فرزان احمدنژاد، کارشناس میراث‌فرهنگی البرز و تهیه کننده پرونده ثبت ملی میراث ناملموس عاشورای قدیم در روستای مهران طالقان در این زمینه در یادداشتی نوشت: تنها مراسم آیینی مرتبط با فرهنگ عاشوایی که بر اساس تاریخ خورشیدی برگزار می‌شود مراسم عاشورای قدیم در روستای مهران است که هرساله در آخرین جمعه تیر ماه انجام می‌شود، درحالی‌که برطبق تاریخ قمری واقعه عاشورا در فصل‌های مختلفی به تاریخ هجری برگزار می‌شود! در مورد چگونگی پیدایش مراسم عاشورای قدیم در روستای مهران طالقان بر اساس تحقیقات انجام شده فردی مطرب به نام ملا بابای مهرانی در روستای مهران طالقان خوابی می‌بیند که بر اثر این خواب منقلب شده و به مذهب و امام حسین (ع) علاقه‌مند می‌شود و از آن پس راه و شیوه زندگی خود را تغییر می‌دهد.

این فرد با توجه به اختلافی که بین تاریخ قمری و تاریخ خورشیدی وجود دارد و با استناد به تاریخ طبری روز واقعه عاشورا را در اوایل شهریور ماه به‌دست می‌آورد؛ اما از آنجایی که شهریور فصل درو است و کشاورزان به‌شدت درگیر چینش محصولات بودند برگزاری مراسم عاشورا را به نزدیکترین تاریخ ممکن یعنی آخرین جمعه تیر ماه منتقل می‌کنند تا روزی باشد که همگان از آن مطلع باشند و با مناسبت‌های کشاورزی نیز تلاقی نداشته باشد و افراد بیشتری بتوانند حضور پیدا کنند.

البته بر اساس دقیق‌ترین محاسبات تاریخ خورشیدی، واقعیت عاشورا در سال ٦١ هجری قمری، به احتمال خیلی زیاد در ٢٠ یا ٢١ مهرماه به سال خورشیدی اتفاق افتاده است.

اهالی روستای مهران در ماه محرم به تاریخ قمری نیز مراسمات مرسوم عزاداری را انجام می‌دهند اما این مراسم عاشورا که قدمت چند نسله دارد را نیز در تیر ماه برگزار می‌کنند. نکته جالب توجه این است که امسال ٢۵ و ٢٦ تیر مصادف با تاسوعا و عاشورای حسینی بسیار نزدیک به آخرین جمعه تیرماه و برگزاری مراسم عاشورای قدیم در روستای مهران است.

 مراسم عاشورای قدیم در روستای مهران در چند سال گذشته در فهرست میراث ناملموس ملی به ثبت رسیده است. ما در این مراسم هم موضوع گاه‌نگاری را داریم؛ هم انتقال سینه به سینه یک دانش و تجربه را. به گونه‌ای که اکنون این مراسم بیش از چهار نسل است در طالقان برگزار و باعث ایجاد همبستگی محلی و منطقه‌ای می‌شود زیرا خیلی از اهالی روستاهای اطراف هم در این‌روز خود را به روستای مهران می‌رسانند.

از طرفی دانش مدیریت سنتی هم در این مراسم مطرح است زیرا تعزیه یک ساختاری دارد و برای برگزاری آن افرادی به‌عنوان معین البکاء هزینه‌های مراسم را بر عهداه دارند و ناظم البکاء نیز مدیریت اجرایی مراسم را عهده‌دار است که درواقع مانند کارگردان این تعزیه را مدیریت می‌کنند. بازیگران یا شبیه‌خوانان تعزیه نیز به دو دسته موافق‌خوان (اولیا) و اشقیا (مخالف‌خوان) تقسیم می‌شوند و به اجرای مراسم می‌پردازند.

انتهای پیام/