میراث آریا: روستای پاده در چهار کیلومتری شمال شرقی شهرستان آرادان واقع شده و مشتاقان تماشای تاریخ و معماری کهن ایران‌زمین می‌توانند با عبور از پاکدشت تهران مسیر خود را به سمت ایوانکی و گرمسار ادامه دهند و با عبور از گرمسار و طی مسیری حدود ۲۰ کیلومتر به آرادان و سپس به روستای پاده برسند.
ناصرالدین‌شاه قاجار، هوتوم شیندلر (سفیر اروپایی)، صنیع‌الدوله (وزیر ناصرالدین‌شاه)، روزنامه‌های مسافرت هرات، سفرنامه خراسان، سفرنامه مرو، سفرنامه استرآباد، مازندران و گیلان (نوشته میرزا ابراهیم برای ژنرال درن) و میرزا محمدرضا کلهر و روزنامه سفر خراسان (نوشته میرزا قهرمان امین لشگر) ازجمله اشخاص و سفرنامه‌هایی هستند که در آن‌ها به روستای پاده اشاره شده است.
اهالی این روستا تا حدود ۱۵۰ سال پیش همگی در داخل قلعه زندگی می‌کردند، ولی کم‌کم از قلعه خارج‌شده و شروع به ساختمان‌سازی در اطراف آن کردند.
قلعه قدیمی پاده مدور شکل و به بزرگی یک هکتار از خشت و گل بر روی یک محوطه بزرگ و بلند آبرفتی ساخته شده بود و امروزه از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی این روستا به شمار می‌رود. زمان ساخت کهن دژ پاده به دوران قبل از اسلام و دوره ساسانیان مربوط می‌شود، اما در طول سال‌ها مرمت‌شده و آثار معماری اسلامی مربوط به قرن ۱۳ هجری نیز در این دژ کهن به چشم می‌خورد. در بخش‌هایی از بنا آجرهای مربع شکل با اضلاع 45 سانتی‌متری و قطرهای 10 و 8 سانتی‌متری به چشم می‌خورند، اما همان‌طور که پیش از این گفته شد، مصالح غالب این قلعه را خشت و گل تشکیل می‌دهند. ضلع شمالی بنا را جرزهایی قطور و بلندقامت در برگرفته است، اما در مقابل آن، دیواره‌های جنوبی کوتاه مرتبه بوده و دروازه‌های اصلی قلعه را در خود جای داده‌اند. دروازه اولیه این دژ باستانی از سنگ ساخته شده بود اما پس از مدتی به‌عنوان پل مورد استفاده قرار گرفت. در ابتدا اطراف قلعه را خندقی فراگرفته بود تا در هنگام حمله دشمن از مردمان و این بنا محافظت شود، اما در میانه دهه 1350 آن را با زمین اطرافش هموار کردند و دیگر اثری از آن به‌جای نماند.
قرارگیری قلعه پاده بر بلندترین نقطه این روستای گردشگری این امکان را به محافظان آن می‌داد تا بتوانند بر تمامی مناطق اطراف به‌راحتی نظارت کنند و چیزی از نظرشان به دور نماند.
قلعه پاده چنان عظیم و با اهمیت در شناخت معماری کهن ایران‌زمین است که در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۵۸۱۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
امامزاده ابوسعید (ع) از دیگر آثار تاریخی روستای پاده شهرستان آرادان مربوط به دوره تاریخی پس از اسلام، نشان‌دهنده سابقه اسلام و مذهب شیعه در این دیار کهن است که این اثر تاریخی نیز در بیست و دوم آبان ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۰۱۶۵ در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفت.
حمام پاده از دیگر جاذبه‌های تاریخی روستای پاده به شمار می‌رود که به سبک معماری حمام‌های ایرانی در دوره قاجار ساخته‌شده و دارای فضاهای مجزا از هم شامل ورودی، کفش کن، راهروی دسترسی، فضای اصلی و خزینه است که به‌عنوان یکی از آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
یخچال‌ها، آب‌انبارها و حوض‌های روستای پاده از دیگر آثار تاریخی و نمونه‌های کاملی از معماری ایران کهن است که زندگی گذشتگان این منطقه را تداعی می‌کند و درواقع بافت تاریخی این روستا معماری بیش از یک قرن پیش را نشان می‌دهد.
آب‌انبار خونی از بناهای دوره قاجار است که در جنوب شرقی یخدان روستای پاده قرار دارد. این بنا دارای سقف گنبدی شکل آجری بوده است. اهالی روستا تا حدود سال ۱۳۰۰ شمسی از این آب‌انبار استفاده می‌کردند. سقف گنبدی آن در سال ۱۳۳۰ شمسی کاملاً فرو ریخته است. اکنون تنها منبع اصلی و استوانه‌ای شکل آن باقی مانده است. عمق این آب‌انبار هفت متر است. در فصل زمستان آن را با آب رودخانه پر می‌کردند و در آن را کاملاً می‌بستند. اول چلِه تابستان در آن را باز می‌کردند. کارشناسان گنجایش تقریبی آن را حدود ۲۱۵ مترمکعب تخمین زده‌اند.
بیش از ده سال است که از معادن روستای پاده نمک استخراج می‌شود. این معدن محل بالا آمدن گنبد نمکی با پوشش گچ و نمک است. یکی از این معادن به شکل کوه است و نحوه استخراج نمک از آن باعث شکل‌گیری غاری دستکند شده است. معمولاً برای ساختن تونل در جاده‌ها از یک قالب خاص الگوبرداری می‌شود، قالبی که استحکام، دوام و امنیت تونل را تضمین کند.
در استان سمنان بیش از هزار اثر تاریخی، فرهنگی، طبیعی و معنوی شناسایی شده که تاکنون بیش از ۷۰۰ اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و هر مسافر و گردشگری با هر انگیزه‌ای که به استان سمنان دیار باسابقه غنی تاریخی و فرهنگی سفر کند به دلیل تنوع اقلیمی می‌تواند مطابق اهداف، ذوق و برنامه خود، در استان سمنان دیدنی‌های مورد نظر خود را بیابد و لذت سفر را برای خود دوچندان کند.
گزارش: جواد طیبی
انتهای پیام/
نظر شما