در محدوده فعلی استان گلستان (گرگان سابق) ابریشم‌بافی و تولید آن دارای سابقه‌ای دیرینه است. باتوجه به منابع تاریخی، در دوره حمله مغولان و عهد صفویه، گرگان یکی از مناطق مهم تولید ابریشم ایران بوده است. پارچه‌های بافته شده در منطقه گرگان و دشت به سبک پارچه‌های ابریشم چینی است.
صنعت ابریشم‌بافی شامل تولید پارچه‌های ابریشمی الوان با طرح‌های ساده، راه‌راه و چهارخانه که توسط دستگاه بافت دستی با عرض تقریبی 30 تا 40 سانتی‌متر و به طول چله 100 متر و یا بیشتر تولید می‌شود غالباً در مناطق رامیان، مینودشت و ترکمن صحرا بافته می‌شود. در طرح و نقش تولیدات این دو منطقه تفاوت‌های محسوسی را که ریشه در فرهنگ و سنت این مناطق‌ دارد، مشاهده می‌کنیم.
با توجه به این‌که پرورش توتستان، کرم ابریشم و پیله، ابریشم‌کشی، صمغ‌گیری و سفیدگری، رنگرزی و فرآیند بافت پارچه ابریشم دستی در استان گلستان سابقه طولانی دارد و نسل‌به‌نسل از گذشتگان به مخاطبان امروز رسیده، موانعی بر سر راه تولیدات دستباف استان قرارگرفته که موجب کاهش میزان تولید این هنر اصیل و بومی شده است.
در اوایل خرداد هر سال با وجود توتستان‌ها و پرورش کرم ابریشم در منطقه کلاله و مراوه‌تپه، بومیان منطقه پایگاه ‌هایی ایجاد می‌کنند و تولیدکنندگان در این محل پیله‌های کرم ابریشم را به واسطه‌ها (دلالان)، خریداران غیربومی (از استان‌های خراسان، مازندران، گیلان، سمنان) عرضه می‌کنند و این مسئله خود آسیبی جدی به نساجی اصیل و ابریشم‌بافی استان است. یکی از مهم‌ترین دلایل این اتفاق، نداشتن کارگاه‌های فرآوری تولید پیله به نخ ابریشم به صورت ماشینی در استان است. مدت زمان تبدیل پیله به نخ، مشخص است و باتوجه به ابریشم‌کشی دستی و زمان محدود، احتمال تخریب پیله‌ها وجود دارد درصورتی‌که اگر کارگاه‌هایی با این کارکرد و به‌صورت ماشینی احداث شود می‌تواند بستر تولید و تامین ابریشم استان را با قیمت مناسب‌تر فراهم آورد .

*مسئول واحد توسعه و ترویج معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان گلستان

انتهای پیام/