اصفهان یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران است که بازار همواره به‌عنوان یکی از ارکان شهرسازی آن به‌ویژه در دوران اسلامی به شمار می‌رود.
در این میان دو میدان تاریخی عتیق امام علی(ع) و میدان تاریخی نقش‌جهان امام خمینی(ره) دو بازار عظیم و تاریخی ایران را در کنار خود شکل داده‌اند به‌گونه‌ای که بازار میدان عتیق با بیش از یک هزار سال قدمت و بازار تاریخی قیصریه و بازارهای پیرامون میدان نقش‌جهان با بیش از 400 سال قدمت یادگاری از دوران عظمت اصفهان به ترتیب در دوران دیالمه، سلاجقه و درنهایت صفویه به شمار می‌رود.
در این میان بازار تاریخی قیصریه که در محور شمال میدان نقش‌جهان واقع شده است و با فضای سرپوشیده‌ای که دارد نقش مهمی در اتصال این دو محور تاریخی اصفهان ایفا کرده و هنوز هم پس از قریب به 400 سال همچنان با بیش از 8 هزار واحد تجاری پویا به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های حفاظت میراث ارزشمند تاریخی که باید به آن نگاهی جدی داشته باشیم حفاظت از میراثی است که همچنان کارکرد خود را در طی گذر زمان حفظ کرده و توسط مردم کاربرد دارد. در این میان مساجد تاریخی، میادین تاریخی و همچنین بازارهای تاریخی بخشی از میراث ارزشمند فرهنگی این سرزمین هستند که حفاظت و امتداد حیات آن‌ها از ابعاد مختلف حقوقی و حفاظتی برای وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از اهمیت بسیار برخوردار است.
از یک‌سو لزوم حفاظت از این آثار در راستای تداوم حیات آنان و از سوی دیگر لزوم تعیین تکلیف مالکیت و یا مدیریت این آثار که عمدتاً دچار تعدد مدیریتی بوده و یا اینکه بخشی از مالکیت آن‌ها متعلق به عموم مردم است و قاعدتاً دارای مالکیت خصوصی است از پیچیدگی‌ها و ظرافت خاصی برخوردار است.
بازار تاریخی قیصریه اصفهان از منظر حفاظتی به دلیل قدمت و گستره آن بسیار حساس است به‌گونه‌ای که اکثر بیش از 8 هزار واحد تجاری آن دارای مالکیت خصوصی و یا مالکیت اوقافی است، مالکیت برخی از این واحدهای تجاری به‌صورت سند ملکی و یا به‌صورت سرقفلی در اختیار بخش خصوصی است، همچنین برخی سراها، تیمچه‌ها و کاروانسراهای آن دارای مالکیت خصوصی و یا مالکیت اشتراکی است و یا اینکه در اختیار سازمان اوقاف و امور خیریه است که به‌صورت اجاره در اختیار بخش خصوصی است.
درعین‌حال مبادی ورودی و خروجی و محورهای مواصلاتی این بازار عظیم هم در حکم معابر عمومی است که مالکیت آن دولتی است، بااین‌حال با توجه به قدمت این بازار عظیم و پرپیچ‌وخم بودن محورهای اتصال آن، در برخی ادوار تاریخی به‌ویژه در طی 60 سال اخیر، برخی از این معابر عمومی ازجمله سکوهای عظیم چهارسوهای متعدد این بازار بزرگ به‌تدریج توسط اشخاص تصرف شده و در آن به فعالیت‌های تجاری مشغول هستند.
با توجه به لزوم حفاظت بهینه از این مجموعه تاریخی، حوزه حقوقی این اداره‌کل با همکاری حوزه محور تاریخی و فرهنگی بازار و یگان حفاظت، اقدام به شناسایی بخش‌های مختلف معابر متعدد عمومی این بازار عظیم تاریخی کرده و این نتیجه به دست آمد که برخی محورهای این معابر عمومی بیش از 50 سال است که به‌صورت غیرقانونی در تصرف اشخاص مختلف بوده و همین امر حفاظت از این بازار تاریخی را دچار مشکل فراوان کرده بود، لذا در یک اقدام ضربتی، اداره‌کل ضمن شناسایی این واحدها و اخذ دستور از مقام محترم قضائی، به‌تدریج در حال اقدام برای رفع تصرف و آزادسازی این محورهای تاریخی است تا ضمن رفع تصرف و ارائه چهره زیباتر از این محور تاریخی، بتوان به حفاظت بهتر از این مجموعه تاریخی همت گماریم.
انتهای پیام/
