لطفاً خودتان را برای مخاطبان میراث‌آریا معرفی کنید؟ 

آی‌جان عبادی هستم متولد سال ۱۳۵۹ در شهرستان گنبدکاووس. تحصیل را در دوره نهضت سوادآموزی گذراندم و حدود ۲۰ سال است که تولیدات صنایع چرم با عنوان رشته صنایع‌دستی سراجی سنتی را آغاز کردم. در ابتدای راه پس از دو سال یادگیری و کسب مهارت، فعالیتم در این رشته به‌صورت حرفه‌ای و در حوزه تولید آغاز شد. 

چگونه به رشته سراجی سنتی وارد شدید؟ 

همیشه احتیاج و نیاز سبب تحرک و پویایی و کشف مسیرهای جدید است. انسان زمانی که احساس نیاز می‌کند به دنبال کشف و اندیشه می‌رود. شرایط زندگی برای من به شکلی بود که مجبور بودم سخت کارکنم تا کسب درآمدی برای خود داشته باشم. من فرزند طلاق، فاقد سرپرست و تحت سرپرستی سازمان بهزیستی هستم و در سن چهارسالگی مادر و پدرم از یکدیگر جدا شدند. از همان سنین کودکی سرپرستی خواهران و برادر کوچک‌ترم به عهده خودم بود و مجبور به کسب درآمد بودم تا در کنار حمایت‌های بهزیستی، سایر مخارج زندگی را تأمین کنم. از ابتدا روحیه‌ام به شکلی بود که باکار و فعالیت احساس پویایی داشتم. 

سال‌های بعد که کمی بزرگ‌تر شدم در اولین تجربه‌های ورود به بازار با چند نفر از اهالی روستا که آن‌ها نیز به‌نوعی مشکلات مادی داشتند روسری‌های سنتی را از شهر گنبدکاووس در شرق استان گلستان خریداری و در مترو و خیابان‌های تهران می‌فروختم. اما آن زمان احساس پوچی می‌کردم و در ذهن و رویاهایم علاقه‌مند بودم به‌عنوان یک تولیدکننده در بازار فعالیت کنم؛ این علاقه و رؤیاپردازی‌ها من را بر آن داشت تا با طرح موضوع با همکارم که هنوز در کنار هم فعالیت می‌کنیم، برای ورود به عرصه تولید همفکری کنیم و به دنبال محصولی برای تولید و عرضه به بازار باشیم. 

در نخستین گام حدود ۱۸ سال پیش با ۱۰۰ هزار تومان سرمایه‌ای که از راه دست‌فروشی روسری‌ها جمع کرده بودم به حوزه تولید فرش‌های چرم وارد شدم و برای اینکه در این مسیر ضربه مالی زیادی بر سرمایه‌ام وارد نشود ابتدا طراحی فرش چرم و پوست خود را در سایزهای کوچک انجام داده و این محصولات را در بازارهای تهران به فروش می‌رساندم. در آغاز با تولید ۴ پادری چرم فعالیت تولیدی خود را آغاز کردم. خوشبختانه اولین تولیدات چرمی ما با استقبال مواجه شد و خیلی زود به فروش رفت؛ با مشاهده این استقبال از محصولاتم انگیزه بیشتری برای ادامه راه گرفتم و تا به امروز با توسعه فعالیت خود در حوزه سراجی سنتی (چرم) به این مسیر ادامه دادیم. 

از تجربیات و افتخارات خود در حوزه کارآفرینی صنایع‌دستی برایمان بگویید. 

سراسر زندگی انسان با کسب تجارب جدید همراه است. در این ۲۰ سال فعالیت در صنعت چرم همواره در حال کسب تجارب بیشتر در ارتباط بازار هدف، سلیقه مشتری، تولید باکیفیت‌تر و کسب رضایت مشتری هستم. 

برگزیده تندیس کارآفرینی از دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین و همچنین انتخاب به‌عنوان یکی از ۲۰ بانوی هفتمین دور انتخابات زنان کارآفرین برتر که توسط معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده برگزار شد، ازجمله مهم‌ترین افتخاراتم در حوزه کارآفرینی صنایع‌دستی است. 

همچنین در سال گذشته و در جشنواره ملی آرمان برتر که باهدف شناسایی و معرفی ظرفیت‌های چهره‌های فرهنگی و هنری کشور برگزار شد موفق به دریافت جایزه برگزیده آرمان برتر شدم. 

کارگاهتان چگونه شکل گرفت و در حال حاضر چند نفر در آن مشغول هستند؟ 

از ابتدای تولید محصولات چرمی در حوزه آموزش فعال بودم و با آموزش به زنان سرپرست خانوار آن‌ها را برای کسب درآمد تشویق می‌کردم و با به‌کارگیری آنان در کارگاه، فعالیت را گسترش داده و برای بانوان بیشتری اشتغال ایجاد کردیم به‌طوری‌که اکنون حدود ۲۰ بانوی سرپرست خانوار در کارگاه ما مشغول فعالیت هستند. 

کارگاه ما در روستای گدم‌آباد از توابع شهرستان گنبدکاووس در شرق استان گلستان واقع‌شده است و اکنون نیز در حال ایجاد دومین کارگاه باهدف مهارت‌آموزی در حوزه صنایع‌دستی به کودکان کار و کودکان تحت سرپرستی بهزیستی هستیم که این کارگاه نیز در مراحل پایانی ایجاد است. علاوه بر این امیدوارم با عبور از شرایط کرونا و رونق دوباره بازار صنایع‌دستی بتوانم فرصت کارآفرینی برای تعداد بیشتری از هنرمندان استان ایجاد کنم. 

کارگاه ما با تهیه مواد اولیه و فراهم کردن اقدامات اولیه برای تولید، طرح و سفارش را در اختیار هنرمندان قرار داده و هنرمندان در منازل خود و یا در کارگاه محصولات مدنظر را تولید می‌کنند و عرضه آن به بازار از طریق حضور در نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها و یا فروش اینترنتی و حضوری به عهده ماست. 

در کنار فعالیت‌های کارگاه، تلاش می‌کنم تا هنرمندان صنایع‌دستی که در روستاهای استان مشغول فعالیت هستند و نمی‌توانند تولیدات خود را در بازار عرضه کنند نیز راهنمایی کرده تا محصولات خود را با تغییرات اندک به تولیداتی بازارپسند تبدیل کرده تا شاهد رونق در فروش باشند. 

چرا زنان سرپرست خانوار را هدف کارآفرینی خود قراردادید؟ 

خودم فاقد سرپرست بودم و برای فعالیت در حرفه‌ای به‌منظور امرارمعاش، شرایط سختی را سپری کردم و درک روشنی از وضعیت و نیازهای بانوان سرپرست خانوار در ذهن دارم. شعار و اعتقادم این است که اشتغال‌زایی زنان سرپرست خانوار سبب آرامش مادران جامعه و آرامش مادران نیز موجب آرامش و آسایش فرزندان طلاق و آسیب‌دیده جامعه شده و به‌نوعی از هرگونه آسیب اجتماعی در این فرزندان کاسته می‌شود. 

ازاین‌رو زنان سرپرست خانوار را برای فعالیت و کارآفرینی انتخاب کردم و خدا را شاکرم که با کمک به این قشر از دعای خیر بانوان سرپرست خانوار که به نظرم یکی از مظلوم‌ترین اقشار هستند بهره‌مند هستم. 

چه محصولاتی تولید می‌کنید و شیوه عرضه محصولاتتان چگونه است؟ 

تولیدات کارگاه ما فرش‌های چرم است. با طراحی بر روی ضایعات پوست گاو و گوسفند پس از دباغی، محصولاتی را مانند فرش تولید می‌کنیم که سعی کردیم مطابق سلیقه بازار هدف و مشتریان باشد. با ایده‌های جدید سعی کردیم تا تولیدات خود را گسترش داده تا طراحی یک‌منزل را با چرم و پوست بتوانیم به زیباترین شکل اجرایی کنیم. ازاین‌رو نخستین مرکز تخصصی دکوراسیون داخلی با فرش‌های چرم و پوست بانام تجاری «یورتای آدین» که نام تجاری محصولاتم هم بوده ایجاد کردیم و تمام تلاشم در همه حوزه‌های کاری تولید محصولات باکیفیت و معرفی آن به بازارهای داخلی و خارجی است. 

فروش محصولات تولیدی ما از طریق دفتر فروش به آدرس گنبدکاووس، خیابان خیام شمالی، نبش کوچه خیام ۲۸، مجتمع ایل‌آی، غرفه ۹۳ انجام می‌شود. همچنین به‌صورت مستمر در نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها نیز شرکت می‌کنیم که متأسفانه در حال حاضر به دلیل شیوع کرونا این نمایشگاه‌ها برگزار نمی‌شود. 

وضعیت تولید صنایع‌دستی را در استان گلستان چگونه ارزیابی می‌کنید؟ 

در استان گلستان در حوزه صنایع‌دستی تولیدکنندگان بسیاری فعال هستند اما کسانی که بازار هدف خود را پیدا کنند و این حرفه را شغل و حرفه خود بدانند و به‌صورت جدی در آن فعالیت کنند تعداد کمتری هستند. خوشبختانه استان گلستان از تنوع اقوام برخوردار است و هرکدام از این اقوام صنایع‌دستی و هنرهای سنتی مختص خود را دارند که این امر موجب تنوع رشته‌ها و تولیدات صنایع‌دستی در استان شده است. 

هنرمندان استان به لحاظ تولید صنایع‌دستی و طراحی و تولید در سطح خوبی هستند اما برخی از آن‌ها به بازار هدف و سلیقه امروز مشتری آشنایی ندارند که این امر موجب شده تا در حوزه صنایع‌دستی به جایگاه واقعی خود به‌عنوان یک کارآفرین نرسند. 

در صنایع‌دستی اولین موردی که باید به آن توجه ویژه داشت این است که با تأکید بر حفظ سنت و اصالت و حفظ میراث کهن محصولات تولیدی، باید آن را باسلیقه امروز مشتری هماهنگ کنیم. باید تولیدات خود را به شکلی روانه بازار کنیم تا در زندگی و خانه‌های امروزی جایگاه داشته باشد و افراد بتوانند آن را در طراحی منزل خود به‌کارگیرند. 

نقش رشته سراجی سنتی را از منظر اقتصادی و اشتغال چگونه ارزیابی می‌کنید؟ 

اگر در حوزه چرم و تولیدات این رشته به شکل هدفمند و با برنامه فعالیت کرد به لحاظ اقتصادی مناسب است. اقلیم و آب‌وهوای مناسب زمینه تولید چرم مناسبی را در استان گلستان فراهم ساخته است و به لحاظ مواد اولیه، یکی از مواد باکیفیت منطقه را داریم. 

قبل از شرایط کرونایی با چند کشور اروپایی مانند آلمان، اتریش، سوئد و ترکیه به‌صورت چمدانی صادرات داشتیم که امیدواریم با عبور از شرایط کرونا دوباره این صادرات از سر گرفته شود و بتوانیم این نوع صادرات را به صادرات انبوه تبدیل کنیم. 

با توجه به تجربیات بنده بازار صادرات صنایع‌دستی در کشور ما از ظرفیت بسیار خوبی برخوردار است. ایران جزو کشورهایی است که دارای تنوع بالایی در حوزه صنایع‌دستی است. فعالان حوزه صنایع‌دستی اگر پویایی و تلاش و پشتکار داشته باشد قطعاً در حوزه تولید صنایع‌دستی به جایگاه‌های خوبی می‌رسد و می‌توانند بازار خوبی را در این بخش تجربه کنند که نمونه‌های آن را بسیار در اطرافم دیده‌ام. قطعاً ورود باپشتکار در حوزه صنایع‌دستی می‌توان علاوه بر ایجاد اشتغال برای افراد، زمینه رونق اقتصادی را برای شهر، منطقه و کشور فراهم سازد. 

موانع تولید محصولات چرم در استان چیست و چه درخواستی از مسئولان استان دارید؟ 

مواد اولیه محصولات تولیدی ما از ضایعات پوست دام است. برای تولید محصولات چرمی ابتدا ضایعات پوست دام را از کشتارگاه‌های منطقه جمع‌آوری می‌کنیم. در برخی مواقع پوست‌ها را به‌صورت سنتی دباغی می‌کنیم اما برای تولید بیشتر باید پوست‌های جمع‌آوری‌شده در استان را برای دباغی به تهران ارسال کنیم که هزینه تولید را بالا خواهد برد. ازاین‌رو تنها مشکل ما در مواد اولیه، نبود کارخانه دباغی پوست دام در استان است که نیازمند سرمایه‌گذاری در این حوزه و ایجاد مرکزی به این منظور است. 

تمامی رشته‌های صنایع‌دستی نیازمند تبلیغ و بازاریابی است. کارآفرینان استان در حوزه صنایع‌دستی نیاز به تبلیغ و معرفی در سطح استان و خارج از استان و حتی در سطح بین‌الملل و کشورهای همسایه دارند. مسئولان کارآفرینان و تولیدکنندگان را علی‌الخصوص فعالان حوزه صنایع‌دستی که تولیدی سراسر ملی است را در حوزه تبلیغات و بازاریابی حمایت کنند تا هنر فاخر اقوام استان گلستان در سطح ملی و بین‌المللی به شایستگی معرفی و شناسانده شود. 

 

* تهیه و تنظیم: ابوالفضل آذری

 

انتهای پیام/