خانه شریف با نمایی از ساروج و گچ

شهرستان بندرعباس در جنوب ایران و در کنار آب‌های گرم خلیج‌فارس و تنگه هرمز قرار دارد. این شهرستان از شمال به شهرستان حاجی‌آباد، از غرب به شهرستان بندر خمیر و از شرق به شهرستان‌های میناب و رودان محدود می‌شود.

کوه گنو با ارتفاع بیش از دو هزار متر ادامه رشته‌کوه‌های زاگرس است که در شمال بندرعباس قرار دارد. هوای این شهر به دلیل مجاورت با دریا گرم و مرطوب است و دارای یک‌فصل گرم و طولانی و یک‌فصل معتدل و کوتاه است.

خانه شریف یکی از آثار تاریخی در شهر بندرعباس است که قدمت آن مربوط به پهلوی اول است که در سال 1384 به شماره 13778 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

خانه شریف در اواخر دوره قاجار توسط یکی از ملاکان سرشناس بندرعباس به نام شریف، ساخته‌شده است؛ این بنا به‌گونه‌ای هماهنگ با اقلیم منطقه بر روی سکویی سنگی قرار گرفته تا از نفوذ رطوبت به ساختمان جلوگیری شود.

وجه‌تسمیه اثر به نام سازنده بنا مشهور به شریف است. نوع مالکیت خصوصی است و هم‌اکنون در اختیار ورثه مرحوم شریف است.

خانه شریف بر روی سکویی به ارتفاع یک متر ساخته‌شده است که با پلکانی امکان دسترسی به آن وجود دارد. مساحت کل بنا 4545 مترمربع و زیربنا بدون احتساب سکو، 631 مترمربع و نیز مساحت زیربنا با سکو 874 مترمربع است.

جزئیات بنا

این بخش شامل 20 ستون در ضلع‌های جنوبی، جنوب غربی، جنوب شرقی و شمال بنا با طاق‌های هلالی رواق بنا را تشکیل می‌دهد. از این تعداد ستون‌ها 3 ستون ازنظر پایه ستون و اضلاع ستون‌ها متفاوت بوده و 17 ستون شش‌ضلعی با پایه ستون‌های مربع شکل است.

این بخش شامل چهار اتاق بزرگ، سه اتاق کوچک، حوضچه و چهارستون با طلاق هلالی است.

شامل دو اتاق که هرکدام از اتاق‌ها دارای سه درگاه با طاق هلالی و درب چوبی که یکی از درگاه‌ها به رواق شرقی و دو درگاه دیگر به درون بنا باز می‌شوند. اتاق ضلع شرقی دارای چهار طاقچه با پنجره‌های چوبی است که در جهت‌های شمال، شرق و جنوب قرار دارد.

این قسمت دارای یک اتاق مستطیل شکل بزرگ با دو درگاه در قسمت شرقی و دو طاقچه در سمت شمال و جنوب است، همچنین 2 اتاق کوچک در شمال و یک اتاق کوچک در جنوب اتاق مستطیل شکل قرار دارد و هرکدام از اتاق‌های کوچک دارای یک درگاه با طاق هلالی و درب چوبی هستند.

در این بنا تزیینات قابل‌توجهی مشاهده نمی‌شود اما می‌توان به حوضچه‌ای در درون بنا که با طراحی از گل شش پر است، اشاره کرد.

ارتفاع بنا از سطح سکو چهار متر است. در اطراف بنا، ناودان‌های چوبی برای هدایت آب باران به خارج از بام تعبیه‌شده است.

ویژگی اثر

ـ احداث بنا بر روی سکو برای جلوگیری از رطوبت در بنا

ـ خانه شریف فاقد بادگیر است اما طراحی آن به‌گونه‌ای است که جریان بادهای شمالی، جنوبی، جنوب غربی و جنوب شرقی به‌راحتی درون بنا جریان می‌یابد.

ـ برای استفاده بهینه از جریان باد جنوب که از سواحل دریا می‌وزد، موقعیت بنا جنوبی است.

ـ وجود رواق در بنا علاوه بر سهولت جریان باد، زیبایی خاصی نیز به بنا بخشیده است.

خانه شریف بااینکه خصوصیات سبک معماری هرمزگان را به‌خوبی در خود جای‌داده است؛ اما با آمدن امکاناتی نظیر برق و لوله کشی، معماری آن دستخوش تغییر شده است و ویژگی‌های دوره گذر از  معماری قاجار و آغاز معماری پهلوی را به آن افزوده است. قسمت‌های اصلی این ساختمان از سنگ، ساروج و گچ ساخته‌شده است. ساروج نوعی ملاط مصرفی در حوزه خلیج‌فارس است که از ترکیب گچ، خاک رس و کاه تهیه می‌شد.

این بنا سقفی سنتی دارد که از چوب چندل و سوند(شاخه‌های درخت خرما) شکل‌گرفته و بعدها با کامپوزیت‌های قدیمی مرمت‌ شده است.

اتاق‌های این سازه دوبه‌دو، قرینه و رو به روی‌هم واقع‌ شده‌اند و شیشه‌های رنگی آن جلوه‌ای ویژه و ماندگار به درها و پنجره‌ها بخشیده است.

رواق‌ها به‌گونه‌ای طراحی‌ شده است که جریان هوا را بدون نیاز به ابزارهای تهویه، به تمام اتاق‌ها می‌رساند. رواق‌های منحصربه‌فرد این خانه و درختان بومی که دورتادور بنا را در برگرفته است؛ شرایط مناسبی را برای تبدیل این خانه به مرکز بوم گردی، ایجاد کرده است.

گزارش از طیبه حسین آخوندی

انتهای پیام/

کد خبر 14010807395495

برچسب‌ها