به گزارش میراث آریا و به نقل از روابط عمومی صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی، مسعود ناروئی، سرمایه‌گذار و بهره‌بردار خانه ابویی زاهدان گفت: این خانه متعلق به زعیم ابویی، کارمند دادگستری آن زمان بود که با طراحی استاد محمودی، معمار یزدی ساخته شد. 

او اضافه کرد: مهم‌ترین ویژگی این بنا، بادگیرها، سقف‌های گنبدی، طاق‌زنی ضربی و حوضخانه‌هایی است که نمایانگر معماری یزدی این خانه است.

پلان و معماری بنا

او افزود: دورتادور حیاط این عمارت هم اتاق‌هایی ساخته شده است که در شمال، جنوب و شرق حیاط قرار دارد. در شمال شرقی عمارت هم راهروی مسقفی وجود دارد که به پلکان پشت‌بام خانه می‌رسد.

این بهره‌بردار اضافه کرد: در ضلع جنوبی این عمارت هم، ایوان عریضی قرار گرفته است که نحوه طراحی و جانمایی آن، باعث می‌شود از تابش شدید آفتاب تابستانی محفوظ بماند و خنکی مطبوعی در آن ایجاد شود.

ناروئی ادامه داد: همچنین حوضخانه‌ای هم در این بخش احداث شده است. در مرکز حیاط اصلی بنا هم یک حوض و باغچه ساخته شده است.

این سرمایه‌گذار درباره مالکیت و شیوه واگذاری خانه ابویی توضیح داد: این خانه با زیربنای ۴۸۳ متر مربع در قطعه زمینی به مساحت ۸۱۳ متر مربع احداث شده است و در سال ۱۳۷۷، با شماره ۲۱۵۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و پس از آن، توسط میراث فرهنگی استان زاهدان، برای مرمت و احیا به صندوق توسعه و احیا واگذار شده است.

او افزود: در سال ۱۴۰۰ هم، این بنا طی تشریفات قانونی مزایده، برای مرمت، احیا و بهره‌برداری با کاربری فرهنگی به من واگذار شد. پس از هر مزایده و واگذاری بنا به بهره‌بردار، تعهدات از سوی هر دو طرف، آغاز شده و وجاهت قانونی پیدا می‌کند.

مشکلات احیای بنا

سرمایه‌گذار خانه ابویی درباره زمان قرارداد و میزان پیشرفت‌ مرمت و بهره‌برداری گفت: پس از مزایده‌ای که برای واگذاری این عمارت از طرف صندوق توسعه و احیا برگزار شد، تمام تعهدات قانونی، مالی و فنی از طرف ما انجام شد اما میراث فرهنگی استان بنا را به ما تحویل نداد.

ناروئی افزود: هرچند که به‌طور مکرر از طرف صندوق توسعه و احیا و بازرسی وزارت میراث فرهنگی پیگیری‌های بسیاری انجام شد، اما این چالش ۲ سال طول کشید و در نهایت با اقدامات قانونی و قضایی، بنا را تحویل گرفتیم.

زمان مرمت و کاربری خانه زعیم ابویی

او خاطر نشان کرد: از آنجا که قرار نیست سازه‌ای به این عمارت اضافه شود، پیش‌بینی می‌شود که مرمت این بنا یک سال طول بکشد و زمان بهره‌برداری ما حدود ۱۱ سال خواهد بود. 

این سرمایه‌گذار اضافه کرد: این بنا، به‌دلیل کوچک‌بودن اتاق‌ها، ظرفیت کاربری اقامتی ندارد و قرار است فقط در قالب کاربری فرهنگی و عرضه صنایع‌دستی فعالیت کند. بنابراین، تغییرات و مرمت چندانی نیاز ندارد، فقط لازم است آسیب‌های قبلی آن را ترمیم کرده و برای حفظ آن اقداماتی انجام دهیم.

سرمایه گذار خانه زعیم ابویی درباره چشم‌انداز و هدف بهره‌برداری از خانه ابویی، گفت: در واقع چالش مهمی که ما در زمان تحویل این بنا با آن روبه‌رو بودیم، میزان آسیب‌هایی بود که در دو سال گذشته به این بنا وارد شده بود.

نارویی اضافه کرد: با چالش‌های دو سال اخیر، این خانه در معرض آسیب‌هایی قرار گرفته و حتی سقف بنا در اثر بارش‌ها و باران‌ها ریخته بود.

او ادامه داد: در تلاش هستیم با سرعت بیشتری این بنا را بر اساس طرح مصوب‌شده مرمت کرده و به بهره‌برداری برسانیم تا شناسنامه و هویتی برای گردشگری شهر زاهدان شود.

خانه زعیم ابویی زاهدان، از بناهایی است که تاریخ معاصر این شهر را روایت می‌کند. این خانه ۹۱ ساله که به یک کارمند دادگستری به‌ نام زعیم ابویی تعلق داشته است که  در سال ۱۳۱۱ توسط استاد محمدعلی محمودی، یکی از برجسته‌ترین معمارهای یزدی به سبک معماری یزدی با بادگیرها و حوض‌خانه، ساخته شده است.

زعیم ابویی تا سال ۱۳۴۰ در این خانه سکونت داشت و پس از او نیز به مدت چندین سال، وارثانش در این خانه، اقامت داشتند.