنایع دستی به تعداد 10 مورد، توسعه صادرات در این بخش را در حدود 2میلیارد و 100 میلیون دلار فراهم آوریم.»
او از هدفگذاری برای اجرای دوره‌های آموزش کوتاه مدت در تمامی شهرستان‌های استان به تعداد 3600 نفر در سال 99 خبر داد و گفت: «توسعه کارگاه‌های انفرادی صنایع دستی و صدور 550 پروانه تولید انفرادی و صدور بیش از 70 کارت شناسایی صنایع دستی از جمله برنامه‌های امسال خواهد بود.»
فلاحی از پرداخت تسهیلات بانکی به 1200 نفر از صنعتگران و تولیدکنندگان صنایع دستیی استان در سال‌جاری خبر داد و گفت: «تکمیل پرونده و اخذ نشان ملی مرغوبیت صنایع دستی، برندسازی این محصولات، ایجاد 20 بازارچه موقت نوروزی و تابستانی، حمایت از فروشگاه‌های مجازی صنایع دستی در راستای توسعه آنها و طراحی و نمونه‌سازی صنایع دستی از دیگر برنامه‌های مهم در بخش صنایع دستی استان اردبیل برای سال 99 است.»
ارائه 65 میلیارد ریال تسهیلات بانکی به صنعتگران صنایع دستی اردبیل
ناصر محمودی معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل نیز در مورد برنامه‌های اجرا شده در بخش صنایع دستی در سال گذشته اظهار کرد: «اجرای دوره‌های آموزش کوتاه‌مدت مقدماتی، پیشرفته و به‌آموزی برای 1200 نفر، آموزش شاغلین صنایع دستی در چهار محله هدف و دو محله ناکارآمد شهری به تعداد 140 نفر، صدور کارت شناسایی صنایع دستی به تعداد 50 فقره و توسعه کارگاه‌های گروهی صنایع دستی و صدور پروانه تولید کارگاهی و جواز تاسیس در سه شهرستان اردبیل، نمین و خلخال به تعداد پنج کارگاه در سال گذشته انجام شده است.»
او افزود: «توسعه کارگاه‌های انفرادی صنایع دستی و صدور پروانه تولید انفرادی به تعداد 519 نفر در 11 شهرستان، توسعه کمی و کیفی کارگاه‌های صنایع دستی شهری و روستایی به تعداد 200 کارگاه خانگی، توسعه صادرات محصولات صنایع دستی به میزان 1.830 میلیون دلار، توسعه موسسات صادراتی صنایع دستی به تعداد دو مورد در شهرستان‌های اردبیل و نمین و راه‌اندازی ساختمان نمایشگاه دائمی صنایع دستی با همکاری بخش خصوصی به تعداد سه مورد در شهرستان‌های گرمی، خلخال و نمین از دیگر اقدامات در سال 98 بوده است.»
محمودی با اشاره به برگزاری نمایشگاه ملی و سراسری صنایع دستی، برگزاری نمایشگاه منطقه‌ای، برگزاری جشنواره ورنی و بافته‌های سنتی عشایر یک مورد در پارس‌آباد، برگزاری جشنواره گلیم و بافته‌های سنتی یک مورد در نمین، برگزاری کارگاه های آموزش آشنایی صنعتگران و تولید کنندگان با تجارت داخلی و خارجی به تعداد دو مورد در شهرستان اردبیل گفت: «65 میلیارد و 760 میلیون ریال تسهیلات بانکی نیز در این مدت به 601 نفر از صنعتگران و تولید کنندگان صنایع دستی استان ارائه شده است.»
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل تکمیل ساختمان نمایشگاه دائمی صنایع دستی پارس‌آباد با 40 درصد پیشرفت فیزیکی، تشکیل انجمن‌های مردم نهاد در رشته‌های مختلف صنایع دستی، توسعه بسته بندی صنایع دستی به تعداد دو مورد برای بسته‌بندی تولیدات چرمی، برند سازی محصولات صنایع دستی، مستند نگاری و تکمیل پرونده مالکیت معنوی گلین بالا، قلمزنی و سوپاند داش (فلاخن) را نیز از اقدامات انجام شده در سال گذشته عنوان کرد.
محمودی اظهار کرد: «تکمیل پرونده و اخذ نشان ملی مرغوبیت صنایع دستی، تکمیل پرونده شهر و روستای جهانی و ملی با محوریت عنبران نمین و گوزلی اصلاندوز و نمهیل خلخال، باز زنده‌سازی رشته اوجاق قیراقی از بافته‌های عشایری استان، درجه‌بندی کارگاه‌های صنایع دستی و اخذ گواهی کیفیت برای 20 کارگاه در سطح استان، تهیه و تدوین فیلم آموزش رشته‌های صنایع دستی گلیم بافی و جاجیم بافی و بیمه صنعتگران و تولیدکنندگان صنایع دستی از محل صندوق اجتماعی طبق تفاهمنامه به تعداد 80 نفر انجام شده است.»
او از تشکیل انجمن‌های صنفی صنایع دستی و یا اتحادیه صنایع دستی استان، ایجاد 17 بازارچه موقت نوروزی و تابستانی در شهرهای اردبیل، مشگین‌شهر، خلخال، نمین، گرمی، عنبران، سرعین و نیر، حمایت و توسعه فروشگاه‌های مجازی محصولات صنایع دستی، راه‌اندازی بازارچه صنایع دستی در شیخ کلخوران، ساماندهی موزه صنایع دستی حمام شیخ با همکاری بخش خصوصی و پیگیری و نامگذاری یکی از میادین در هر یک از شهرستان‌های استان به نام میدان صنایع دستی و حضور در جشنواره فجر تهران در سال 98 خبر داد.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل گفت: «طراحی و نمونه‌سازی صنایع دستی عروسک محلی گلین بالا، تکمیل سالن نمایشگاه دائمی صنایع دستی شهرستان نمین با 80 درصد پیشرفت فیزیکی، حضور مدیرکل و معاون صنایع دستی و هنرمندان و صنعتگران در برنامه های اختصاصی صدا و سیمای استان با موضوع صنایع دستی با هدف معرفی این صنایع با موضوع حضور در شبکه استانی سبلان به تعداد 15 مورد و تهیه گزارش خبری و مصاحبه در رابطه با صنایع دستی استان با شبکه خبر و شبکه استانی سبلان و شبکه سحر آذری به تعداد 3 مورد نیز از دیگر اقدامات سال گذشته بوده است.»
صادرات تولیدات صنایع دستی عمده مشکل صنعتگران است
مهسا قنبرزاده، از هنرمندان رشته قلمزنی استان اردبیل اظهار کرد: «رشته قلمزنی در دو شاخه قلمزنی فلز و قلمزنی چرم ریشه باستانی داشته و از قدیم این هنر و صنعت در بین مردم برای امور مختلف به کار می‌رفته است.»
او افزود: «خوشبختانه استان اردبیل آثار فلزی قلمزنی مختلفی متعلق به دوره‌های تاریخی، باستانی و اسلامی دارد که نشان‌دهنده قدمت هنر قلمزنی و بومی بودن این هنر در استان است.»
قنبرزاده قلمزنی را ایجاد نقوش بر روی فلزات به وسیله قلم‌های فولادی دانست و تصریح کرد: «نمونه شاخص و بارز این سبک درب‌های قلمزنی شده بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی است»
این هنرمند رشته قلمزنی گفت: «آموزش هنر قلمزنی برای اولین بار در استان اردبیل از سال 93 به صورت آکادمیک در مرکز آموزش صنایع دستی اردبیل آغاز شده و ادامه دارد.»
او از کسب 3 نشان ملی مرغوبیت کالا در سه سال اخیر که یک اثر برای کسب نشان یونسکو معرفی شده است، خبر داد و افزود: «پنج نمایشگاه تخصصی کشوری و استانی قلمزنی توسط هنرمندان اردبیلی برگزار شده که ماحصل آن ثبت و احیای هنر قلمزنی در استان بوده است.»
قنبرزاده یادآور شد: «در تیرماه سال 98 هنر قلمزنی استان در شورای ثبت آثار ناملموس به ثبت ملی رسید و تا به حال 820 هنرجو آموزش دیده‌اند که 210 نفر از این تعداد به صورت مستقل به عنوان شغل اولیه از این صنعت کسب درآمد می‌کنند.»
او با اشاره به مشکلات این رشته از صنایع دستی بیان کرد: «عمده‌ترین مشکلات این رشته صادرات تولیدات قلمزنی است چرا که در سطح استانی و کشوری ظرفیت فروش مناسبی داریم و در تدوین برنامه صادرات نیز اقدام شده است.»
لزوم راه‌اندازی نمایشگاه دائمی برای توسعه بازاریابی محصولات
سپیده پناهی، مربی و احیاگر چرم‌دوزی در اردبیل نیز با اشاره به مشکلات رشته چرم‌دوزی اظهار کرد: «از جمله مشکلات این رشته صنایع دستی در استان محدودیت بازار عرضه و فروش این تولیدات است.»
او راه‌اندازی نمایشگاه دائمی صنایع دستی را از راهکارهای توسعه بازار فروش این تولیدات دانست و افزود: «برای رونق در صنعت چرم‌دوزی نیازمند معرفی و شناساندن این رشته از صنایع دستی با برپایی نمایشگاه دائمی صنایع دستی در اردبیل هستیم.»
پناهی با بیان اینکه اغلب هنرجویان این رشته از صنایع دستی وارد بازار کار شده و در کارگاه‌ها به به صورت تولید خانگی اقدام به فعالیت در این رشته می‌کنند، گفت: «چرم‌دوزی رشته جدیدی در استان به شمار می‌رود که از حدود 6 سال فعالیت در این رشته در اردبیل آغاز شده و هنرمندان زیادی موفق به فراگیری این هنر کرده‌اند.»
انتهای پیام/
