رائد ناصری فر معاون میراث فرهنگی ایلام در یادداشتی نوشت: آیین htxhv در واقع یک فرهنگ و یا بهتر بگویم اینگونه فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی وابسته به آن با شماره ۲۵۵۱ در تاریخ ۲۸ دی ۱۴۰۰ ثبت ملی شده است. 

در معرفی پرونده افطار آمده است: «در همه کشورهایی که در این پرونده عضو هستند، افطار توسط افرادی از هر گروه سنی، جنسیتی، متعلق به پیشینه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و آموزشی که اسلام را به عنوان دین خود می‌شناسند و این عنصر را به عنوان دین خود می‌شناسند، اجرا و از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود. افطار در واقع بخش جدایی‌ناپذیر از فرهنگ و هویت آن‌هاست، چه آن‌هایی که روزه می‌گیرند و چه افرادی که روزه نمی‌گیرند. مسلمانان در نهمین ماه قمری از صبح تا غروب از خوردن و آشامیدن خودداری می‌کنند. آداب افطار در پایان هر روز انجام می‌شود و در جوامع مسلمان سعادت و شادی را پس از روزی سخت به ارمغان می‌آورد.»

پس از ثبت جهانی سفره افطاری و تقارن رمضان با عید نوروز حال و هوای نوروزگاه شهر ایلام رنگ و بوی دیگه داشت. 

عطر رازیانه شیرینی‌های محلی، هوای ایلام را در بهار طبیعت و بهار قرآن معطر کرده بود چه سالی است امسال آنچه نکوست از بهارش پیداست، بهار در بهار را به فال نیک می‌گیریم. 

در سیاه چادرهای قلعه والی ایلام صدای کوبش می‌آید و بانوان با لباس زیبای محلی  سخت مشغول کوبیدن چیزی در درون «چالگ میه کت» هستند. آن‌ها  می‌خواهند برای گردشگران و افطار مسافرین شیرینی محلی درست کند. 

برژی برساق، کله کنجی و شله کینه، جز شیرینی‌های محلی ایلام محسوب می‌شوند که همگی در فهرست ناملموس کشور به ثبت رسیده. البته ایلامی‌ها «شله کینه» را به سبب ارزش غذایی بالا، اغلب جایگزین یک وعده غذایی خود می‌سازند. شیرینی «کله کنجی» از آمیخته «زی» یا خرمای خشک و کنجد تهیه می‌شود. سخت‌ترین بخش تهیه این نوع شیرینی، کوبیدن این دو مواد در «چالگ میه کت» است که اکنون نیز به سبب رهایی از این سختی، برای کوبش و مخلوط کردن خرما با کنجد از چرخ گوشت استفاده می‌شود اما در قلعه والی سنت‌ها پا برجاست. 

استفاده از وسیله کوبش سنتی در تهیه شیرینی «کله کنجی» به خوب عمل آمدن و روغن انداختنن کامل این شیرینی کمک می‌کند. 

پس از مخلوط شدن کامل و بدست آمدن خمیری سفت و چرب، گلوله‌های کوچکی از آن برداشته می‌شود و اغلب با شکل دادن دستی به  کله کنجی ها، اغلب گوی‌ای شکل، در ظروف دلخواه تزیین و چیده می‌شوند. 

«کله کنجی» را در انرژی‌زایی و فاقد چربی‌های زاید آن می‌داند. 

شیرینی «بژی برساق» را شیرینی محلی با طعم خاص چاشنی و ادویه‌های معطر  می‌کند. 

«بژی برساق» مخلوط آرد و آب جوش یا شیر و تخم مرغ  به همراه چاشنی‌های زیره، رازیانه، زردچوبه، زعفران، دارچین و مقداری نمک است. 

طرز تهیه خمیر «بژی برساق» روش و قلق خاصی دارد، ابتدا خمیر را با شیر و مقداری آب و روغن ورز می‌دهند تا جایی که به دست نچسبد. استفاده از روغن مایع در تهیه خمیر، به ترد و پفکی بودن شیرینی کمک می‌کند و مانع زود خشک شدن «بژی برساق ها» است. 

مرحله پایانی تهیه «بژی برساق» را سرخ کردن است که کمی از خمیر را برداشته و با دست به شکل کوفته یا پیراشکی در می‌آورند و در روغن سرخ می‌کنیم و سپس هر «بژی برساق» را که مرحله سرخ آن به پایان می‌رسد، قبل از سرد شدن  در شکر یا خاکه قند می‌غلطانند و در ظروف مخصوص شیرینی چیده و تزیین می‌کنند. 

«شله کینه» یکی دیگر از شیرینی‌های پر انرژی ایلام معرفی است که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. 

از ترکیب آرد و آب جوش خمیری آبکی تهیه می‌شود. سپس  به خمیر آبکی رازیانه، زیره، کمی زعفران و نمک اضافه می‌کنیم  و  پس از ساعتی خمیر که ور آمد، آماده پخت می‌شود. 

روش نخستین و قدیمی پخت این نوع شیرینی، استفاده از ساج است. ساج، همان ظرف شبیه سینی محدب است که  اغلب جنس آن چدن یا آهن  است. 

این ظرف را بر روی آتش هیزم و ذغال قرار می‌دهند و پس از داغ شدن کامل، خمیر نان و یا شیرینی بر روی آن پهن می‌شود. پس از پخته شدن یک سوی خمیر، آن سوی دیگر را برای پخت بر روی آن قرار می‌دهند. 

نان نازک به دست آمده  بر روی ساج و یا درون ماهی تابه،  در ظرف گود  یا قابلمه قرار می‌دهند و نان داغ  را با مخلوطی از «رین دان» یا  روغن حیوانی و شکر فراوان آغشته می‌کنند. البته برخی از مردم به جای شکر از «دوشاو» یا شیره خرما استفاده می‌کنند. در این مرحله «شله کینه» آماده سرو است.

انتهای پیام/