ابراهیم خرازی، باستان‌شناس اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی در یادداشتی نوشته است: مقبره سه گنبد ارومیه مقبره منفرد اسلامی موسوم به سه گنبد در قسمت مرکزی شهر ارومیه واقع شده و متعلق به عصر سلجوقی بوده و به شماره ۲۴۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
بنای موصوف از دو بخش سرداب، یعنی محل مدفن و شیون‌گاه یا اتاق مقبره تشکیل شده و به وسیله پوششی قوس‌دار ازهم مجزا می‌شوند بنا گنبد کم‌خیزی به فرم عرق‌چین دارد و مصالح آن شامل سنگ، آجر و گچ است.
سقف این اتاق، قبه‌ای شکل و طرز چیدن آجرهای آن حلقوی و به حالت تک‌مرکزی است، دردیوارمقابل ورودی برج، آثار یک محراب به طول ۱۸۵ متر جلب توجه می‌کند.
دیوارهای داخلی بنا تا ارتفاع ۲۰ سانتی‌متر از سنگ بنا شده‌اند و پایه‌های آن سه طاق گهواره‌ای بر روی این دیواره‌های سنگی استوارند، مهم‌ترین ویژگی سه گنبد وجود دو قاب تزئینی در جبهه شمالی بناست که حاوی مقرنس، گره‌بندی و کتیبه‌های کوفی با نام بانی و سازنده آن است.
سه گنبد دارای سه کتیبه بوده یکی از آنها بالای درگاه، دومی روی طاق‌نما و سومی برفراز قاب تزئینی واقع است، برطبق کتیبه آخری سه‌گنبد به وسیله امیری بنام شیشقاط المظفری که به احتمال زیاد شخصیت مدفون در این مکان است در سال ۵۸۰ ه.ق ساخته شده و معمار بنا هم منصور بن موسی بوده است، در این کتیبه جمله «فی شهرمحرم ثمانین و خمس مائه» به چشم می‌خورد.
شکل پلان سه گنبد از بیرون مدور و در درون چهارگوش است دو روزن در قسمت شرقی و غربی بنا تعبیه شده است، معمار بنا با مهارتی خاص در برجی استوانه‌ای اتاق مربع شکل را تعبیه کرده و مجددا این اتاق را با تدابیر معماری به دایره تبدیل و سپس گنبد را به آن افراشته است، دیوار داخلی اتاق مقبره با طاق نماهای هلالی تیز و کاربندی و قرنیه‌های مقرنس‌دار در کنج‌ها تزئین شده است.
در خصوص وجه تسمیه سه گنبد اظهار نظرهای مختلفی ارائه شده است، عده‌ای معتقدند این بنا به دلیل وجود وجود دو گنبد، سه گنبد یا سه گنبدان نام گرفته است و به احتمال زیاد بقعه میرخاتون سلماس که هم‌اینک وجود خارجی ندارد یکی از آنها بوده است.
مقبره سه‌گنبد ارومیه در خیابان جانبازان قرار گرفته و در حال حاضر در محوطه این گنبد موزه سنگ و کتیبه راه‌اندازی شده است که در ایام نوروز ۱۴۰۳ همه‌روزه از ساعت ۹ تا ۱۸ علاقه‌مندان می‌توانند از آن بازدید کنند و این بنای تاریخی همواره یکی از مکان‌های پربازدید ارومیه به شمار رفته و هر ساله میزبان مسافران زیادی است.
انتهای پیام/
نظر شما