میراث آریا: شهرستان آرادان دارای آب و هوایی کوهپایه‌ای در مرکز، ییلاقی در شمال و کویری در جنوب شهرستان است. محصولات عمده کشاورزی، باغی و دامی این شهرستان شامل گندم، پنبه، خربزه، انجیر، گوجه‌سبز، گردو، زیتون، پرورش دام و طیور و زنبورداری است که به علت بهره‌مندی از دشت‌های حاصلخیز و مشروب شدن به‌وسیله رودخانه دائمی حبله‌رود یکی از قطب های کشاورزی استان سمنان محسوب می‌شود.
از جاذبه‌های آرادان می‌توان به امامزاده علی‌اکبر (ع) با قدمت ایلخانی، امامزاده شاه سلطان نظر (ع)، بازار تاریخی، تپه تاریخی شاه نظر، مسجد جامع و حسینیه، کاروانسرای ده نمک، روستای هدف گردشگری پاده و مناطق نمونه گردشگری رامه و قالیباف اشاره کرد.
اماکن تاریخی و جاذبه‌های دیدنی
بازار آرادان
این بنا در مرکز شهر آرادان واقع‌شده است. بازار آرادان در اوایل دوران قاجار با مصالح خشت و آجر ساخته‌شده و در اواسط دوران قاجار نماسازی جالبی توسط تاجری از خانواده یغمایی در آن صورت گرفته است. این بنا دارای ۳۱ حجره و سردرهای جنوبی و شمالی زیبایی است که با آجر تراش نماسازی شده است. در میانه بازار یک فضای رو باز و هشت‌ضلعی قرار دارد و در طرفین بازار برف‌انداز و بارانداز وجود داشته است. طاق‌های بنا از نوع جناغی و کاسه‌پوش و اکثر مغازه‌ها دارای طاق‌آهنگ است. این بازار در حال حاضر مورد استفاده مردم است.
امامزاده علی‌اکبر (ع)
بقعه امامزاده علی‌اکبر (ع) در جنوب آرادان و در قریه امامزاده علی‌اکبر واقع‌شده است، یکی از راه‌های دسترسی به این بقعه از سمت جاده گرمسار به آرادان است که در سه‌راه روستای یاتری علیا وارد روستا شده و میدان دوم روستا به سمت راست میدان ادامه داده تا به قریه امامزاده علی‌اکبر برسیم. تاریخ این بقعه دقیقاً قید نشده است ولی بنا بر شواهد و قرائن، قدمت این بقعه به ۸۵۰ سال پیش برمی‌گردد. گنبد اصلی این بنا ایلخانی و در دوره قاجار یک رواق، ایوان، جلوخان و هشتی به آن اضافه‌شده است. بقعه و بارگاه با نمای آجری ساخته‌شده و فاقد هرگونه کاشی‌کاری است.
امامزاده سلطان شاه نظر
در مرکز شهر آرادان، گنبد و بارگاهی وجود دارد که متعلق به امامزاده سلطان شاه نظر است. قدمت آن مربوط به اوایل دوره قاجاریه است. بقعه دارای طاق‌های جناقی و گنبدی شکل تقریباً مخروطی است. ساختمان بقعه ازنظر معماری در نوع خود کم‌نظیر و داخل گنبد از گچ‌بری‌های زیبا برخوردار است. این بنا بر روی یک تپه واقع‌شده که قدمت آن به‌پیش از اسلام و حکومت اشکانیان می‌رسد.
تکیه آرادان
تکیه آرادان، در کنار خیابان اصلی در نزدیکی بقعه متبرکه امامزاده سلطان شاه نظر واقع‌شده است. این تکیه در دوره قاجاریه و برای نمایش تعزیه ساخته‌شده بود و دارای ارزش تاریخی است. بنا دارای ۲ در ورودی است که در اصلی و بزرگ آن از سمت خیابان و ورودی دیگر آن از سمت کوچه باز می‌شود. تکیه از حجره‌ها و طاق‌نماها و اتاق‌هایی تشکیل یافته و دارای یک صحن روباز برای نمایش تعزیه است. این تکیه دارای دو ایوان غربی و شرقی است که ایوان غربی آن درواقع راه دسترسی به تکیه است.
قلعه یاتری علیا
فاصله این قلعه تا مرکز شهرستان آرادان ۲ کیلومتر است و همان‌طور که از نام قلعه مشخص است در روستای یاتری علیا واقع‌شده است. راه دسترسی به این بقعه از سمت جاده گرمسار به آرادان است که در سه‌راه روستای یاتری علیا وارد روستا شده، بعد از میدان اول در سمت راست جاده اصلی این قلعه قابل‌مشاهده است. نام یاتری یک کلمه ترکی و به معنی خوابگاه ذکرشده است. یاتری درگذشته حکومت‌نشین خوار بوده است. این قلعه بسیار قدیمی بر روی تپه‌ای بناشده بود که محدوده آن بسیار وسیع بوده است.
قلعه پاده
قلعه پاده مدخل ورودی روستای پاده است. این قلعه از دور نمایان است و از قسمت جنوب قلعه یک مدخل ورودی بدون دروازه است. این قلعه دارای ارتفاعی حدود ۱۴ متر و قطر ۹ متر است و در قسمت‌های شرقی و شمالی قطر دیوار به ۱۲ متـر می‌رسد. قلعه پاده یکی از قلعه‌های دوران اشـکانیان است که در نـگاه اول می‌توان گفت که بناهای باقیـمانده ارتفاع بالای قلعـه جدیدتر و مربوط به دوران اسلامی است. ساختـار موقعیت قلعـه پاده یک دژ دیدبانی برای کنترل مسـیر جاده ابریشم (سنگ‌فرش) بوده است که در فاصله ۲۱ کیلومتری شـرق همین قلعه قرارگرفته و کاروان‌هایی که از مسیر عبور می‌کردند، کنترل می‌شدند.
آب انبار علی‌آباد
در مجاورت جاده اصلی آرادان به سمنان در ابتدای جاده آب‌انبار علی‌آباد واقع‌شده که منسوب به دوره قاجار است. معمار آن مرحوم حاج قربان معماریان بوده که از معماران صاحب‌نام منطقه بوده است. پوشش پلکانی مخزن، پشت‌بام راه‌پله و فرم کلی آن با آجرفرش شده است. این آب‌انبار تمامی مشخصات آب‌انبارهای منطقه ازجمله سردر، پا شیر، مخزن و پوشش مخزن پله‌ای را دارد. سردر آب‌انبار دارای آجرکاری‌های کنگره‌ای و در بخشی دیگر اشکال هندسی برجسته است. از دیگر عوامل تزئین بصری به فرم پلکانی پوشش مخزن آن نیز می‌توان اشاره کرد.
آب‌انبار ده نمک
آب‌انبار ده نمک در روستای ده نمک و کنار کاروانسرای شاه‌عباسی این روستا قرار دارد. این آب‌انبار منسوب به دوره قاجار است و دارای پا شیر، مخزن و پوشش گنبدی مخزن که به شکل پلکانی ساخته‌شده، است که البته دارای سردری نیز بوده است. پلان مخزن مانند اکثر مخازن معمول آب‌انبارها منطقه بر اساس دایره ساخته‌شده که قطر خارجی آن در حدود ۱۰.۵ متر و عمق آن حدود ۸.۵ متر از سطح زمین است. این آب‌انبار دارای پوشش گنبدی بروی مخزن است که سطح خارجی آن به‌صورت پلکانی بوده و مصالح اصلی به‌کاررفته در آن آجر و ملاط است.
کاروانسرای ده نمک
این کاروانسرا در ۲۰ کیلومتری شرق آرادان بر سر راه قدیمی و تاریخی جاده سنگ‌فرش بناشده است. تاریخ احداث آن مربوط به دوره صفویه است و در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، کاروانسـرا از نوع کاروانسراهای چهار ایـوانی است. در قسمت جنوبـی آن تالاری معروف به نام شاه‌نشین قرار دارد. بنای آن از آجرهای خطایی ساخته‌شده و دارای ۲۴ حجـره است. اندرون بنا محـوطه بزرگی است که گرداگرد آن دارای اتاق‌های کوچـک و یک در بـدون روزن با پوشش آجری مشـهود است و در قسمت شمالی آن‌یک صـحن بزرگ با طاق مشاهده می‌شود. نکته مهم و قابل‌توجه اینکه آب موردنیاز ساکنان این کاروانسـرا به‌وسیله آب‌انبارهایی که در کنار جـاده قرار داشته تأمین می‌شده است. این ساختمان جالب و شگفت‌انگیز از شاهکارهای عصر خود به شمار می‌رود. در ضلع غربی کاروانسرا نیز یک یخچال قدیمی نیز وجود دارد.
روستای نمونه گردشگری پاده
روستای پاده در ۴ کیلومتری شمال شرقی شهر آرادان واقع‌شده است. این روستا در منطقه کویری استقراریافته و اقلیم نیمه بیابانی دارد. آب‌وهوای آن در تابستان گرم و در زمستان سرد است. روستای پاده با پیشینه طولانی، یکی از روستاهای قدیمی استان سمنان است. نام اصلی این روستا درگذشته پایین ده بود که به‌مرور به پاده تبدیل‌شده است. مردم روستای پاده با گویش الیکایی پاده ای سخن می‌گویند. مهم‌ترین آثار تاریخی این روستا شامل امامزاده سلطان ابوسعید، حسینیه، مسجد، قلعه، حمام، آب‌انبار و حوض آب است. مصالح به‌کاررفته در ساخت خانه‌های قدیمی شامل کاه‌گل، تیرچه‌های چوبی و خشت است که با سقف‌های گنبدی پوشش یافته‌اند. از رایج‌ترین غذاهای محلی روستای پاده می‌توان به اشکنه اشاره کرد.
منطقه نمونه گردشگری رامه
رامه در ۵۵ کیلومتری شمال شرق شهر گرمسار و ۳۰ کیلومتری روستای تاریخی ده نمک واقع‌شده است، روستاهای رامه و چهارطاق و لزوره منطقه نمونه گردشگری رامه را تشکیل می‌دهند. وجود قلعه‌های قدیمی ازجمله قلعه ضحاک، چندین قبرستان قدیمی، ظروف سفالی و اشیاء عتیقه و سنگ‌نوشته‌های به‌دست‌آمده و درختان کهن‌سال گردو و آثار به‌جامانده از بناهای بسیار قدیمی نمایانگر سابقه یک هزارساله زندگی در این منطقه است.
گزارش از سمانه سلطانی‌پور سرپرست معاونت صنایع‌دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان
انتهای پیام/
نظر شما